OLG Schleswig w sprawie cesji roszczenia do świadczenia zwolnienia, sygn. akt 16 U 93/23
Cesja roszczenia do świadczenia zwolnienia z ubezpieczenia D&O wstrzymuje przedawnienie roszczenia odszkodowawczego poszkodowanego przedsiębiorstwa. Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Szlezwiku-Holstein wyrokiem z dnia 26 lutego 2024 roku (sygn. akt: 16 U 93/23).
Członkowie zarządu oraz inne organy kierownicze przedsiębiorstwa regularnie ponoszą duże ryzyko odpowiedzialności. Mogą oni zarówno w przypadku roszczeń osób trzecich, jak i wewnętrznych roszczeń spółki wobec swoich organów kierowniczych, być odpowiedzialni swoim majątkiem prywatnym. Aby zniwelować ryzyko odpowiedzialności, regularnie zawierana jest polisa D&O dla członków zarządu, rady nadzorczej lub kierowników, jak wyjaśnia Rechtsanwalt Michael Rainer, doradca ds. prawa spółek w kancelarii MTR Legal Rechtsanwälte.
Wstrzymanie przedawnienia
W postępowaniu przed OLG w Szlezwiku poruszono również kwestię przedawnienia roszczenia odszkodowawczego spółki wobec swojego dyrektora zarządzającego, po tym jak przeniósł on swoje roszczenie do świadczenia zwolnienia z ubezpieczenia D&O na spółkę. Sąd apelacyjny orzekł, że przedawnienie roszczenia odszkodowawczego jest wstrzymane w wyniku cesji na czas dochodzenia roszczeń wobec ubezpieczenia D&O. W tym czasie również proces o odpowiedzialność wobec dyrektora zarządzającego jest niedopuszczalny. Ponadto cesja roszczenia do świadczenia zwolnienia prowadzi do zawarcia tzw. „pactum de non petendo” lub umowy o zawieszeniu działań między stronami. Oznacza to, że spółka zobowiązuje się, że dopóki istnieje możliwość ściągnięcia roszczenia od ubezpieczyciela, nie podejmie działań przeciwko dyrektorowi zarządzającemu, jak stwierdził OLG w Szlezwiku.
Decyzja opierała się na następującym stanie faktycznym: W dużej piekarni w formie GmbH doszło w sierpniu 2018 r. do pożaru. Ochrona ubezpieczeniowa piekarni nie była wystarczająco szeroka, więc ubezpieczyciel pokrył jedynie część szkody, a GmbH została z resztą kosztów. Ponieważ jej dyrektor zarządzający był widocznie odpowiedzialny za niewystarczające zabezpieczenie ubezpieczeniowe, GmbH wzięła go na osobistą odpowiedzialność.
GmbH zawarła dla swojego dyrektora zarządzającego ubezpieczenie D&O. Swoje roszczenia do świadczenia zwolnienia z ubezpieczenia D&O przekazał dyrektor zarządzający na GmbH. Ubezpieczyciel odmówił jednak wzięcia odpowiedzialności, ponieważ dyrektor zarządzający nie naruszył swoich obowiązków. GmbH złożyła w związku z tym pozew o przejęcie kosztów.
Naruszenie obowiązków przez dyrektora zarządzającego
Spółka argumentowała, że dyrektor zarządzający jest odpowiedzialny wobec niej, ponieważ naruszył swoje obowiązki. Tym samym odpowiada on wobec spółki zgodnie z § 43 ust. 2 GmbHG za powstałą szkodę. Jako dyrektor zarządzający miał on obowiązek zapewnić odpowiednią ochronę ubezpieczeniową. Powinien był zauważyć, że piekarniki nie były objęte ubezpieczeniem budynków i odpowiednio dążyć do zmiany polisy.
Pozew został rozstrzygnięty pozytywnie w pierwszej instancji. Dyrektor zarządzający nie powinien był ufać swojemu przekonaniu, że piekarniki są ubezpieczone w ramach ubezpieczenia budynków. Powinien był to sprawdzić i odpowiednio dostosować zakres ubezpieczenia. Ponieważ tego nie zrobił, naruszył swoje obowiązki. Swoje roszczenia do świadczenia zwolnienia z ubezpieczenia D&O przeniósł dyrektor zarządzający na GmbH. W związku z tym miała ona roszczenie płatnicze wobec ubezpieczyciela, orzekł Sąd Okręgowy w Kilonii.
Roszczenie płatnicze wobec ubezpieczyciela
Apelacja ubezpieczyciela nie przyniosła sukcesu przed OLG w Szlezwiku. Sąd apelacyjny potwierdził w zasadzie wyrok pierwszej instancji. Dyrektor zarządzający naruszył swoje obowiązki i odpowiada zatem spółce za szkody. Ponieważ skutecznie przeniósł swoje roszczenie do świadczenia zwolnienia na GmbH, ta ma roszczenie płatnicze wobec ubezpieczyciela.
OLG dodatkowo podkreślił, że roszczenie odszkodowawcze spółki wobec swojego dyrektora zarządzającego nie jest jeszcze przedawnione. Pięcioletni termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych był co prawda już miniony. Jednak dyrektor zarządzający i GmbH zawarli przez cesję roszczenia do świadczenia zwolnienia tzw. „pactum de non petendo”. Dzięki tej umowie o zawieszeniu działań spółka nie może dochodzić roszczeń wobec dyrektora zarządzającego, dopóki istnieje możliwość uzyskania odszkodowania od ubezpieczyciela. Prowadzi to również do wstrzymania przedawnienia roszczenia wobec dyrektora zarządzającego.
MTR Legal Rechtsanwälte doradza w prawie spółek oraz w kwestiach związanych z odpowiedzialnością członków zarządu lub ubezpieczeniem D&O.
Zapraszamy do kontaktu z nami!
