BGH wzmacnia prawa klientów banków – sygn. akt: XI ZR 107/22
Szok jest ogromny, gdy bankowość internetowa zostaje zhakowana przez przestępców, a z konta dokonuje się nieautoryzowanych ściągnięć. Federalny Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 5 marca 2024 r. wzmocnił prawa dotkniętych klientów banków (sygn. akt: XI ZR 107/22). BGH ogłosił, że bank ponosi ciężar dowodu w przypadku nieautoryzowanych transakcji z konta.
Gdy dane do bankowości internetowej zostają zhakowane przez phishing i inne metody oszustw, szok dla klienta banku jest początkowo ogromny. Dobrą wiadomością jest jednak to, że w wielu przypadkach to bank ponosi odpowiedzialność. Klient odpowiada tylko wtedy, gdy działał w sposób rażąco niedbały. Musi to jednak udowodnić bank. BGH potwierdził to swoim nowym wyrokiem, zgodnie z czym MTR Legal Rechtsanwälte, którzy doradzają m.in. w prawie bankowym, wyjaśniali.
W przypadku rozważanym przez BGH, powódka miała kilka kont w banku. Gdy chciała dokonać przelewów, wysyłała swojemu opiekunowi klienta e-maila z odbiorcą płatności i kwotą przelewu. Częściowo odpowiednia faktura była załączona do e-maila. Opiekun klienta realizował następnie przelew i wysyłał klientce potwierdzenie e-mailem. Procedura ta była stosowana przez lata.
Fałszywe faktury na 255.000 euro
Na początku maja 2016 roku klientka spotkała się ze swoim doradcą bankowym, aby omówić z nim zakup mieszkania własnościowego w Londynie. W tym celu opiekun klienta miał przesłać m.in. 195.000 euro z konta bieżącego na konto oszczędnościowe. Doradca bankowy zrealizował zlecenie.
W okresie od 11 maja 2016 roku do 1 lutego 2017 roku otrzymał łącznie 13 e-maili z instrukcjami płatności. Z adresu nadawcy wynikało, że wiadomości pochodziły od powódki. Do e-maili załączono odpowiednią fakturę z kwotą i odbiorcą płatności. Opiekun klienta wykonał przelewy jak zwykle i wysłał klientce e-mailowe potwierdzenie. Płatności były realizowane do odbiorców na Węgrzech, w Dubaju i Wielkiej Brytanii. W sumie w tym okresie przelano około 255.000 euro. Jednakże faktury okazały się fałszywe.
Powódka otrzymywała co miesiąc wyciągi z konta z banku, ale dopiero w lutym 2017 roku zauważyła przelewy począwszy od 11 maja 2016 roku. Poinformowała bank, że nie zlecała przelewów i zażądała od banku zwrotu około 255.000 euro pobranych w sposób nieautoryzowany.
BGH: Bank musi zwrócić stratę
BGH w ostatniej instancji przychylił się do pozwu kobiety o zwrot 255.000 euro i potwierdził tym samym wyrok wyższej instancji Sądu Okręgowego w Karlsruhe. Przelewy dokonane między 11 maja 2016 a 1 lutego 2017 roku nie były upoważnione przez powódkę. Bank musi przedstawić i udowodnić, że powódka upoważniła te przelewy. To jej się nie udało, stwierdzili sędziowie w Karlsruhe. W przypadku nieupoważnionej transakcji bank, zgodnie z § 675u zdanie 2 BGB, jest zobowiązany zwrócić klientowi kwotę niezwłocznie.
Po rozważeniu wszystkich okoliczności nie jest jasne, że e-maile z zleceniami przelewów pochodziły od powódki. Istnieje również możliwość nieupoważnionego dostępu osoby trzeciej do konta e-mail powódki, wskazał BGH.
Bank ponosi ciężar dowodu
Zgodnie z § 675w BGB, jeśli autoryzacja transakcji płatniczej przez klienta jest sporna, bank musi to udowodnić. Sposób autoryzacji może być uzgodniony między bankiem a klientem. Tutaj bank zgodził się, że zlecenia przelewów mogą być składane za pomocą e-maila. Jeśli ryzyko dowodu autoryzacji w takim procesie jest zbyt duże dla banku, mógł on uzgodnić inne postępowanie, stwierdził BGH.
Federalny Trybunał Sprawiedliwości wyraźnie wskazał w wyroku, że bank ponosi obowiązek dowodu, a klient musi wykazać rażące niedbalstwo i nie odwrotnie. Tym samym sędziowie z Karlsruhe znacząco wzmocnili pozycję klientów, którzy padli ofiarą oszustwa w ramach bankowości internetowej.
MTR Legal Rechtsanwälte posiadają duże doświadczenie w prawie bankowym i doradzają klientom w sporach prawnych z ich bankiem.
Zachęcamy do kontaktu z nami!
