Przy rozwodzie małżeństwa niemieckie prawo rodzinne może być stosowane zgodnie z decyzją BGH, nawet jeśli para mieszkała przez długi czas za granicą (sygn. XII ZB 543/20).
Gdy małżeństwo z obcym elementem prawdopodobnie się rozwodzi, często pojawia się pytanie, które prawo krajowe ma zastosowanie. Międzynarodowe prawo rodzinne kieruje się wnioskami Konwencji Haskiej dotyczącej alimentów (HUP). Zgodnie z nią ostatnie wspólne miejsce zwykłego pobytu małżonków jest ważnym kryterium dla ustalenia, które prawo krajowe ma zastosowanie, wyjaśnia kancelaria MTR Rechtsanwälte, która doradza swoim klientom również w międzynarodowym prawie rodzinnym.
Jednakże BGH w uchwale z 11.05.2022 r. podkreślił, że miejsce zwykłego pobytu uprawnionego do alimentów może ustąpić, jeśli istnieje bliższy związek z prawem innego państwa. Może to mieć miejsce np. wtedy, gdy pobyt zagraniczny jest ograniczony czasowo z powodu zobowiązań zawodowych.
W analizowanej sprawie dwoje obywateli niemieckich mieszkało najpierw przez kilka lat w Szkocji. Mężczyzna podjął następnie pracę w międzynarodowym koncernie, która przewidywała, że jako tzw. ekspat będzie pracować przez ograniczony czas w różnych międzynarodowych lokalizacjach firmy. Para następnie przeprowadziła się na kilka lat do Holandii, gdzie wzięła ślub. Następnie przez Brunei trafiła do USA (Teksas). Tam małżeństwo zostało rozwiązane przez sąd rejonowy. Para wcześniej zawarła porozumienie dotyczące skutków rozwodu.
Podczas gdy mężczyzna nadal mieszka w Teksasie, kobieta po rozwodzie przeprowadziła się do Niemiec. Tam pozwała o alimenty po rozwodzie. Pozew w pierwszych instancjach nie odniósł sukcesu, ponieważ sądy uznały teksańskie prawo za stosowne. Jednakże BGH miał inne zdanie.
Pobyt w Teksasie nie był planowany jako stały, ponieważ mężczyzna był regularnie przenoszony. Kryterium ostatniego wspólnego zwykłego pobytu nie jest więc decydujące. Potrzebna jest ogólna analiza, czy istnieje bliższy związek z prawem innego państwa, tak że miejsce zwykłego pobytu uprawnionego do alimentów ustępuje, orzekł BGH.
Również w UE nie ma jednolitego międzynarodowego prawa rodzinnego. To pokazuje, że ważne porozumienia, np. w umowie małżeńskiej, powinny być zawierane wcześnie. W międzynarodowym prawie rodzinnym doradzają doświadczeni prawnicy.
