Arrest van het HvJ van 13-02-2025 – C-472/23Wie een lening bij de bank afsluit, moet rente betalen. De bank kan echter haar aanspraak op de rente verliezen als zij haar informatieplicht schendt. Zo is de bank verplicht om haar klanten de effectieve jaarrente en de berekening ervan alsmede wijzigingen in het contract duidelijk en begrijpelijk mee te delen. Dit heeft het HvJ beslist met arrest van 13 februari 2025 (Zaaknr.: C-472/23).
Voor kredietnemers is het belangrijk hun financiële last in verband met de kredietverstrekking te kunnen inschatten. Daarvoor zijn zij afhankelijk van informatie van de bank. Het Europese Hof van Justitie heeft in zijn beslissing duidelijk gemaakt dat een bank haar informatieplicht tegenover de klanten serieus moet nemen. Bij een schending kan zij haar aanspraak op rente en kosten verliezen, aldus het advocatenkantoor MTR Legal Rechtsanwälte, dat onder andere in bankrecht adviseert.
Vermelding van de effectieve jaarrente
In de procedure voor het HvJ had een consument uit Polen met een bank een kredietovereenkomst afgesloten voor omgerekend circa 9.600 euro. Op dit bedrag kwamen rente en verdere kosten van in totaal ca. 5.600 euro bovenop. De effectieve jaarrente voor de lening was aangegeven als 11,18 procent. Bovendien kon de bank volgens het kredietcontract voor handelingen in verband met de verwerking van de lening en de wijziging van contractvoorwaarden extra vergoedingen in rekening brengen.
Volgens de contractvoorwaarden kon de bank vergoedingen en provisies verhogen indien slechts een van de contractueel opgesomde voorwaarden zich voordeed. Hiertoe behoorde bijvoorbeeld de wijziging van het minimumloon, de wijziging van de gemiddelde lonen, de prijsontwikkeling in verschillende sectoren of de wijziging van de door de Poolse nationale bank vastgestelde rentetarieven.
Uit het kredietcontract bleek ook dat de bank niet alleen rente op de uitgekeerde lening in rekening bracht, maar op de totale kosten van het kredietcontract. Hierdoor is de hoge effectieve jaarrente ontstaan.
Bank in strijd met informatieplichten
De consument voelde zich benadeeld en droeg zijn rechten uit de kredietovereenkomst over aan een incassobureau. Dit stelde dat de bank haar informatieplicht had geschonden en eiste daarom de betaling van omgerekend ca. 2.900 euro, die de consument tot dan toe voor rente en kosten aan de bank had betaald.
Het incassobureau stelde dat de bank een te hoge effectieve jaarrente had aangegeven en daarmee haar informatieplichten volgens de wet op het consumentenkrediet had geschonden. De gebruikte clausule was oneerlijk. Bovendien had de bank niet specifiek aangegeven onder welke voorwaarden de vergoedingen voor de kredietovereenkomst mochten worden verhoogd. Vanwege deze schendingen had zij haar aanspraak op rente en kosten verloren.
De bevoegde Poolse rechtbank was onzeker of een schending van de informatieplicht daadwerkelijk leidde tot een verlies van aanspraak van de bank op rente en kosten en wendde zich daarom tot het Europese Hof van Justitie.
HvJ versterkt consumentenrechten
Het HvJ versterkte de consumentenrechten en maakte duidelijk dat de bank haar aanspraak op rente en kosten kan verliezen als zij haar informatieplicht schendt en de consument daardoor de omvang van zijn financiële verplichtingen uit de kredietovereenkomst niet kan inschatten.
De rechters in Luxemburg maakten eerst duidelijk dat de effectieve jaarrente en het door de consument te betalen totaalbedrag op het moment van het sluiten van de kredietovereenkomst duidelijk en beknopt moet worden aangegeven. Een foutieve opgave van de effectieve jaarrente is in principe aanwezig wanneer deze te laag of ook te hoog wordt aangegeven. Bij de berekening van de effectieve jaarrente wordt er echter van uitgegaan dat de kredietovereenkomst voor de overeengekomen periode geldt en dat kredietverstrekkers en consumenten hun verplichtingen uit de kredietovereenkomst nakomen. Een schending van de informatieplicht is nog niet aanwezig wanneer de effectieve jaarrente te hoog werd aangegeven omdat de gebruikte contractuele clausules later als oneerlijk blijken.
Kredietnemer moet zijn financiële verplichtingen kunnen inschatten
De bank moet de voorwaarden voor een wijziging van de verschuldigde vergoedingen echter duidelijk en begrijpelijk formuleren. Als zij in het contract afgaat op indicatoren die de klant moeilijk kan controleren, kan dit een schending van de informatieplicht vertegenwoordigen, aldus het HvJ. Als deze schending van de informatieplicht ertoe leidt dat de kredietnemer zijn financiële verplichtingen uit de overeenkomst niet kan inschatten, kan de bank haar aanspraak op rente en kosten verliezen. Een dergelijke sanctie is ook proportioneel, stelde het HvJ helder, waarbij de sancties kunnen variëren afhankelijk van de ernst van de schending.
De beslissing van het HvJ is bepalend voor kredietovereenkomsten in de gehele EU. Bij foutieve of onduidelijke voorwaarden met betrekking tot de effectieve jaarrente kunnen banken hun aanspraak op rente en kosten verliezen.
MTR Legal Rechtsanwälte adviseert over Leningen en andere onderwerpen binnen het bankrecht.
Neem gerust contact met ons op!
