Uitspraak van het OLG München van 02.02.2024 – Az.: 38 Sch 60/22 WG e
Clouds zijn geen opslagmedia of reproductieapparaten waarvoor een vergoeding moet worden betaald. De aanbieders hoeven daarom geen auteursrechtelijke vergoeding te betalen. Dat heeft het OLG München met uitspraak van 2 februari 2024 besloten (Az.: 38 Sch 60/22 WG e).
Het IT-recht heeft steeds opnieuw raakvlakken met het auteursrecht. Met toenemende digitalisering is ook de vraag naar auteursrechtelijke vergoeding steeds belangrijker geworden. Zo zijn fabrikanten van bepaalde opslagmedia of reproductieapparaten verplicht om een auteursrechtelijke vergoeding te betalen, aldus het advocatenkantoor MTR Legal , dat o.a. in IT-recht adviseert.
Het is echter omstreden of ook cloud-aanbieders verplicht zijn om een auteursrechtelijke vergoeding te betalen. Het OLG München heeft dit met uitspraak van 2 februari 2024 afgewezen.
Rechtszaak tegen cloud-aanbieder
De centrale organisatie voor privé-overdrachtsrechten (ZPÜ) had een rechtszaak aangespannen tegen een cloud-aanbieder. Een van de taken van de ZPÜ is het afdwingen van claims voor vergoeding voor de reproductie van auteursrechtelijk beschermde werken tegenover fabrikanten of handelaren van apparaten met opslagmedia die worden gebruikt voor reproducties. De ZPÜ was in de onderliggende procedure van mening dat ook cloud-aanbieders, die de opslag van privé-kopieën aanbieden, een auteursrechtelijke vergoeding moeten betalen en deed een beroep op auteursrechtelijke informatie- en vergoedingsclaims.
De aangeklaagde cloud-aanbieder stelt gebruikers in staat bestanden op te slaan en te delen, samen te werken aan projecten en de inhoud en tools die worden gebruikt voor werk met elkaar te verbinden. Tot de diensten behoren onder andere bestandshosting, communicatie, delen, zoeken of afbeeldingsminiaturen en documentvoorvertoning. Hiervoor biedt de aanbieder een hybride cloud-infrastructuur aan, waartoe de gebruiker geen fysieke toegang heeft. De gebruiker kan alleen via de website of de app toegang krijgen tot en de functies oproepen.
De eiseres is van mening dat de cloud ook werd gebruikt voor het maken van privé-kopieën van auteursrechtelijk beschermde werken. De cloud moet zowel technisch als functioneel beschouwd worden als opslagmedium en als “apparaat” in de zin van § 54 van de Duitse auteurswet (UrhG). Daarmee is de aangeklaagde aanbieder onderhevig aan de vergoedingsplicht.
OLG München wijst de rechtszaak af
De rechtszaak had bij het OLG München geen succes. Het Oberlandesgericht verklaarde dat volgens §§ 54a, 54b UrhG alleen apparaten en opslagmedia een betalingsverplichting hebben. De betwiste cloud is echter te verstaan als een dienst die toegang biedt tot een online opslagruimte.
In het algemeen taalgebruik en ook in de wetsuitleg wordt een apparaat als een fysiek object beschouwd. Ook met opslagmedia worden fysieke gegevensdragers zoals USB-sticks, smartcards, cd’s, etc. bedoeld. Het aanbieden van een internetgebaseerde gebruiksmogelijkheid zoals een cloud valt niet binnen de wettelijke regeling. Met de term ‘drager van informatie en gegevens’ wordt een fysiek object bedoeld, verklaarde het OLG München.
Cloud is geen “apparaat” of “opslagmedium”
Deze interpretatie van de begrippen “apparaat” en “opslagmedia” is ook in overeenstemming met het recht van de Europese Unie. Het Europese Hof van Justitie heeft weliswaar in 2022 in de zaak C-433/20 beslist dat ook een server, waarop online opslagruimte beschikbaar wordt gesteld, een drager kan zijn en dat er daarom vergoedingsclaims kunnen bestaan. Maar daarvoor hoeft de cloud-aanbieder niet noodzakelijk te betalen. Het Hof van Justitie verklaarde dat een nationale regeling, waarin de cloud-aanbieder geen vergoeding hoeft te leveren, in overeenstemming is met het Europese recht, als er reeds op andere wijze een eerlijke compensatie plaatsvindt. Bij de bepaling van een eerlijke compensatie hebben de lidstaten een ruime beoordelingsvrijheid. Zij kunnen met name bepalen wie de compensatie moet betalen.
Volgens de Duitse wetgeving bestaan de vergoedingsclaims alleen tegen fabrikanten, importeurs en handelaren van apparaten en opslagmedia, evenals tegen operators van reproductie-apparaten, aldus het OLG München. Aangezien een gebruiker van een cloud altijd eerst een eindapparaat zoals een computer of smartphone nodig heeft om privé-kopieën te maken, moet de vergoeding van auteursrechten aan deze apparaten worden gekoppeld, verduidelijkte het OLG München. De uitspraak is nog niet definitief, beroep bij het BGH is door het OLG niet toegestaan.
Er wordt nu veel verwacht dat de politiek zal worden opgeroepen om de wettelijke regelingen te moderniseren.
MTR Legal adviseert in IT-recht.
Neem gerust contact met ons op!
