OLG Oldenburg: Gotówka obejmuje również pieniądze na koncieW testamencie powinny zawsze być stosowane jednoznaczne sformułowania, aby nie było pola do interpretacji i aby rozrządzenia testamentowe mogły być zrealizowane zgodnie z wolą spadkodawcy. Sformułowaniem, które od dawna stanowi zarzewie konfliktu między spadkobiercami, jest pojęcie majątku gotówkowego. OLG Oldenburg postanowił w sposób wykładni testamentowej w wyroku z dnia 20 grudnia 2023 r., że przez majątek gotówkowy rozumiane są środki natychmiast dostępne, czyli nie tylko banknoty i monety, ale także pieniądze dostępne natychmiast w ramach bezgotówkowej zapłaty kartą. Natomiast papiery wartościowe nie wchodzą w skład majątku gotówkowego, lecz według wyroku OLG Oldenburg stanowią majątek kapitałowy (Az.: 3 U 8/23).
Jeśli z treści testamentu nie można jednoznacznie rozpoznać woli spadkodawcy, sąd musi zbadać rzeczywistą wolę spadkodawcy drogą wykładni testamentowej. Przy tym sąd nie ogranicza się do dosłownego brzmienia, lecz docieka, co spadkodawca faktycznie chciał wyrazić wybraną sformułowaniem, jak wyjaśniła kancelaria MTR Legal Rechtsanwälte, która również doradza w sprawach prawa spadkowego.
Wybierz jednoznaczne sformułowania w testamencie
Aby uniknąć wykładni testamentu, pojęcia i sformułowania w testamencie powinny być zawsze bardzo precyzyjnie dobierane. Nie zawsze to się udaje, zwłaszcza że znaczenie pojęć takich jak majątek gotówkowy może się zmieniać z upływem czasu, jak pokazał przypadek przed OLG Oldenburg.
Spadkodawca w omawianym przypadku przekazał już córce nieruchomość w drodze wcześniejszej sukcesji dziedziczenia, zaliczając ją na poczet przyszłych roszczeń spadkowych i zachowkowych. Dwójkę pozostałych dzieci ustanowił spadkobiercami testamentowymi. Jednak w testamencie było również zapisał na rzecz tej drugiej córki, która miała otrzymać jedną trzecią majątku gotówkowego. W zapisie napisano:„Majątek gotówkowy istniejący w momencie otwarcia spadku ma być wypłacony w jednej trzeciej mojej córce (…) .”Następnie córka w drodze pozwu o wydanie zapytała rodzeństwo o stan majątku kapitałowego. Według informacji od rodzeństwa, wartości depozytów i salda bankowe spadkodawcy wynosiły łącznie około 192.000 euro. Majątek na koncie wynosił przy tym niemal 153.000 euro. Dodatkowo było majątek w depozycie w wysokości około 34.000 euro, udziały w spółdzielni o wartości 3.000 euro oraz gotówka w wysokości niemal 2.000 euro.
Spór między spadkobiercami
Córka była zdania, że ojciec w swoim zapisie pod pojęciem majątku gotówkowego rozumiał wszystkie swoje płynne środki, w szczególności salda bankowe, papiery wartościowe i gotówkę w ścisłym znaczeniu. Od rodzeństwa żądała zatem jednej trzeciej tego majątku – około 64.000 euro. Rodzeństwo zaś twierdziło, że spadkodawca przez majątek gotówkowy rozumiał jedynie dostępną gotówkę.
Ostatecznie OLG Oldenburg musiało dociec rzeczywistej woli spadkodawcy w drodze wykładni testamentowej. Sąd wyjaśnił, że dzisiejszy przepływ płatności odbywa się w przeważającej mierze bez gotówki. Dlatego uznał za zbyt wąskie rozumienie majątku gotówkowego jedynie jako gotówki w ścisłym znaczeniu. W rzeczywistości majątek gotówkowy obejmuje również wszystkie w bankach dostępne natychmiast pieniądze, stwierdziło OLG Oldenburg.
Pojęcie gotówki obejmuje natychmiast dostępne pieniądze
W wyniku wzrostu płatności kartą pojęcie „gotówki” przesunęło się. Pojęcie gotówki obejmuje teraz całe pieniądze, które są natychmiast, w tym również przez płatność kartą, dostępne, wyjaśniło OLG Oldenburg w dalszym uzasadnieniu. Natomiast papiery wartościowe nie są majątkiem gotówkowym. Zalicza się je do rozszerzonego pojęcia majątku kapitałowego.
Dlatego przy roszczeniu córki z tytułu zapisu należy uwzględnić nie tylko gotówkę, ale również majątek na kontach spadkodawcy. Łącznie niemal 155.000 euro. Jedna trzecia z tego przypada skarżącej córce. Natomiast papiery wartościowe i udziały w spółdzielni nie są do uwzględnienia. Powódka nie udowodniła, że spadkodawca rozumiał je również jako majątek gotówkowy, orzekło OLG Oldenburg.
Aby uniknąć sporów i konfliktów między spadkobiercami, sformułowania i pojęcia powinny być zawsze możliwie jak najściślejsze i najjaśniejsze. MTR Legal Rechtsanwälte doradza w zakresie testamentu, umowy spadkowej i innych kwestiach z zakresu prawa spadkowego.
Chętnie wejdź w kontakt z nami!
