Uitspraken van de BGH van 11-09-2024 – Az.: I ZR 139/23 / I ZR 140/23 / I ZR 141/23
Fotobehang en het auteursrecht houden de rechtbanken al langer bezig. De BGH heeft nu met uitspraken van 11 september 2024 duidelijk gemaakt dat het afbeelden van een fotobehang op internet het auteursrecht van de fotograaf niet schendt (Az.: I ZR 139/23 / I ZR 140/23 / I ZR 141/23).
Volgens het auteursrecht genieten foto’s een uitgebreide bescherming. Dat geldt zowel voor het exploitatierecht als voor het persoonlijkheidsrecht van de auteur. De BGH heeft nu duidelijk gemaakt dat de bescherming van het auteursrecht zijn grenzen kent. Als een fotobehang op internetachtergronden herkenbaar is, vormt dat volgens de beslissing van de BGH geen schending van het auteursrecht, aldus het MTR Legal Rechtsanwälte, dat onder andere adviseert in IP- en auteursrecht.
Claim voor schadevergoeding
Eiseres in de procedures voor de BGH was het bedrijf van een beroepsfotograaf. De taak van het bedrijf is het vermarkten van foto’s van de fotograaf als fotobehang. De eiseres beweerde dat er sprake was van een schending van het auteursrecht omdat op websites van de gedaagden fotobehangen met opnamen van de fotograaf te zien waren.
In de procedure onder zaaknummer I ZR 139/23 had de gedaagde een wand met zulk een fotobehang behangen. Dit behang is te zien in videobijdragen van de gedaagde op Facebook. In een ander geval had een mediabureau een schermafbeelding gepubliceerd van een door haar ontworpen internetpresentatie van een tenniscentrum. In de achtergrond van de schermafbeelding is het fotobehang met een opname van de fotograaf te herkennen (Az.: I ZR 140/23). In de derde procedure onder zaaknummer I ZR 141/23 is het fotobehang te zien op de website van een hotel bij de afbeelding van een hotelkamer.
De eiseres is van mening dat de afbeeldingen van het fotobehang de verleende gebruiksrechten op de foto’s schenden. Ze maakte daarom in alle drie procedures schadevergoedingsclaims en aanmaningskosten geltend.
BGH: Geen inbreuk op auteursrecht
Net als in de eerdere instanties hadden de claims ook voor de BGH geen succes. De gedaagden hadden weliswaar de als foto op grond van het auteursrecht beschermde foto’s gereproduceerd en openbaar toegankelijk gemaakt. Er is echter geen sprake van een inbreuk op het auteursrecht, want door de aankoop van de fotobehangen hebben de gedaagden stilzwijgend een gebruiksrecht verworven, aldus de BGH. Doorslaggevend voor een stilzwijgende toestemming van de auteur is of het gaat om gebruikelijke gebruiken waarmee de auteur rekening moet houden als hij zijn werk zonder beperkingen vrij overdraagt. Dit moet in alle drie gevallen worden beantwoord met ja, aldus de BGH.
Met de reproductie door foto’s en videobeelden in met fotobehang gedecoreerde ruimtes moet rekening worden gehouden. Dat geldt zowel voor privé- als voor commerciële doeleinden, verduidelijkten de rechters in Karlsruhe. De auteur had zich ervan bewust moeten zijn dat een dergelijk gebruik kan plaatsvinden binnen het contractueel overeengekomen gebruik van de fotobehangen. Hij had daarom contractuele gebruiksbeperkingen kunnen overeenkomen en op deze beperkingen bijvoorbeeld door het aanbrengen van een auteursrechtvermelding voor derden herkenbaar kunnen wijzen.
Stilzwijgende toestemming van de auteur
De geldigheid van een toestemming vereist niet dat deze wordt gegeven aan degene die inbreuk maakt op het auteursrecht. Zo kunnen kopers van fotobehangen die zonder auteursrechtelijke beperkingen in de handel zijn, hun kamers ermee behangen en ook foto’s of video’s van deze ruimtes op internet plaatsen. Bij de aldus gemaakte reproductie en openbare toegankelijkheid kunnen zij zich beroepen op een stilzwijgende toestemming van de auteur, verklaarde de BGH.
Daarnaast kunnen ook derden zich beroepen op een stilzwijgende toestemming van de fotograaf als hun gebruikshandelingen objectief te beschouwen zijn als gebruikelijk, aldus de BGH verder. Ook het mediabureau in de procedure onder zaaknummer I ZR 140/23 kan zich beroepen op een stilzwijgende toestemming van de auteur.
Afstand van het recht op naamsvermelding
Het Bundesgerichtshof maakte in alle drie gevallen verder duidelijk dat er ook geen aanspraken op schadevergoeding zijn wegens schending van het recht op naamsvermelding. De auteur heeft van dit recht afgezien in het kader van de distributie van de fotobehang door stilzwijgend gedrag.
De BGH heeft met zijn uitspraken meer duidelijkheid geschapen over het gebruik van fotobehangen en de grenzen van het auteursrecht.
MTR Legal Rechtsanwälte is ervaren in IP-recht en adviseert in vragen over het auteursrechts.
Neem gerust contact met ons op!
