Brak wolności panoramy w przypadku zdjęć lotniczych wykonywanych za pomocą dronów – BGH I ZR 67/23
Drony są wykorzystywane wszechstronnie. Popularne są np. zdjęcia z powietrza. Jednak w tym przypadku należy zwrócić uwagę na prawo autorskie. W wyroku z 23 października 2024 r. Federalny Trybunał Sprawiedliwości (BGH) orzekł, że zdjęcia lotnicze dostępnych publicznie i chronionych dzieł sztuki, wykonane za pomocą dronów, naruszają prawo autorskie i nie podlegają wolności panoramy (sygn. akt: I ZR 67/23).
Wolność panoramy jest ograniczeniem prawa autorskiego i jest uregulowana w § 59 ustawy o prawie autorskim. Zgodnie z tym przepisem, dzieła znajdujące się przy drogach publicznych, ulicach lub placach mogą być powielane za pomocą malarstwa, grafiki, zdjęć lub filmów. Te zdjęcia lub inne kopie mogą być także publikowane, tłumaczy kancelaria MTR Legal, która świadczy doradztwo m.in. w zakresie ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego.
Zdjęcia lotnicze nie są chronione wolnością panoramy
Kontrowersyjne było jednak, jak daleko sięga ta wolność panoramy i czy obejmuje także zdjęcia z powietrza. BGH w przełomowej decyzji jasno stwierdził, że zdjęcia lotnicze chronionych publicznie dostępnych dzieł sztuki, wykonane przez drony, nie podlegają wolności panoramy, wzmacniając w ten sposób prawo autorskie.
Decyzja BGH opierała się na następującym stanie faktycznym: pozwany wydawca książek opublikował książkę o hałdach w Zagłębiu Ruhry. Treść przewodnika podróżniczego zawierała także zdjęcia z powietrza wykonane dronami, na których pokazano różne instalacje artystyczne na hałdach. Twórcy tych dzieł mieli umowy z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, która reprezentuje prawa i roszczenia autorów.
Organizacja zbiorowego zarządzania twierdziła, że zdjęcia lotnicze instalacji artystycznych opublikowane w książce naruszają prawo autorskie, ponieważ nie podlegają wolności panoramy. W związku z tym pozwała wydawcę o zaniechanie i odszkodowanie.
BGH potwierdza naruszenie prawa autorskiego
Przed Sądem Okręgowym w Bonn oraz w postępowaniu odwoławczym przed OLG Hamm powództwo było w dużej mierze skuteczne. BGH również oddalił rewizję pozwanego wydawcy. Sędziowie z Karlsruhe stwierdzili najpierw, że wydawca, publikując wizerunki chronionych prawem autorskim dzieł, naruszył prawo przysługujące autorom do powielania i rozpowszechniania tych utworów. Bowiem powielanie i publikacja zdjęć lotniczych wykonanych za pomocą drona nie podlegają wolności panoramy zgodnie z § 59 ust. 1 zdanie 1 UrhG.
Wolność panoramy ma na celu umożliwienie swobodnego korzystania z dzieł, jeśli i na ile stanowią one część publicznie dostępnego widoku ulicy lub krajobrazu, wyjaśnił Senat I Federalny Trybunał Sprawiedliwości, odpowiedzialny m.in. za prawo autorskie. Przy interpretacji wolności panoramy zgodnie z ustawą o prawie autorskim oraz przy dokonywaniu bilansowania między wolnością informacji i komunikacji użytkowników dzieł z jednej strony a uzasadnionymi interesami autorów w zakresie uczestniczenia w ekonomicznym wykorzystywaniu ich utworów z drugiej strony, interesy autorów przy zdjęciach lotniczych wykonanych przez drony są wyżej oceniane, stwierdził Senat.
W praktyce oznacza to, że zdjęcia chronionych prawem autorskim dzieł sztuki muszą być wykonane z miejsc, które są i tak dostępne dla ogółu, np. z ulicy. Wówczas, w przeciwieństwie do zdjęć zrobionych z powietrza za pomocą dronów, obowiązuje wolność panoramy.
Szeroka ochrona przez prawo autorskie
Dzieła pisarzy, muzyków, malarzy, fotografów są szeroko chronione przez prawo autorskie. Dotyczy to również dzieł sztuk plastycznych lub sztuki użytkowej. Autor automatycznie posiada prawa majątkowe do swojego dzieła, które może przekazać organizacji zbiorowego zarządzania prawami lub przyznać osobom trzecim prawa do korzystania z utworu.
To prawo autorskie jest ograniczane przez wolność panoramy. Wolność panoramy pozwala jednak tylko na korzystanie z dzieł sztuki, które trwale stoją na drogach i placach publicznych i mogą być postrzegane przez ogół. Przy zdjęciach z dronów po orzeczeniu BGH należy jednak zachować ostrożność. Mogą szybko wystąpić naruszenia prawa autorskiego. Mogą wyniknąć wezwania do zaprzestania, powództwa o zaprzestanie i odszkodowanie.
W przypadku sporów prawnych dotyczących prawa autorskiego lub innych tematów z zakresu ochrony własności przemysłowej MTR Legal Rechtsanwälte jest Twoim kompetentnym partnerem.
Skontaktuj się z nami !
