Obowiązki muszą być spełnione do końca umowy – OLG Köln, sygn. akt 19 U 150/22
Przedstawiciel handlowy po wypowiedzeniu umowy nie może po prostu przestać pracować. Musi nadal starać się generować obroty do momentu zakończenia umowy. Takie stanowisko zajął OLG Köln w wyroku z dnia 22 września 2023 roku (sygn. akt: 19 U 150/22).
Prawa i obowiązki stron umowy określone są ustawowo lub w umowie o współpracę handlową. Te regulacje obowiązują do końca umowy, nawet jeśli jedna ze stron już ją wypowiedziała. Przedstawiciel handlowy zobowiązany jest zgodnie z § 86 HGB do działań na rzecz pośrednictwa i zawierania umów oraz przestrzegania interesów firmy. Z tego obowiązku nie zwalnia go wypowiedzenie. Do momentu wygaśnięcia umowy musi on nadal wykonywać swoje obowiązki, jak wynika z doradztwa kancelarii MTR Legal Rechtsanwälte, która m.in. zajmuje się prawem handlowym.
Spadek liczby transakcji po wypowiedzeniu
W rozpatrywanym przypadku przedstawiciel handlowy pracował dorywczo dla spółki pozwanej i pośredniczył w sprzedaży usług finansowych, takich jak umowy oszczędnościowo-budowlane, ubezpieczenia, inwestycje kapitałowe czy nieruchomości. Za skuteczne pośrednictwo otrzymywał prowizję.
W sierpniu 2020 roku wypowiedział umowę na dzień 28 lutego 2021 roku. Od momentu wypowiedzenia osiągał znacznie mniej transakcji niż wcześniej. Spadek tłumaczył skutkami pandemii koronawirusa, która uniemożliwiała osobisty kontakt z klientami, a kontakt telefoniczny czy mailowy był wykluczony z przyczyn prawnych.
Jednak firma miała inne zdanie. Przedstawiciel handlowy po wypowiedzeniu umowy nie prowadził już żadnych działań sprzedażowych, czym naruszył swój obowiązek staranności. Firma złożyła przeciwko niemu roszczenie odszkodowawcze.
Naruszenie obowiązków przez przedstawiciela handlowego
Sprawa trafiła ostatecznie przed OLG Köln. Sąd uznał, że firma ma prawo do odszkodowania, ponieważ przedstawiciel handlowy naruszył swoje obowiązki. Przypuszcza się, że naruszył on obowiązek, normowany w § 86 ust. 1 zdanie 1 HGB, polegający na staraniach w zakresie pośrednictwa lub zawierania umów.
Wynika to z porównania obrotów osiągniętych przez przedstawiciela handlowego od września 2017 roku do sierpnia 2020 roku, czyli 16.327 tzw. jednostek, z obrotami osiągniętymi po wypowiedzeniu, od września 2020 roku do lutego 2021 roku – zaledwie 69 jednostek. Sugeruje to, że po wypowiedzeniu umowy zakres jego działalności dla firmy nie spełniał ciążących na nim obowiązków z umowy o współpracę handlową, wyjaśnił OLG Köln. Przedstawiciel handlowy nie ma obowiązku osiągnięcia zamknięcia transakcji, ale musi się starać. Znaczący spadek liczby zamkniętych transakcji po wypowiedzeniu jest wyraźnym sygnałem, że nie wywiązał się on należycie ze swoich obowiązków staranności po wypowiedzeniu, stwierdził sąd.
Firma ma prawo do odszkodowania
Przedstawiciel handlowy nie przedstawił innego przekonującego powodu spadku liczby zamkniętych transakcji. OLG Köln nie uznał wyjaśnień, że spadek wynika z pandemii koronawirusa, ponieważ lockdown miał miejsce wcześniej niż wypowiedzenie. Od września 2020 roku do lutego 2021 roku nie było ciągłych ograniczeń kontaktowych, uznał OLG.
Naruszenie obowiązku staranności wynikało także z własnych zeznań przedstawiciela handlowego, który podał, że w ciągu sześciu miesięcy po wypowiedzeniu odwiedził jedynie 13 klientów, zaznaczył sąd.
Firma ma więc prawo do odszkodowania. Wysokość roszczenia nie opiera się jednak wyłącznie na różnicy w obrotach, ponieważ należy uwzględnić zakres wahań w sukcesach sprzedażowych. Rozważając wszelkie okoliczności indywidualnego przypadku, konieczne jest odliczenie 30 procent od uzyskanej różnicy w liczbie osiągniętych jednostek w porównaniu z okresami przed i po wypowiedzeniu, uznał OLG.
Wyrok pokazuje, że przedstawiciele handlowi i firmy powinni poważnie traktować swoje prawa i obowiązki. Przedstawiciele handlowi powinni dokumentować swoje starania.
MTR Legal Rechtsanwälte doradza w prawie handlowym i prawie przedstawicieli handlowych..
Prosimy o kontakt z nami!
