Besluit van het OLG München van 09.08.2024 – Az.: 33 Wx 115/24 e
Met het opstellen van een testament kan de wetgever de wettelijke erfopvolging omzeilen en zelf bepalen wie erfgenaam moet worden. Voor een geldig handgeschreven testament moet echter aan enkele vormvoorschriften worden voldaan. Zo is bij een handgeschreven testament de eigenhandige handtekening van de erflater noodzakelijk aan het einde van de tekst, zoals het OLG München met besluit van 9 augustus 2024 duidelijk maakte (Az.: 33 Wx 115/24 e).
Een testament moet altijd duidelijk geformuleerd zijn, zodat de laatste wil van de erflater duidelijk herkenbaar is en erfgeschillen worden vermeden. Bovendien moet een handgeschreven testament ook enkele vormvoorschriften naleven om geldig te zijn, aldus het advocatenkantoor MTR Legal, dat o.a. advies geeft op het gebied van erfrecht.
Vormvoorschriften bij het testament
Zo moet een testament altijd een duidelijke titel dragen zoals “Mijn laatste wil” of “Mijn testament”, zodat het herkenbaar is als uiterste wilsbeschikking van de erflater. Daarnaast moet een handgeschreven testament van begin tot eind door de erflater eigenhandig geschreven en gedateerd zijn. De eigenhandige handtekening van de testator mag niet ontbreken.
De handtekening moet letterlijk worden genomen, d.w.z. zij behoort aan het einde van het testament en niet aan de zijkant of op een andere plaats van het document. Anders kan het testament ongeldig zijn, zoals blijkt uit het besluit van het OLG München.
Handtekening aan de zijkant van het document
In de onderliggende zaak ging het om het vermeende testament van een in Duitsland wonende Britse staatsburger. Nadat de gescheiden man overleden was, dook er een document op dat van de erflater afkomstig zou zijn. Het was voorzien van de getypte titel “Last Will and Testament” waarna een naam kon worden ingevuld. Op het document stonden zes namen met percentage aangegeven. Verdere toelichtingen waren er niet. Hoewel de rest van het blad leeg was en onder de lijst veel ruimte was, stond de handtekening van de erflater aan de zijkant.
Een van de personen op de lijst vroeg op basis van het document een Europees Erfrechtverklaring aan, dat de opgesomde personen als mede-erfgenamen volgens de aangegeven percentuele verdeling bevestigde.
Daartegen verzette zich de zoon van de man, die ook op de lijst stond. Volgens hem vormde het document geen vormgeldig testament. Op basis van de wettelijke erfopvolging was hij daarom enige erfgenaam geworden.
OLG München: Handtekening moet aan het einde staan
Het OLG München gaf de zoon gelijk. Het testament was al daarom niet geldig, omdat het ontbrak aan de vereiste handtekening van de erflater. Zodoende was de wettelijke erfopvolging van kracht geworden.
Ter verklaring voerde het Oberlandesgericht aan dat de handtekening de ruimtelijke afsluiting van een testament is. Door de handtekening moet worden gewaarborgd dat later geen aanvullingen meer worden gemaakt. Zij is voor de geldigheid van een testament dwingend vereist. Alleen al omwille van de rechtszekerheid kan van deze geldigheidseis niet worden afgeweken. Met de handtekening wordt de ernst van de uiterste wilsbeschikking gegarandeerd. Bovendien waarborgt alleen de handtekening de afsluiting van het testament door de erflater.
Daarbij moet de handtekening in principe aan het einde van het testament worden geplaatst, verduidelijkte het OLG München verder. Alleen in uitzonderingsgevallen, zoals bij ruimtegebrek, kan het volstaan als de handtekening elders wordt geplaatst. Dan moet echter duidelijk zijn dat zij samenhangt met de overige tekst en deze afsluit.
In het onderhavige geval was er echter geen sprake van een dergelijke uitzondering, omdat het blad slechts ongeveer half beschreven was. Zodoende was er voldoende ruimte voor een handtekening aan het einde van de tekst en had deze niet aan de zijkant mogen staan. Zij vormde aldus geen afsluiting van de verklaring, aldus het OLG.
Testament ook naar Engels recht ongeldig
Omdat de erflater een Engelsman was, onderzocht het OLG München ook of het document misschien een geldig testament volgens Engels recht was. Ook dat kon het OLG ontkennen. Want er ontbrak aan de volgens Engels recht vereiste aanwezigheid van twee getuigen die de opstelling van het testament bevestigen. De zoon van de erflater is daarmee volgens de wettelijke erfopvolging tot enige erfgenaam geworden.
De beslissing van het OLG München toont aan dat ook het naleven van de vormvoorschriften noodzakelijk is om een geldig testament op te stellen.
MTR Legal Rechtsanwälte adviseert bij het opstellen van een testament en andere onderwerpen van erfrecht en internationaal erfrecht.
Neem gerust contact met ons op!
