Νομικές προϋποθέσεις για τις απαγορεύσεις ανταγωνισμού
Η απαγόρευση ανταγωνισμού παίζει κεντρικό ρόλο στο δίκαιο διανομής. Για τους κατασκευαστές και προμηθευτές, η απαγόρευση ανταγωνισμού είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την προστασία των οικονομικών τους συμφερόντων έναντι των συνεργατών διανομής τους, όπως εκπρόσωποι αντιπροσωπειών, δικαιοδόχοι ή λήπτες franchise. Ιδιαίτερα κατά τη λήξη των συμβάσεων διανομής μπορεί να προκύψουν νομικές διαμάχες σχετικά με την επιτρεπτότητα των απαγορεύσεων ανταγωνισμού.
Εκτός από τη νομοθετική απαγόρευση ανταγωνισμού, μπορεί να συμφωνηθεί συμβατική απαγόρευση ανταγωνισμού και στο δίκαιο διανομής. Εδώ επίσης πρέπει να τηρούνται οι νομικές διατάξεις και περιορισμοί, αφού σε περίπτωση παραβιάσεων η απαγόρευση μπορεί να θεωρηθεί μη έγκυρη, όπως αναφέρει η οικονομική δικηγορική εταιρεία MTR Legal Rechtsanwälte, που παρέχει συμβουλές επίσης στο εμπορικό δίκαιο και στο δίκαιο διανομής.
Νομοθετική απαγόρευση ανταγωνισμού για εκπρόσωποι αντιπροσωπειών
Η νομοθετική απαγόρευση ανταγωνισμού για τους εκπροσώπους αντιπροσωπειών προκύπτει από το άρθρο 86 παράγραφος 1 του Εμπορικού Κώδικα. Σύμφωνα με αυτό, πρέπει εκ του νόμου να επιμεληθούν τα συμφέροντα της επιχείρησης. Εξ αυτού προκύπτει επίσης ότι κατά τη διάρκεια της σύμβασης δεν επιτρέπεται να αναλαμβάνουν ανταγωνιστικές εμπορικές δραστηριότητες χωρίς την έγκριση του επιχειρηματία. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι αν υφίσταται πράγματι ανταγωνιστική κατάσταση μεταξύ των επιχειρήσεων.
Μια συμβατική απαγόρευση ανταγωνισμού μπορεί να ισχύει και για άλλους εταίρους διανομής, όπως δικαιοδόχοι ή λήπτες franchise. Χρειάζεται, ωστόσο, να υπάρξει ειδική συμβατική ρύθμιση. Ειδικότερα για μετα-συμβατικές απαγορεύσεις ανταγωνισμού πρέπει να ληφθούν υπόψη οι νομικοί περιορισμοί.
Δικαιοδόχοι και λήπτες franchise
Οι διατάξεις για τους εκπροσώπους αντιπροσωπειών δεν ισχύουν άμεσα για τους δικαιοδόχους. Από την σχέση εμπιστοσύνης, ενδέχεται να προκύπτουν οι λεγόμενες «επιπρόσθετες υποχρεώσεις δικαιοδότη». Το Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο (BGH) έχει διαρκώς αναγνωρίσει ότι οι δικαιοδόχοι έχουν επίσης υποχρέωση για ορισμένη ανταγωνιστική πίστη κατά τη διάρκεια της σύμβασης.
Για τους λήπτες franchise ισχύει το ίδιο, καθώς ο δικαιοπάροχος έχει έννομο συμφέρον να προστατεύσει την έννοια, το know-how και την εμπορική εμφάνισή του από τον ανταγωνισμό από τους ίδιους τους συνεργάτες διανομής. Οι απαγορεύσεις ανταγωνισμού, συνεπώς, είναι επίσης μια συνηθισμένη και αποδεκτή μέθοδος στο σύστημα franchise. Αυτές όμως υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο σύμφωνα με τη νομοθεσία ανταγωνισμού.
