Gdy umowa z przedstawicielem handlowym zostanie rozwiązana, przedstawiciel handlowy ma zazwyczaj prawo do wyrównania. W celu uzyskania tego odszkodowania muszą być spełnione pewne warunki.
Zgodnie z § 89b niemieckiego Kodeksu handlowego (HGB) przedstawiciel handlowy może po zakończeniu stosunku umownego zażądać odpowiedniego wyrównania. Warunkiem jest, aby firma nadal czerpała znaczne korzyści z relacji biznesowych z nowymi klientami, których przedstawiciel handlowy pozyskał, wyjaśnia kancelaria prawna MTR Rechtsanwälte. Ponadto stosunek umowny musi być wypowiedziany przez firmę.
Czy i w jakiej wysokości istnieje prawo do wyrównania, jest często punktem spornym między stronami po zakończeniu stosunku umownego. Podstawą do roszczenia wyrównawczego są tylko relacje biznesowe z klientami, których przedstawiciel handlowy pozyskał na nowo lub relacje biznesowe z dotychczasowymi klientami, które przedstawiciel handlowy znacznie rozwinął.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że pojęcia nowego klienta nie można interpretować zbyt wąsko. Tak więc już istniejący klient również może stać się nowym klientem, jeśli przedstawiciel handlowy rozszerzył już istniejące relacje biznesowe na inne produkty i usługi firmy (sygn. C-315/14).
Firma odnosi korzyść już wtedy, gdy istnieje możliwość kontynuowania tych relacji biznesowych i czerpania z nich korzyści. Czy te korzyści rzeczywiście się zrealizują, nie ma decydującego znaczenia. Ważne jest, że po zakończeniu umowy istniała pozytywna prognoza co do kontynuacji kontaktów biznesowych.
Prawo do wyrównania co do zasady nie istnieje, jeśli przedstawiciel handlowy sam rozwiązuje umowę lub jeśli firma miała prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym.
Kolejny punkt sporny to wysokość roszczenia. Ustawodawca ustalił tu jedynie górną granicę. Zgodnie z § 89b HGB wynosi ona maksymalnie roczną prowizję lub inne roczne wynagrodzenie obliczone według średniej z ostatnich pięciu lat działalności przedstawiciela handlowego. W przypadku krótszego stosunku umownego należy wziąć pod uwagę średnią w okresie trwania działalności.
Górna granica nie mówi jednak nic o tym, jak należy obliczyć roszczenie wyrównawcze. W praktyce często jako podstawę przyjmuje się prowizje z transakcji z nowymi klientami lub rozszerzenie relacji biznesowych z ostatnich 12 miesięcy działalności, a następnie szacuje się na okres od trzech do pięciu lat.
Należy jednak wziąć pod uwagę kilka niepewności. Doświadczeni prawnicy w prawie przedstawicieli handlowych mogą doradzić.
