Uzgodnienie zakazu konkurencji w umowie przedstawiciela handlowego
Częstym punktem spornym między firmami a przedstawicielami handlowymi jest kwestia, czy istnieje zakaz konkurencji dla przedstawiciela handlowego. Ten aspekt nie jest jednoznacznie uregulowany prawnie. W praktyce można jednak założyć, że taki zakaz konkurencji istnieje, jeśli w umowie przedstawiciela handlowego nie uzgodniono inaczej.
Zakaz konkurencji jest kluczowym punktem w umowach przedstawicieli handlowych. Należy przy tym uwzględnić, czy zakaz konkurencji ma obowiązywać również po zakończeniu umowy. Jeżeli tak jest, przedstawiciel handlowy ma zwykle prawo do tzw. odszkodowania z tytułu ograniczenia działalności na czas trwania zakazu konkurencji, jak podkreśla kancelaria gospodarcza MTR Legal Rechtsanwälte, która doradza m.in. w zakresie prawa handlowego.
Zakaz konkurencji dla ochrony przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa zazwyczaj mają interes w wprowadzeniu zakazu konkurencji dla przedstawiciela handlowego, aby chronić know-how i nie wzmacniać pośrednio konkurencji. Przedstawiciel handlowy z kolei może uważać, że jako niezależny przedsiębiorca może swobodnie decydować, dla kogo działać. Nie jest to jednak takie proste. Nawet jeśli zakaz konkurencji w trakcie trwania umowy nie jest wyraźnie uregulowany w HGB, orzecznictwo wychodzi z założenia, że taki zakaz zgodnie z zasadą dobrej wiary (§ 242 BGB) obowiązuje.
Przedstawiciel handlowy nie powinien wykonywać działalności, która mogłaby zaszkodzić firmie podczas trwania umowy. Jeżeli ma obowiązywać coś innego, musi to być zawarte w umowie. Istotnym czynnikiem jest również, czy istnieje sytuacja konkurencyjna między firmami, dla których działa przedstawiciel handlowy. W razie wątpliwości przedstawiciel handlowy powinien się zabezpieczyć i w razie potrzeby uzyskać zgodę firmy.
Zakres zakazu konkurencji
Jak daleko może sięgać zakaz konkurencji, jest kwestią sporną. Według orzecznictwa BGH musi być on jednak proporcjonalny. Przy tym należy uwzględnić okoliczności danego przypadku.
Zasadniczo strony mogą swobodnie ustalić zakres zakazu konkurencji. Przepisy powinny być określone możliwie szczegółowo w umowie przedstawiciela handlowego. Dzięki temu uzyskuje się pewność prawną dla obu stron. Przy zawieraniu umów dotyczących zakazu konkurencji zawsze należy zwracać uwagę na ich proporcjonalność.
Jeśli przedstawiciel handlowy narusza zakaz konkurencji i firma z tego tytułu ponosi straty ekonomiczne, przedstawiciel handlowy może być zobowiązany do naprawienia szkód. Ponadto może zostać ostrzeżony z powodu naruszenia obowiązków i firma może mieć podstawy do nadzwyczajnego rozwiązania umowy.
Zakaz konkurencji po zakończeniu umowy musi być uzgodniony
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku zakazu konkurencji po zakończeniu umowy. Po zakończeniu umowy przedstawiciel handlowy zasadniczo jest wolny w decyzji, dla kogo pracować. Firma może jednak mieć interes w tym, aby przedstawiciel handlowy nie pracował bezpośrednio po zakończeniu umowy dla konkurenta. Aby się przed tym chronić, w umowie przedstawiciela handlowego można uzgodnić zakaz konkurencji po zakończeniu umowy. Przy tym niezbędne jest przestrzeganie określonych przepisów. Zakaz konkurencji nie może trwać dłużej niż dwa lata od zakończenia umowy. Ponadto może dotyczyć tylko produktów, regionu lub kręgu klientów, za które przedstawiciel handlowy był odpowiedzialny w trakcie trwania umowy. W zamian za ograniczenie działalności, przedstawiciel handlowy ma prawo do odpowiedniego odszkodowania.
Jeśli przedstawiciel handlowy narusza uzgodniony zakaz konkurencji po zakończeniu umowy, może utracić prawo do części odszkodowania. Ponadto może być zobowiązany do naprawienia szkód wobec firmy.
Kluczowe punkty w umowie przedstawiciela handlowego
Aby uniknąć sporów prawnych, umowa przedstawiciela handlowego powinna być zaprojektowana w sposób zapewniający pewność prawną dla wszystkich zaangażowanych stron. Kluczowe elementy, które powinna zawierać umowa przedstawiciela handlowego, to region, w którym działa przedstawiciel, opis produktów lub usług podlegających pośrednictwu, obowiązek prowadzenia wykazu klientów, przejęcie i przekazanie bazy klientów, prawa użytkowania chronionych marek, podobne kwestie, prawo do prowizji, czas trwania umowy i możliwości jej rozwiązania, roszczenie wyrównawcze lub zakazy konkurencji oraz odszkodowanie.
Jako kancelaria gospodarcza MTR Legal Rechtsanwälte posiada wieloletnie doświadczenie w prawie handlowym i doradza zarówno firmom, jak i przedstawicielom handlowym w zakresie ograniczeń konkurencji i innych zagadnień w prawie przedstawicieli handlowych.
Skontaktuj się z nami Kontakt z nami!