Μετα-συμβατική απαγόρευση ανταγωνισμού
Κατά τη συμφωνία μετα-συμβατικών απαγορεύσεων ανταγωνισμού απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή. Οι προϋποθέσεις για μια μετα-συμβατική απαγόρευση ανταγωνισμού για τους εκπροσώπους αντιπροσωπειών καθορίζονται στο άρθρο 90a του Εμπορικού Κώδικα. Σύμφωνα με αυτό, πρέπει να συμφωνηθεί γραπτώς και να καθοριστεί για ποιες περιοχές ή πελάτες ισχύει. Επιπλέον, πρέπει να καθοριστεί για ποια προϊόντα ή υπηρεσίες ισχύει. Δεν πρέπει δε να διαρκεί περισσότερο από δύο έτη. Αντίστοιχα, πρέπει να συμφωνηθεί αποζημίωση λόγω απαγόρευσης στον εκπρόσωπο αντιπροσωπειών.
Για τους δικαιοδόχους και λήπτες franchise, οι διατάξεις του άρθρου 90a του Εμπορικού Κώδικα δεν ισχύουν άμεσα, αλλά μπορούν να εφαρμοστούν αναλογικά εάν υφίσταται παρόμοια οικονομική εξάρτηση.
Αποφάσεις για απαγορεύσεις ανταγωνισμού
Οι απαγορεύσεις ανταγωνισμού στο δίκαιο διανομής απασχολούν τακτικά τα δικαστήρια. Το BGH με απόφαση της 6.10.1999 αποφάσισε σχετικά με την απαίτηση αποζημίωσης λόγω απαγόρευσης επί δικαιοδόχων (υπόθεση VIII ZR 34/99). Το δικαστήριο της Καρλσρούης κατέστησε σαφές ότι ένας δικαιοδόχος, στον οποίο επιβάλλεται μετα-συμβατική απαγόρευση ανταγωνισμού, δικαιούται υπό ορισμένες συνθήκες ανάλογα με τον κανονισμό για τους εκπροσώπους αντιπροσωπειών αποζημίωση λόγω απαγόρευσης ανταγωνισμού. Βασική προϋπόθεση είναι ο δικαιοδόχος να εντάσσεται στο σύστημα διανομής όπως ένας εκπρόσωπος αντιπροσωπειών και να υποχρεώνεται να μεταδίδει δεδομένα πελατών.
Σε άλλη απόφαση της 5.2.1992, το BGH αποφάσισε ότι μια απαγόρευση ανταγωνισμού μπορεί να είναι αποδεκτή και για τους λήπτες franchise, εφόσον εξυπηρετεί την προστασία του know-how του δικαιοπαρόχου (υπόθεση KZR 23/90). Ωστόσο, η απαγόρευση δεν πρέπει να υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο. Συνήθως απαιτείται επίσης αποζημίωση λόγω απαγόρευσης και εδώ, εάν η απαγόρευση σημάνει οικονομική επιβάρυνση.
Το Ανώτατο Εφετείο του Μονάχου (OLG München) με απόφαση της 13.2.2014 ξεκαθάρισε ότι ακόμη και κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σύμβασης διανομής, η ανταγωνιστική δραστηριότητα του πωλητή μπορεί να αποτελεί σοβαρό λόγο για άμεση λύση της σύμβασης (υπόθεση 23 U 2404/13). Από τη συνολική εικόνα της σύμβασης μπορεί να συναχθεί αποφατική απαγόρευση ανταγωνισμού.
Σύναψη έγκυρης απαγόρευσης ανταγωνισμού
Οι απαγορεύσεις ανταγωνισμού είναι αποτελεσματικό αλλά ευαίσθητο εργαλείο στο δίκαιο διανομής. Προστατεύουν νόμιμα συμφέροντα, όμως δεν πρέπει να είναι υπερβολικές. Αντίστοιχα προσεκτικά πρέπει να συμφωνηθούν ατομικά στη σύμβαση. Επίσης, πρέπει οι συμφωνίες να ελέγχονται τακτικά ως προς τις νέες νομικές εξελίξεις και ενδεχομένως να προσαρμόζονται.
Η MTR Legal Rechtsanwälte διαθέτει μεγάλη εμπειρία στο εμπορικό δίκαιο και παρέχει συμβουλές για απαγορεύσεις ανταγωνισμού και άλλα θέματα του δικαίου διανομής.
Επικοινωνήστε με μαζί μας !
