Gdy małżeństwo międzynarodowe stoi w obliczu rozpadu i ma zostać rozwiązane, pojawia się pytanie, według jakiego prawa krajowego powinno nastąpić rozwód.
Zgodnie z rozporządzeniem Bruksela IIa w sprawach małżeńskich, wniosek o rozwód może być złożony tylko w państwie członkowskim UE, w którym wnioskodawca mieszkał przez co najmniej rok przed złożeniem wniosku, wyjaśnia kancelaria gospodarcza MTR Rechtsanwälte. To potwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE wyrokiem z dnia 10 lutego 2022 r. (sygn. C-522/20).
W tej sprawie chodziło o rozwód małżeństwa między włoskim mężczyzną a jego niemiecką żoną. Para mieszkała w Irlandii. Po separacji włoski mąż przeprowadził się do Austrii i mieszkał tam nieco ponad pół roku. Wniosek rozwodowy złożył do sądu austriackiego. Ten jednak uznał się za niewłaściwy i odrzucił wniosek.
Tym jednak Włoch nie był zadowolony. Argumentował, że wymagana długość pobytu powinna wynosić co najmniej sześć miesięcy, tak jak przewiduje to rozporządzenie, jeśli zainteresowany posiada obywatelstwo państwa członkowskiego UE, w którym składa wniosek. Jeżeli wymaga się dłuższego pobytu od obywateli innych państw, stanowi to niedopuszczalną dyskryminację ze względu na obywatelstwo.
Taką argumentację austriacki Sąd Najwyższy nie uznał za nieprawdopodobną. Do wyjaśnienia tej kwestii zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE. Ten wyjaśnił, że nie ma dyskryminacji, jeśli wymagany jest dłuższy okres pobytu.
Rozporządzenie Bruksela IIa ma zapewnić, że istnieje rzeczywisty związek z państwem członkowskim, którego sądy decydują o rozwodzie małżeństwa. Obywatel, który z powodu kryzysu małżeńskiego opuszcza kraj, w którym para ma stałe miejsce zamieszkania, i wraca do swojego kraju ojczystego, utrzymuje z nim z konieczności instytucjonalne, prawne oraz najczęściej kulturowe, językowe, społeczne, rodzinne lub majątkowe więzi. Takie więzi mogą przyczynić się do wymaganej rzeczywistej relacji z państwem członkowskim. To nie jest porównywalne z wnioskodawcą, który takich więzi nie posiada, orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE.
W przypadku małżeństw międzynarodowych należy więc zawsze rozważyć konsekwencje i ewentualnie zawrzeć umowę małżeńską. Doświadczeni w międzynarodowym prawie rodzinnym prawnicy doradzają.
