Darowizna dla pracowników – orzeczenie BFH o skutkach podatkowych – sygn. akt: VI R 21/22
Jeżeli firma przekazuje pracownikom udziały w przedsiębiorstwie w formie darowizny, aby zabezpieczyć sukcesję przedsiębiorstwa, to nie prowadzi to automatycznie do opodatkowanego wynagrodzenia pracowniczego dla obdarowanych pracowników. Tak orzekł Federalny Trybunał Finansowy (BFH) w wyroku z dnia 20 listopada 2024 roku (sygn. akt: VI R 21/22).
Kwestia sukcesji przedsiębiorstwa zajmuje wiele firm w Niemczech. Jeśli w rodzinie nie można znaleźć odpowiedniego następcy, wówczas kontynuowanie działalności przez zasłużonych pracowników może być opcją. Przy darowiznach udziałów w przedsiębiorstwie dla pracowników należy także uwzględnić aspekty podatkowe. Oprócz podatku od darowizn chodzi przede wszystkim o to, czy darowizna prowadzi do opodatkowanego wynagrodzenia pracowniczego dla obdarowanych pracowników, tak stwierdza kancelaria prawna MTR Legal, która doradza m.in. w zakresie prawa podatkowego.
Darowizna dla zabezpieczenia sukcesji przedsiębiorstwa
BFH swoim wyrokiem wyraźnie zaznaczył, że darowizna udziałów w celu zabezpieczenia sukcesji przedsiębiorstwa nie prowadzi automatycznie do opodatkowanego wynagrodzenia pracowniczego. W przypadku darowizny z powodów związanych z prawem spółek, np. w celu zabezpieczenia sukcesji przedsiębiorstwa, nie ma związku z pracą pracowników. Dlatego darowizna nie jest traktowana jako wynagrodzenie.
W omawianym przypadku firma rodzinna szukała następcy na stanowisko kierownicze. Ponieważ ich syn nie mógł objąć sukcesji przedsiębiorstwa, założyciele postanowili przekazać kierownictwo zasłużonym pracownikom, w tym powódce. Pięciu pracowników otrzymało w drodze darowizny po 5,08 procent udziałów w przedsiębiorstwie.
Urząd skarbowy ocenia korzyść majątkową jako wynagrodzenie pracownicze
Odpowiedni urząd skarbowy uznał korzyść z darowizny jako wynagrodzenie pracownicze i nałożył odpowiedni podatek. Powódka odwołała się od tej decyzji i odniosła sukces w sądzie finansowym Saksonii-Anhaltu. Sąd uznał, że darowizna udziałów w firmie nie była wynagrodzeniem za pracę powódki. Motywem darowizny była sukcesja przedsiębiorstwa. Tak więc darowizna nie stanowiła opodatkowanego wynagrodzenia pracowniczego.
BFH odrzuca apelację
Apelację urzędu skarbowego od tego wyroku odrzucił Federalny Trybunał Finansowy. Potwierdził on decyzję sądu finansowego, że darowizna udziałów w przedsiębiorstwie nie stanowi opodatkowanego wynagrodzenia pracowniczego.
Do dochodów z pracy na etacie, oprócz wynagrodzeń i pensji, zalicza się również inne świadczenia, które prowadzą do korzyści majątkowych. Dotyczy to niezależnie od tego, czy istnieje prawo do tych świadczeń i czy są to świadczenia stałe czy jednorazowe, zaznacza BFH. Wynagrodzenie pracownicze wymaga jednak, aby korzyść majątkowa została przyznana za zatrudnienie, czyli była związana ze stosunkiem pracy. Nie musi być w tym przypadku konkretnych świadczeń ze strony pracownika, dodaje BFH.
Sukcesja przedsiębiorstwa decydującym motywem dla darowizny
Natomiast nie ma mowy o wynagrodzeniu pracowniczym, jeśli świadczenie nie jest przyznane z powodu stosunku pracy, lecz z innych powodów. Tylko gdyby pracownik otrzymał obniżoną cenę nabycia udziałów w przedsiębiorstwie za swoją pracę, mogłoby to prowadzić do dochodów z pracy na etacie. W tym przypadku jednak tak nie było, jasno wyraził się BFH.
W uzasadnieniu BFH podał, że darowizna udziałów w firmie jest wprawdzie związana ze stosunkiem pracy, ale nie jest nim głównie motywowana. Sukcesja przedsiębiorstwa była ewidentnie decydującym motywem dla darowizny. Znalazło to pośrednie odzwierciedlenie w umownie określonej klauzuli powrotnej związanej z podatkiem od spadków, a także zostało jasno wyrażone w protokole z zebrania wspólników.
Darowizna nie jest wynagrodzeniem za pracę
Założyciele firmy uczynili swojego syna głównym udziałowcem z udziałem 74,61 procent, jednocześnie zapewniając doświadczonym pracownikom miejsce w kierownictwie, które posiadając 25,39 procent udziałów, dysponują mniejszością blokującą, mającą znaczący wpływ na zarządzanie przedsiębiorstwem. Dzięki włączeniu doświadczonych pracowników, BFH podkreśla, mają zostać zabezpieczone trwałość i dalszy rozwój firmy w drodze sukcesji przedsiębiorstwa. Wiedza fachowa w kierownictwie jest istotnym kryterium dla sukcesji przedsiębiorstwa. Dlatego darowizna z powodów związanych z prawem spółek nie jest wynagrodzeniem dla pracowników za już wykonaną ani przyszłą pracę, zaznaczył BFH.
MTR Legal doradza w sprawach podatkowych dotyczących sukcesji przedsiębiorstwa oraz innych zagadnień prawa podatkowego.
Zapraszamy do kontaktu z nami!
