Ochrona karnoprawna w ubezpieczeniu D&O
Członkowie zarządu ponoszą wysokie ryzyko i mogą również osobiście odpowiadać. Ubezpieczenie D&O ma na celu złagodzenie ryzyka odpowiedzialności. Tym ważniejsze jest, aby ubezpieczenie D&O weszło w życie w przypadku szkody i nie odmówiło ochrony ubezpieczeniowej. Sąd Apelacyjny w Hamm w postanowieniu z dnia 13 lipca 2023 wzmocnił prawa ubezpieczonych, jasno wskazując, że tymczasowa ochrona karnoprawna ubezpieczenia D&O nie może być odmówiona z powodu „zbyt skąpych” informacji ubezpieczonego dla towarzystwa ubezpieczeniowego (sygn. akt: 20 U 64/22).
Organy zarządzające, takie jak członkowie zarządu, ponoszą wysokie ryzyko osobistej odpowiedzialności. W przypadku błędów w zarządzaniu firmą zarówno spółka, jak i osoby trzecie mogą mieć roszczenia wobec członka zarządu, który odpowiada swoim prywatnym majątkiem w sposób nieograniczony. Aby złagodzić to ryzyko dla członków zarządu i innych organów zarządzających, warto rozważyć zawarcie ubezpieczenia D&O. Ważne jest, aby zakres ubezpieczenia był dostosowany do indywidualnych ryzyk odpowiedzialności organu kierowniczego, mówi Rechtsanwalt Michael Rainer, osoba kontaktowa w zakresie prawa spółek w kancelarii MTR Legal Rechtsanwälte. Do zakresu polisy może również należeć ochrona karnoprawna.
Podejrzenie popełnienia przestępstwa
W postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w Hamm firma zawarła dla swojego członka zarządu ubezpieczenie D&O obejmujące ochronę karnoprawną. Przeciwko członkowi zarządu organy podatkowe wszczęły postępowanie karne z powodu podejrzenia o udział w przestępstwach podatkowych. Gdy członek zarządu dowiedział się o śledztwie w związku z wykonaniem nakazu przeszukania i tymczasowym zatrzymaniem współoskarżonego, wystąpił do ubezpieczenia D&O o ochronę ubezpieczeniową na pokrycie kosztów obrony.
Zgodnie z umową ubezpieczeniową, ochrona karnoprawna była tymczasowo uznawana w przypadku zaprzeczania umyślnemu naruszeniu obowiązków przez członka zarządu. Jeśli jednak przestępstwo zostałoby udowodnione i członek zarządu zostałby skazany, ubezpieczyciel mógłby zażądać zwrotu kosztów.
Ubezpieczyciel cofa zobowiązanie pokrycia kosztów
Ubezpieczyciel początkowo bezzwłocznie wydał zobowiązanie pokrycia kosztów. Jednak gdy otrzymał pierwszą część rachunku od kancelarii zajmującej się obroną, nie chciał płacić. Ubezpieczyciel również odmówił pokrycia dalszych kosztów obrony.
Ubezpieczyciel uzasadnił odmowę brakiem wystarczających informacji ze strony członka zarządu na temat zarzutów. Członek zarządu miał w ten sposób naruszyć swoje obowiązki, nie udzielając informacji ubezpieczycielowi i nie udostępniając akt postępowania karnego. Dlatego nie istniał obowiązek wejścia ubezpieczenia D&O.
Z taką argumentacją ubezpieczyciel nie odniósł sukcesu ani w pierwszej instancji, ani w postępowaniu apelacyjnym przed Sądem Apelacyjnym w Hamm. Jeśli oskarżony członek zarządu broni się przed zarzutem popełnienia przestępstwa, nie jest możliwe, aby musiał ujawniać się przed swoim ubezpieczycielem. Zwłaszcza że mogłoby to bardzo ograniczyć jego możliwości obrony w postępowaniu karnym, podkreślił Sąd Apelacyjny.
Ubezpieczenie nieuprawnione do „przesłuchania”
Towarzystwo ubezpieczeniowe nie jest więc uprawnione do „przesłuchania” ubezpieczonej osoby w sprawie zarzutów, jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Hamm. Również ubezpieczyciel nie może na podstawie odmowy ubezpieczonego do podania bardziej szczegółowych informacji konstruować naruszenia obowiązków ubezpieczonego i dlatego odmawiać zobowiązania pokrycia kosztów, orzekł sąd. Wystarczy całkowicie, jeśli ubezpieczony poinformuje ubezpieczyciela, że zaprzecza zarzutowi popełnienia czynu karalnego. Ta informacja została przekazana.
Nie ma również mowy o naruszeniu obowiązków w sytuacji, gdy ubezpieczycielowi nie jest udzielana możliwość wglądu w akta postępowania przygotowawczego. Zwłaszcza że oskarżony członek zarządu nie ma prawa wglądu do akt, a jego obrońcy nie mogą przekazywać akt ubezpieczycielowi, wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Hamm. Ponadto towarzystwo ubezpieczeniowe otrzymało pełen akt oskarżenia. W związku z tym nie jest jasne, w jaki sposób nadal czują się niedostatecznie poinformowani.
Roszczenie o pokrycie kosztów
Istnieje przypadek ubezpieczeniowy, a oskarżonemu członkowi zarządu przysługuje wobec ubezpieczyciela roszczenie o pokrycie kosztów. Roszczenie to nie jest wyłączone ani przez umyślne naruszenie obowiązków, ani przez naruszenie obowiązków dodatkowych, orzekł Sąd Apelacyjny w Hamm. Jeśli członek zarządu zostanie skazany za popełnienie przestępstwa podatkowego, ubezpieczyciel może ewentualnie zażądać zwrotu kosztów.
MTR Legal Rechtsanwälte doradzają w kwestiach odpowiedzialności członków zarządu, ubezpieczeń D&O oraz innych tematów prawa spółek.
Proszę kontakt z nami.
