OLG München over echtheid en testeerbekwaamheid – Beschikking van 12.08.2024, Az. 33 Wx 294/23 e
Bij een handgeschreven testament kan het tot een geschil komen over de echtheid van het document en de testeerbekwaamheid van de erflater. Het OLG München maakte met de beschikking van 12 augustus 2024 duidelijk dat er meestal een deskundigenrapport nodig is om de echtheid van een document te kunnen vaststellen (Az.: 33 Wx 294/23 e).
Als er geen testament is, geldt de wettelijke erfopvolging. Dat hoeft de erflater niet aan te staan. Met het opstellen van een testament kan hij ingrijpen en erfgenamen naar zijn wil aanwijzen. Dat bevalt op zijn beurt de wettelijke erfgenamen niet, die zich dan eventueel met het legitieme deel moeten tevredenstellen. Twijfels over de echtheid van het document en over de testeerbekwaamheid van de erflater zijn daarom vaak geschilpunten onder erfgenamen, aldus het zakelijke advocatenkantoor MTR Legal, dat onder andere advies geeft in erfrecht.
Erflater wijst zus aan als enig erfgenaam
In het geval voor het OLG München was de erflater getrouwd en had hij een dochter uit een eerste huwelijk. Omdat hij ernstig ziek was en bij hem een glioblastoom was vastgesteld, schreef hij kort voor zijn overlijden nog een handgeschreven testament en wees daarin zijn zus als enig erfgenaam aan.
Nadat de man was overleden, uitten zijn echtgenote en dochter twijfels over het handschrift en daarmee over de echtheid van het testament. Bovendien zou de erflater ten tijde van het opstellen van het testament niet meer testeerbekwaam zijn geweest. De zus van de overledene vroeg op haar beurt om een erfrechtcertificaat dat haar als enig erfgenaam aanduidt.
Twijfels kunnen niet volledig worden uitgesloten
Na het verkrijgen van een deskundigenrapport kwam de nalatenschapsrechtbank tot de overtuiging dat het testament door de erflater zelf geschreven was en dat de zus recht had op het verkrijgen van een erfrechtcertificaat. Deze inschatting werd bevestigd door het OLG München, dat de klacht van de echtgenote en dochter verwierp.
Laatste twijfels konden nooit volledig worden uitgesloten, maar voor het bewijs dat de erflater het testament eigenhandig had opgesteld, was een toereikende mate van zekerheid voldoende. Dit was hier aanwezig en de eigenhandigheid van het testament kon op basis van het deskundigenrapport worden vastgesteld, aldus de rechtbank. De deskundige had de waarschijnlijkheid van de auteurschap van de erflater als hoog beoordeeld. Dit leek ook aannemelijk omdat de erflater zijn laatste levensperiode met zijn zus had doorgebracht en ook tegenover derden had verklaard dat zijn zus moest erven, aldus het OLG München.
Testeerbekwaamheid bestaat ondanks ziekte
Bovendien was de erflater bij het opstellen van het testament ook testeerbekwaam. Dit bleek uit een ander schriftelijk rapport dat het OLG München had opgevraagd.
Testeeronbekwaamheid bestaat volgens § 2229 Abs. 4 BGB wanneer de testator door een pathologische verstoring van de geestelijke activiteit, geestelijke zwakte of bewustzijnsverstoring niet in staat is de betekenis van een door hem afgegeven wilsverklaring te begrijpen en naar dit inzicht te handelen, aldus het OLG. Bovendien moet de testator ook vrij van invloed door derden handelen. Omdat de verstoring van de geestelijke activiteit als uitzondering moet worden beschouwd, geldt een erflater tot het bewijs van het tegendeel als testeerbekwaam. Onder deze gezichtspunten zijn er geen twijfels over de testeerbekwaamheid van de erflater, vervolgde het OLG München.
De opgeroepen deskundige had vastgesteld dat bij de erflater met het glioblastoom weliswaar een ziekte aanwezig was, die ook een verstoring van de geestelijke activiteit tot gevolg kan hebben, maar dat deze verstoring op het tweede beoordelingsniveau niet met zekerheid tot uitsluiting van vrije wilsuitoefening had geleid. Volgens de deskundige kon ervan worden uitgegaan dat de erflater ondanks zijn ernstige ziekte testeerbekwaam was.
Legitieme deel voor echtgenote en dochter
De zus van de overledene is daarmee enig erfgenaam geworden. De echtgenote en de dochter kunnen alleen hun legitieme deel opeisen. Het legitieme deel bedraagt de helft van het wettelijke erfdeel.
MTR Legal Rechtsanwälte adviseert in kwesties rond het testament en andere onderwerpen van het erfrecht.
Neem gerust contact met ons op.
