Transgraniczne przypadki dziedziczenia i unijne rozporządzenie spadkowe
Coraz więcej przypadków dziedziczenia ma charakter międzynarodowy, np. gdy spadkodawca ma niemieckie obywatelstwo, ale przeprowadził się na emeryturze do Hiszpanii. Tego typu układy mają wpływ na prawo spadkowe, które w krajach UE jest różnie regulowane. W przypadkach dziedziczenia z elementem międzynarodowym pojawia się zatem pytanie, jakie prawo spadkowe jest stosowane.
Zimę spędzić w słonecznej Hiszpanii, a nie w deszczowej i zimnej Niemczech, albo cieszyć się wiosną w Toskanii, zamiast niecierpliwie czekać na pierwsze ciepłe promienie słońca w Niemczech – wielu niemieckich obywateli spełniło takie lub podobne marzenia. Szczególnie na emeryturze spędzają kilka tygodni lub miesięcy za granicą i nabyli ewentualnie nieruchomość w kraju UE. Często jednak nie jest brane pod uwagę, że może to mieć konsekwencje dla przypadków dziedziczenia i przepisy niemieckiego prawa spadkowego mogą nie mieć zastosowania. W obrębie Unii Europejskiej transgraniczne przypadki dziedziczenia regulowane są przez unijne rozporządzenie spadkowe, które określa, które krajowe prawo spadkowe powinno być stosowane, informuje kancelaria prawna MTR Legal Rechtsanwälte, która doradza m.in. w zakresie prawa spadkowego.
Transgraniczne przypadki dziedziczenia przybierają na sile
Przypadki dziedziczenia z elementem transgranicznym w ramach UE wzrosły. Powody tego są m.in., że spadkobiercy i spadkodawcy mieszkają w różnych krajach lub spadkodawca ma mieszkanie nie tylko w kraju ojczystym, ale również za granicą UE. Zgodnie z unijnym rozporządzeniem spadkowym, w takich przypadkach stosuje się prawo wewnętrzne kraju, w którym spadkodawca miał swój ostatni stały pobyt. Jeśli miejscem pobytu były Niemcy, stosuje się niemieckie prawo spadkowe. Jednak jeśli spadkodawca miał np. mieszkanie w Hiszpanii i zdecydował się spędzać tam zimowe miesiące, może obowiązywać hiszpańskie prawo spadkowe, jeśli spadkodawca tam umrze.
Zastosowanie innego prawa spadkowego może mieć konsekwencje dla spadkobierców i spadkodawców. Nawet w samej Hiszpanii mogą obowiązywać różne przepisy prawne. W Niemczech popularny tzw. Berliner Testament, w niektórych regionach Hiszpanii jest dozwolony, a w innych nie. Również we Włoszech nie ma konstrukcji Berliner Testament. Oznacza to, że postanowienia stają się nieważne i współmałżonek nie staje się jedynym spadkobiercą zmarłego współmałżonka. To ma znaczny wpływ, ponieważ obowiązuje ustawowa kolejność dziedziczenia, która jest w niektórych krajach inaczej regulowana niż w Niemczech.
Odmienne ustawowe kolejności dziedziczenia
Podczas gdy w Niemczech najpierw współmałżonek i dzieci dziedziczą po połowie, to w innych krajach jak we Włoszech czy Hiszpanii, współmałżonek jest traktowany inaczej i otrzymuje znacznie mniejszą część w spadku, podczas gdy pozycja dzieci jako spadkobierców jest znacznie wzmocniona.
Oprócz tego krajowe przepisy prawne dotyczące prawa spadkowego mogą wykazywać inne znaczne różnice. Oprócz ustawowej kolejności dziedziczenia i udziału w spadku mogą istnieć m.in. znaczące różnice w obowiązkowych roszczeniach, darowiznach lub prawie użytkowania.
Te i inne konsekwencje powinny być wcześniej rozważone przez spadkodawcę, ponieważ może on również wpływać na to, które krajowe prawo spadkowe powinno być stosowane. Może zadecydować, że zastosowanie będzie miało prawo kraju, którego jest obywatelem. Na przykład niemiecki obywatel mający stały pobyt za granicą UE może w testamencie zarządzić, że zastosowanie będzie miało niemieckie prawo spadkowe.
Unikanie podwójnego opodatkowania
Należy również pamiętać, że unijne rozporządzenie spadkowe i stosowanie prawa innego państwa również oferuje możliwości, które można wykorzystać. Na przykład mogą występować różnice w podatku od spadku.
Zasadniczo, przy zwykłym pobycie za granicą należy uważać, aby nie doszło do podwójnego opodatkowania. Jeżeli spadkodawca będący niemieckim obywatelem nie mieszkał za granicą przez ponad pięć lat, jego cały majątek podlega w Niemczech obowiązkowi podatkowemu, a nie ze wszystkimi państwami istnieje umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania.
MTR Legal Rechtsanwälte ma duże doświadczenie w międzynarodowym prawie spadkowym i doradza we wszystkich innych kwestiach związanych z prawem spadkowym.
Zapraszamy do skontaktowania się z nami!
