BGH’nin 22.05.2024 tarihli kararı – Az.: IV ZB 26/23
Boşanmadan sonra, bir vasiyetname veya miras sözleşmesi, eş lehine evlilikten önce düzenlenmişse hâlâ geçerli olabilir. BGH, 22 Mayıs 2024 tarihli kararı ile bunu belirtti (Az.: IV ZB 26/23).
Birçok evlilikte eşler bir vasiyetname hazırlayıp birbirlerini mirasçı olarak belirlemeleri yaygındır. Evlilik sona erdiğinde ve boşandığında bile, eski eşin mirasçı olarak atanması boşanma ile geçersiz hale geldiği için bu sorun teşkil etmez, diyor MTR Legal Rechtsanwälte, aynı zamanda miras hukuku konusunda da danışmanlık veren ekonomi hukuku firması. Ancak bu durum, çiftin evlenmeden önce son arzularını düzenledikleri ve daha sonra evlendikleri durumda karmaşıklaşır. Evlilik daha sonra boşanırsa, BGH’nin kararı gösterdiği üzere, eş lehine bir vasiyetname veya miras sözleşmesi geçerliliğini koruyabilir.
Evli olmayan çift miras sözleşmesi imzaladı
BGH önündeki davada, evli olmayan bir çift 1995 yılında bir miras sözleşmesi imzalamış ve birbirlerini tek mirasçı olarak belirlemişlerdir. Kadının ve daha sonra ölenin oğlu ile adamın iki çocuğu sondan gelen mirasçılar olmalıydı. Bu kabaca çiftler arasındaki ortak bir vasiyet veya Berlin vasiyeti ile karşılaştırılabilir.
Miras sözleşmesi yapıldıktan bir süre sonra, çift evlenmeye karar verdi. Ancak evlilik başarısız oldu ve 2021 yılında resmen boşandılar. Miras sözleşmesi boşandıktan sonra devam etti, ancak eski çiftin isteği üzerine noterlikte feshedilmesi gerekiyordu. Ancak kadın aniden ölünce bu gerçekleşmedi. Miras sözleşmesine göre ölen kadının tek mirasçısı olan eski kocası miras belgesini talep etti.
Ölenin oğlu buna karşı çıktı. Boşanmanın miras sözleşmesini geçersiz kıldığı için annesinin tek mirasçısı olduğunu savundu. Hukuki anlaşmazlık BGH’ye kadar taşındı ve Karlsruhe’deki yargıçlar ölenin eski kocasının lehine karar verdiler. Miras sözleşmesi boşanmaya rağmen devam etti.
Son arzular geçerliliğini koruyor
BGH, miras sözleşmesinin, çiftin daha sonra evlenmesi ve boşanması durumunda birbirlerini tek mirasçı olarak atama isteğinden vazgeçmelerine dair bir işaret içermediği gerekçesini sundu. Ayrıca, çiftin boşanma sırasında miras sözleşmesini karşılıklı olarak feshetmesi durumu da farklı bir sonuç doğurmaz çünkü bunun için imzalanmış bir noter beyanı yoktur ve bu nedenle şekilsel olarak uygulanmamış durumda.
Eski kocanın mirasçı olarak ataması, BGB’nin § 2077 maddesiyle bağlantılı olarak BGB’nin § 2279 maddesine göre de geçersiz değildir, diye ekledi BGH. BGB § 2077, bir miras bırakıcının eşini mirasçı olarak atadığı bir vasiyetnameyi, miras bırakıcı ölmeden önce evliliğin sona ermiş olması durumunda geçersiz kılar. BGB § 2077, madde 2 uyarınca, nişanlanma durumunda da benzer bir düzenleme geçerlidir. Ancak, Karlsruhe hâkimleri belirttiği üzere bu düzenlemeler mevcut duruma uygulanamaz, çünkü bunlar vasiyet düzenleme sırasında bir evlilik veya nişan bulunmasını şart koşar.
Hukuki sonuçlardan feragat
Miras sözleşmesi yapıldığında çift ne evli ne de hukuki anlamda nişanlıydı. Miras sözleşmesinde yalnızca “olası bir müteakip evlilik” söz konusudur. Ciddi bir evlenme vaadi ile nişan için bu ifade çok belirsizdir, diyor BGH. Eski kocanın, miras sözleşmesi yapılırken evlilik düşünülmediğine dair ifadesi bu durumu teyit ediyor çünkü her ikisi de o zaman zaten bir boşanma yaşamışlardı. BGB § 2077 düzenlemeleri bu nedenle benzer şekilde uygulanamaz, diye ekliyor BGH. Evlilik dışı ilişkilerde, ilişkinin sona ermesiyle gelen hukuki sonuçlardan bilinçli bir şekilde feragat edilmesi sıkça görülür.
Yine de, evli olmayan çiftler için bir vasiyet veya miras sözleşmesi hazırlamak önemli olmaya devam eder. Çünkü son arzusu olmayan durumda, partner hiçbir şey alamaz ve yasal mirasçılık geçerli olur.
MTR Legal Rechtsanwalte, için danışmanlık verir Vasiyet ve miras sözleşmesi ve miras hukukunun diğer konuları.
Bize Ulaşın !
