Wyrok Sądu Okręgowego w Koblencji z dnia 14.03.2024 – Sygn. akt: 3 O 457/23
Darowizna książeczek oszczędnościowych może być ważna także bez oświadczenia o cesji. Tak orzekł Sąd Okręgowy w Koblencji wyrokiem z 14 marca 2024 roku (Sygn. akt: 3 O 457/23).
Darowizny za życia są interesującą opcją optymalnego wykorzystania kwot wolnych od podatku przy przekazywaniu majątku. Aby uniknąć pola do interpretacji, darowizna powinna być możliwie jednoznacznie rozpoznawalna jako taka, podkreśla kancelaria prawna MTR Legal Rechtsanwälte, która doradza m.in. w prawie spadkowym.
Podobnie jest w omawianej sprawie przed Sądem Okręgowym w Koblencji, choć tutaj prawdopodobnie mniej chodziło o optymalne wykorzystanie kwot wolnych od podatku spadkowego ani darowizn. Konkretnie, pozwana kobieta była w posiadaniu dwóch książeczek oszczędnościowych swojego zmarłego brata. Książeczki oszczędnościowe miały saldo w wysokości około 92 000 euro. W testamencie zmarły zapisał, że jego żona ma odziedziczyć połowę, a jego siostra jedną czwartą. Reszta miała trafić do dalszych krewnych.
Wykonawca testamentu żąda wydania książeczek oszczędnościowych
W przypadku książeczek oszczędnościowych nie sporządzono jednak notarialnego aktu darowizny ani oświadczenia o cesji. Wykonawca testamentu zażądał więc od siostry spadkodawcy wydania książeczek oszczędnościowych. Z powodu braku oświadczenia o cesji, książeczki oszczędnościowe mają być uznane za część masy spadkowej. Darowizna nie wchodziłaby w grę, gdyż siostra nie zapłaciła podatku od darowizny, argumentował wykonawca testamentu.
Pozwana siostra twierdziła jednak, że jej brat przekazał jej książeczki oszczędnościowe i przeniósł je na nią przez cesję. Brat wyjaśnił jej, że może dysponować saldem. Miało to mieć charakter darowizny.
Sąd Okręgowy w Koblencji oddala pozew
Sąd Okręgowy w Koblencji uznał argumentację siostry i oddalił pozew. Uzasadniając, sąd stwierdził, że ważność darowizny ruchomości zazwyczaj nie zależy od notarialnie poświadczonej umowy. Darowizna ruchomości realizowana jest bezpośrednio przez przekazanie.
W przypadku książeczki oszczędnościowej, przekazanie nie wystarcza jednak do realizacji darowizny, ograniczył sąd. Ponieważ książeczka oszczędnościowa potwierdza roszczenie wobec banku. To roszczenie wobec banku nie przechodzi na inną osobę tylko dlatego, że własność dokumentu, tutaj książeczki oszczędnościowej, została na nią przeniesiona. Kto chce także przekazać saldo na inną osobę, musi z nią uzgodnić cesję roszczenia wobec banku. W przypadku książeczki oszczędnościowej darowizna realizowana jest zatem zasadniczo przez umowę o cesję między darczyńcą a obdarowaną osobą, stwierdził Sąd Okręgowy w Koblencji.
Oświadczenie o cesji może nastąpić również milcząco
Takie oświadczenie o cesji może zostać złożone zarówno wyraźnie, jak i w sposób dorozumiany, zauważył dalej sąd. Jeśli książeczka oszczędnościowa jest przekazywana innej osobie z wolą „możesz to zatrzymać”, zazwyczaj wiąże się z tym przekonanie, że wszystko jest ustalone i saldo skutecznie przeszło na obdarowaną osobę. W pewnych przypadkach orzecznictwo uznaje, że umowa o cesję została zawarta milcząco, przez co darowizna skutecznie została dokonana już przy przekazaniu książeczki oszczędnościowej, tłumaczył dalej Sąd Okręgowy w Koblencji.
Należy jednak zawsze uwzględniać okoliczności danego przypadku, nawet jeśli przekazanie książeczki oszczędnościowej zazwyczaj stanowi istotną przesłankę dla cesji roszczenia, wyjaśnił sąd.
Darowizna skutecznie dokonana
W omawianym przypadku pozwana przedstawiła, że jej brat przekazał jej książeczki oszczędnościowe z wyraźnym oświadczeniem, że może swobodnie dysponować pieniędzmi. Rodzeństwo zawsze utrzymywało bliskie relacje, a spadkodawca darowizną książeczek oszczędnościowych chciał finansowo zabezpieczyć siostrę na starość, wyjaśnił Sąd Okręgowy w Koblencji. Na korzyść pozwanej działa również fakt, że nie mogła wejść w posiadanie książeczek oszczędnościowych inaczej niż przez dobrowolne przekazanie przez swojego brata. Sąd doszedł do przekonania, że pozwana otrzymała książeczki oszczędnościowe od brata z odpowiednim zamiarem cesji.
Chociaż w banku nie została złożona umowa o cesję na korzyść siostry, nie stało to na przeszkodzie ważności darowizny, zdecydował Sąd Okręgowy w Koblencji. Brak zgłoszenia darowizny w urzędzie skarbowym mógł mieć wiele przyczyn, prawdopodobnie siostra nie była świadoma obowiązku zgłoszenia. Skutki podatkowe musi ponieść, jednak nie wpływa to na ważność darowizny, kontynuował sąd.
MTR Legal Rechtsanwälte doradza w kwestiach darowizn i innych tematów prawa spadkowego.
Prosimy o kontakt z nami!
