Siła wyższa lub Force Majeure, ze względu na kryzysy i zakłócone łańcuchy dostaw w prawie gospodarczym, a zwłaszcza w relacjach handlowych międzynarodowych, nabiera większego znaczenia.
Bez względu na to, czy z powodu pandemii koronawirusa, czy wojny na Ukrainie – utrzymujące się kryzysy spowodowały i nadal powodują znaczne trudności gospodarcze w wielu branżach. Łańcuchy dostaw są zakłócone i stwarzają szczególny potencjał konfliktu w relacjach handlowych międzynarodowych. Odwoływanie się do siły wyższej może być odpowiednim środkiem do obrony przed roszczeniami odszkodowawczymi, gdy umowy nie mogą być dotrzymane z powodu kryzysów. Jednak nie wszystko można wytłumaczyć siłą wyższą, mówi adwokat Michael Rainer, kontakt w zakresie prawa gospodarczego w MTR Legal.
Zgodnie z prawem niemieckim obowiązek świadczenia dłużnika może być wyłączony zgodnie z § 275 BGB, jeżeli wykonanie świadczenia jest dla niego i dla wszystkich niemożliwe i nie ponosi on odpowiedzialności za tę przeszkodę. Tak jest w przypadku wojen, pandemii lub klęsk żywiołowych, jednakże również wierzyciel jest w szerokim zakresie chroniony przez różne przepisy prawne, tak że ta droga często nie nadaje się do obrony przed roszczeniami odszkodowawczymi.
Siła wyższa nie jest zdefiniowana w prawie niemieckim. Z reguły siła wyższa oznacza nieprzewidywalne i nieuniknione zdarzenia, które są poza kontrolą partnera umowy i nie są możliwe do uniknięcia nawet przy zastosowaniu rozsądnych i możliwych środków. Klęski żywiołowe, wojny czy pandemie mogą więc zdecydowanie być uważane za siłę wyższą. Jako że siła wyższa w prawie niemieckim, w przeciwieństwie do innych krajów, nie jest regulowana ustawowo, warunki dotyczące siły wyższej powinny być określone w umowie między stronami. Zgodnie z tymi uregulowaniami umownymi mogą zostać zawarte również porozumienia dotyczące roszczeń odszkodowawczych.
Przy tym należy zwrócić uwagę, aby regulacje umowne nie były jedynie ogólne, lecz żeby warunki siły wyższej były możliwie szczegółowo przedstawione. Jeśli warunki wystąpienia siły wyższej zostały prawidłowo uzgodnione, mogą z tego wyniknąć różne skutki prawne. Terminów można np. przedłużyć, obowiązki do świadczenia mogą zostać zawieszone bądź wykluczone, lub umowa może zostać nawet rozwiązana.
Doświadczeni w prawie gospodarczym adwokaci doradzają w MTR Legal.
