Firmy muszą się przygotować na pozwy o odszkodowania
Państwa członkowskie Unii Europejskiej uzgodniły w połowie marca unijne prawo łańcucha dostaw. Parlament Europejski musi jeszcze zatwierdzić projekt ustawy, ale jest to formalność. Następnie państwa członkowskie UE będą zobowiązane do wdrożenia dyrektywy do prawa krajowego. Firmy powinny już teraz przygotować się na nowe wymogi. W przypadku naruszeń mogą grozić pozwy o odszkodowania na dużą skalę.
W Niemczech już 1 stycznia 2023 roku weszło w życie prawo dotyczące łańcucha dostaw, które początkowo dotyczyło przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 3.000 pracowników, a od 2024 roku także przedsiębiorstw z ponad 1.000 pracownikami. Z unijnym prawem łańcucha dostaw firmy muszą się dostosować do nowych wymagań. Jak dokładnie będą wyglądały, zależy m.in. od tego, jak rząd Niemiec wdroży unijną dyrektywę do prawa krajowego, mówi Mecenas Michael Rainer, ekspert ds. prawa gospodarczego w kancelarii prawnej MTR Legal Rechtsanwälte
Celem unijnej dyrektywy łańcucha dostaw jest ochrona praw człowieka i środowiska. Ma ona zapewnić, że w łańcuchu dostaw, również w krajach trzecich, nie występuje praca dzieci lub nie przestrzega się standardów środowiskowych. Po wielokrotnym osłabieniu przepisów, obecnie dotyczy to przedsiębiorstw z ponad 1.000 pracownikami oraz z rocznym obrotem wynoszącym co najmniej 450 milionów euro. Początkowo planowano, że unijna dyrektywa będzie obowiązywać przedsiębiorstwa z ponad 500 pracownikami i rocznym obrotem ponad 150 milionów euro.
Zwiększone wymagania w związku z unijnym prawem łańcucha dostaw
Unijne prawo łańcucha dostaw dotyczy mniejszej liczby firm w Niemczech niż niemieckie prawo dotyczące łańcucha dostaw. Co prawda dotyczą one przedsiębiorstw zatrudniających ponad 1.000 pracowników, jednak w unijnej dyrektywie dotyczy to jedynie firm z rocznym obrotem ponad 450 milionów euro. W niemieckiej regulacji nie ma takiego progu obrotów.
Niemniej unijne prawo łańcucha dostaw nie przynosi ułatwień dla niemieckich firm. Bowiem w przeciwieństwie do niemieckiego prawa muszą one zadbać, aby na całej długości łańcucha dostaw nie dochodziło do naruszeń praw człowieka lub norm środowiskowych, a więc także u dostawców ich dostawców i ich dostawców. Dla firm to zadanie tytaniczne. Dodatkowo, w przypadku naruszeń mogą pojawić się żądania odszkodowań.
Osoby indywidualne i organizacje mogą składać pozwy
Do tej pory to Federalny Urząd ds. Gospodarki i Kontroli Eksportu nadzorował przestrzeganie niemieckiego prawa dotyczącego łańcucha dostaw. Bafa może nakładać wysokie grzywny i inne sankcje, ale do tej pory działała raczej powściągliwie.
Jednak może to ulec zmianie wraz z wdrożeniem unijnego prawa łańcucha dostaw. Prawo daje osobom indywidualnym możliwość pozywania firm, które naruszają prawo dotyczące łańcucha dostaw, np. nie dostrzegają naruszeń praw człowieka lub nie podejmują działań, aby je zakończyć lub przynajmniej złagodzić. Ponadto także organizacje lub związki zawodowe mogą składać pozwy zbiorowe. To może sprawić, że firmy będą narażone na wiele pozwów o odszkodowania. Poszkodowani mogą także przenieść swoje roszczenia na takie organizacje, co może jeszcze zwiększyć liczbę pozwów o odszkodowania. Co prawda firmy nie powinny być pociągane do odpowiedzialności, jeśli tylko inne przedsiębiorstwo w zależnym łańcuchu dostaw naruszyło wymogi. Niemniej ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności pozostaje.
Okres przejściowy pięciu lat
Mniejsze przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 1.000 pracowników nie są wprawdzie bezpośrednio związane z prawem dotyczącym łańcucha dostaw. Niemniej jednak muszą się one przygotować na jego przepisy. W końcu ich klienci, którzy zatrudniają ponad 1.000 pracowników, prawdopodobnie dodadzą do umów klauzule dotyczące przestrzegania praw człowieka lub ochrony środowiska.
Unijne prawo łańcucha dostaw ma zostać wdrożone w ciągu pięciu lat – a więc prawdopodobnie do 2029 roku – w kilku etapach. Od 2027 roku przepisy będą dotyczyć firm zatrudniających ponad 5.000 pracowników i z rocznym obrotem co najmniej 1,5 miliarda euro. W 2028 roku będą dotyczyć firm zatrudniających 3.000 pracowników i z minimalnym obrotem 900 milionów euro, a w 2029 roku w końcu firm zatrudniających ponad 1.000 pracowników i z obrotem co najmniej 450 milionów euro rocznie.
Rząd Niemiec jest zobowiązany do dostosowania istniejących przepisów krajowych do unijnego prawa łańcucha dostaw. To samo powinny zrobić dotknięte tym firmy i w razie potrzeby wprowadzić skuteczny system zgodności, aby uniknąć naruszeń przepisów dotyczących łańcucha dostaw.
MTR Legal Rechtsanwälte doradza w zakresie prawa dotyczącego łańcucha dostaw oraz innych kwestii związanych z prawem gospodarczym.
Prosimy o kontakt z nami!
