Opiekunka spadkodawczyni nie ma prawa do spadku
Testament jest niezgodne z dobrymi obyczajami, gdy wykorzystywana jest sytuacja przymusowa spadkodawcy. OLG Celle w postanowieniu z dnia 9 stycznia 2024 roku jasno wskazał, że może dojść do naruszenia dobrych obyczajów, gdy zawodowa opiekunka wykorzystuje swoje stanowisko, aby celowo oddziaływać na podatnego na wpływy spadkodawcę, by ustanowić ją spadkobiercą (sygn. akt: 6 W 175/23). Dotyczy to również testamentu notarialnego.
Testament może być niezgodny z dobrymi obyczajami z różnych powodów, co czyni go nieważnym. O naruszeniu dobrych obyczajów można przykładowo mówić, gdy wykorzystywana jest przymusowa sytuacja lub słabość spadkodawcy, aby ustanowić konkretną osobę spadkobiercą. Inne powody naruszenia dobrych obyczajów to klauzula ponownego małżeństwa lub naruszenie przepisów prawa, jak wyjaśnia kancelaria MTR Legal Rechtsanwälte, która również doradza w zakresie prawa spadkowego.
Wykorzystano sytuację przymusową spadkodawczyni
W sprawie przed OLG Celle sąd dostrzegł wykorzystanie sytuacji przymusowej spadkodawczyni przez jej opiekunkę i uznał notarialne testament za niezgodne z dobrymi obyczajami.
Spadkodawczynią była 92-letnia kobieta. Do tej pory jej sprawami zajmowała się jedyna córka, która jednak zmarła we wrześniu 2022 roku. W tym czasie jej matka przebywała w szpitalu. Dwa dni po śmierci córki sąd rejonowy wyznaczył dla matki zawodową opiekunkę. Ta zleciła notariuszowi sporządzenie testamentu. W testamencie 92-latka ustanowiła swoją zawodową opiekunkę jedynym spadkobiercą swojego majątku o wartości około 350 000 euro. Notariusz potwierdził testament jeszcze w szpitalu. Gdy spadkodawczyni mogła wkrótce opuścić szpital, opiekunka zabrała ją do siebie. Cztery dni później spadkodawczyni zmarła.
Sąd odrzuca wniosek o stwierdzenie nabycia spadku
Kiedy opiekunka złożyła wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, odpowiedni sąd rejonowy odrzucił wniosek z powodu naruszenia dobrych obyczajów. Skargę opiekunki odrzucił OLG Celle.
Uzasadniając, OLG stwierdził, że notarialne testament jest niezgodne z dobrymi obyczajami zgodnie z § 138 BGB, a zatem nieważne. Tym samym OLG podtrzymał swoje stanowisko wynikające z prawomocnego wyroku z dnia 7 stycznia 2021 roku (sygn. akt: 6 U 22/20), zgodnie z którym notarialne testament na rzecz zawodowej opiekunki może być niezgodne z dobrymi obyczajami. OLG Celle uzasadnił naruszenie dobrych obyczajów przede wszystkim wysokim wiekiem spadkodawczyni, jej złym stanem zdrowia, a także złą kondycją psychiczną z powodu śmierci córki oraz czasową bliskością pomiędzy ustanowieniem opieki a sporządzeniem testamentu.
Z powodu naruszenia dobrych obyczajów testament jest nieważny. W konsekwencji obowiązuje ponownie ustawowa kolejność dziedziczenia.
MTR Legal Rechtsanwälte doradza w zakresie testamentów i innych kwestii prawa spadkowego.
Proszę skontaktować się z nami!
