Postanowienie KG Berlin z dnia 07.03.2024, sygn. akt 16 UF 112/23
Jeśli małżeństwo się rozpadło i doszło do rozwodu, sąd rodzinny automatycznie przeprowadza wyrównanie świadczeń emerytalnych. Zazwyczaj nabyte prawa do emerytury są dzielone po połowie między byłych małżonków. Mogą jednak wystąpić wyjątki, które prowadzą do tego, że jeden z małżonków zostaje wykluczony z wyrównania świadczeń emerytalnych. Tak zdecydowało Kammergericht Berlin postanowieniem z dnia 7 marca 2024 (sygn. akt: 16 UF 112/23).
Wyrównanie świadczeń emerytalnych jest przeprowadzane podczas rozwodu z urzędu, poza nielicznymi wyjątkami, i nie musi być odrębnie wnioskowane przez żadnego z małżonków. Ponieważ w trakcie małżeństwa role są różnie rozdzielane, a jeden z partnerów np. bardziej zajmuje się dziećmi niż karierą zawodową, wpływa to na dochody, a tym samym na nabywane prawa do emerytury. Aby zniwelować tę nierówność, przeprowadzane jest wyrównanie świadczeń emerytalnych, które zazwyczaj dzieli nabyte prawa do emerytury po połowie między małżonków, jak informuje kancelaria prawna MTR Legal Rechtsanwälte, która również doradza w sprawach prawa rodzinnego.
„Zachowanie wrogie małżeństwu”
Jednakże może wystąpić wyjątek, jeśli jeden z małżonków zachowuje się „wrogo wobec małżeństwa”. W takim przypadku może zostać wykluczony z wyrównania świadczeń emerytalnych, jak pokazuje decyzja KG Berlin.
W rozpatrywanym przypadku małżeństwo mieszkało osobno. Kobieta opuściła swojego męża i zamieszkała z córką na Majorce. Mąż nie jest biologicznym ojcem dziecka. Mieszkał nadal w Berlinie i wspierał finansowo swoją żonę oraz jej córkę, przekazując 1500 euro miesięcznie na alimenty. Na rzecz zabezpieczenia emerytalnego małżeństwo oszczędziło około 140 000 euro, które było przechowywane na wspólnym koncie, do którego oboje mieli dostęp.
Kobieta opróżnia wspólne konto
Kilka czasu po przeprowadzce kobiety na Majorkę, mąż doznał udaru. Gdy przebywał na rehabilitacji w klinice, jego żona potajemnie wybrała wszystkie pieniądze z wspólnego konta na zabezpieczenie emerytalne i sfinansowała tym zakup mieszkania na Majorce. Mężczyzna dowiedział się o tym dopiero po wyzdrowieniu, że kobieta opróżniła wspólne konto.
Małżeństwo zostało ostatecznie rozwiedzione, a kobieta zgłosiła roszczenie o wyrównanie świadczeń emerytalnych w wysokości około 100 000 euro. Natomiast mężczyzna sprzeciwiał się temu, sam oczekując na zwrot sprzeniewierzonych 140 000 euro. Złożył wniosek o wykluczenie swojej żony z wyrównania świadczeń emerytalnych zgodnie z § 27 ustawy o wyrównaniu świadczeń emerytalnych (VersAusglG). Ta regulacja przewiduje, że wyrównanie świadczeń emerytalnych nie jest dokonywane lub jest ograniczone, jeśli byłoby to rażąco niesprawiedliwe. W tym celu okoliczności danego przypadku muszą uzasadniać odstąpienie od zasady pół na pół.
Kobieta wykluczona z wyrównania świadczeń emerytalnych
Z uwagi na okoliczności KG Berlin uznało, że wykluczenie kobiety z wyrównania świadczeń emerytalnych jest uzasadnione. Kobieta opróżniła wspólne konto podczas gdy jej mąż jeszcze wciąż przebywał w klinice w trakcie rekonwalescencji po udarze. Wykazała się przy tym głęboko „wrogim wobec małżeństwa” zachowaniem. Kobieta działała z czysto egoistycznych pobudek, aby za pieniądze kupić mieszkanie. Kompletnie zlekceważyła interesy męża dotyczące zabezpieczenia emerytalnego i działała umyślnie oraz za jego plecami. Spełnione były przesłanki pozwalające na odstąpienie od zasady pół na pół w wyrównaniu świadczeń emerytalnych, jak uznało KG Berlin.
Przeciwko kobiecie przemawiało również to, że odmówiła zwrotu niesłusznie podjętych pieniędzy. Zamiast tego zagroziła swojemu mężowi zgłoszeniem doniesienia do urzędu skarbowego. W tych okolicznościach przeprowadzenie wyrównania świadczeń emerytalnych byłoby rażąco niesprawiedliwe, zadecydowało KG Berlin. Argument kobiety, że może zostać podwójnie ukarana, jeśli w równoległej sprawie zostanie dodatkowo zobowiązana do zwrotu 140 000 euro, nie został uwzględniony przez sąd. Sprawy były odrębne, a roszczenia nie mogły być kompensowane, podkreśliło KG Berlin.
Uregulowania w umowie małżeńskiej lub umowie o rozwód
Odmowa wyrównania świadczeń emerytalnych jest możliwa tylko w przypadku rażącej niesprawiedliwości lub jeśli małżeństwo trwało krótko. Małżeństwo nie musi pozostawiać wyliczenia wyrównania świadczeń emerytalnych sądowi, lecz może w umowie małżeńskiej lub w umowie o rozwód samodzielnie zawrzeć uregulowania dotyczące wyrównania świadczeń emerytalnych.
MTR Legal Rechtsanwälte doradza w kwestiach związanych z wyrównaniem świadczeń emerytalnych, z rozwodem i innymi zagadnieniami prawa rodzinnego.
Prosimy o kontakt z nami!
