Wyrok BFH z dnia 09.11.2023 – Az.: IV R 9/21
Klauzule earn-out są powszechne przy transakcjach M&A, a zarówno kupujący, jak i sprzedający mogą czerpać korzyści ze zmiennych składowych ceny zakupu. Sporne może być jednak, kiedy te zmienne składowe ceny zakupu są opodatkowane. Federalny Trybunał Podatkowy (BFH) w swoim wyroku z 9 listopada 2023 odniósł się do tego i wyraźnie zaznaczył, że składowe ceny zakupu zależne od zysku lub obrotu są opodatkowane dopiero w momencie ich wpływu jako dodatkowy dochód operacyjny (Az.: IV R 9/21).
W transakcjach M&A w umowach kupna przedsiębiorstw często stosuje się tzw. klauzule earn-out. Oznacza to, że kupujący najpierw płaci tylko cenę bazową za przedmiot zakupu, a dalsze płatności są uzależnione od rozwoju przedsiębiorstwa, jego obrotu i zysku. Zalety klauzul earn-out przy zakupach przedsiębiorstw są oczywiste: kupujący redukuje swoje ryzyko, a sprzedający może nadal korzystać z pozytywnego rozwoju działalności. Mogą być również osiągnięte korzyści podatkowe poprzez płatności earn-out, informuje kancelaria prawna MTR Legal Rechtsanwälte, która doradza m.in. w zakresie prawa spółek i transakcji przedsiębiorstw.
Opodatkowanie zmiennych składników ceny zakupu
Jednakże sposób i moment opodatkowania płatności earn-out są kontrowersyjne. Dla sprzedającego może być niekorzystne, gdy organy podatkowe dodają płatności earn-out do ceny zakupu w roku zbycia, mimo że wpływ pieniędzy następuje dopiero później. BFH w swoim wyroku z 9.11.2023 roku wyraźnie zaznaczył, że zmienne składniki ceny zakupu powinny być opodatkowane dopiero w roku, w którym sprzedający faktycznie otrzymał płatność.
W omawianej sprawie chodziło o sprzedaż udziału w spółce na rzecz GmbH. Oprócz ustalonej ceny zakupu za udział w spółce, kupujący i sprzedający uzgodnili klauzulę earn-out. Klauzula stanowiła, że sprzedająca otrzyma dodatkową cenę w formie zmiennej opłaty. Podstawą tej płatności była marża brutto osiągnięta w ciągu następnych trzech lat obrotowych. Od pewnej marży sprzedająca miała otrzymać dodatkową płatność.
Na tej podstawie w ciągu następnych trzech lat miały miejsce zmienne płatności ceny zakupu na rzecz sprzedającej.
Opodatkowanie w roku zbycia
Urząd skarbowy chciał te płatności opodatkować jako dodatkowe płatności ceny zakupu w roku zbycia. Sprzeciw powódki, że płatności earn-out są ratami ceny zakupu, które faktycznie są realizowane dopiero z wpływem pieniędzy, został przez urząd skarbowy odrzucony.
Jednakże sąd fiskalny przyznał rację powódce. Urząd skarbowy niesłusznie uwzględnił zmienne płatności ceny zakupu przy obliczaniu zysku zbywczego. Przy umowach kupna zależnych od zysku i obrotu należy odnosić się do realizacji wynagrodzenia zbywczego w momencie wpływu. To stanowi wyjątek od zasady ustalania na podstawie daty, uznał sąd.
Urząd skarbowy wniósł jednak rewizję od wyroku, ale nie uzyskał sukcesu w postępowaniu rewizyjnym przed Federalnym Trybunałem Podatkowym. BFH potwierdził decyzję sądu fiskalnego.
Wyjątek w przypadku roszczeń o zapłatę ceny zakupu zależnych od zysku i obrotu
Zysk zbywczy powstaje zasadniczo w momencie zbycia, czyli wraz z przekazaniem własności ekonomicznej, stwierdza BFH. To obowiązuje niezależnie od tego, czy cena zakupu jest płacona natychmiast, w ratach, czy dopiero lata później. Zysk zbywczy powinien być zatem ustalany na dzień zbycia. Jednak w przypadku roszczeń o zapłatę ceny zakupu zależnych od zysku i obrotu, jak w omawianym przypadku, obowiązuje wyjątek. W takim przypadku należy skupić się na realizacji wynagrodzenia zbywczego, ponieważ zyski są osiągane dopiero w momencie wpływu, wyjaśnił BFH.
BFH stwierdził, że w przypadku takich klauzul ceny zakupu zależnych od zysku i obrotu mamy do czynienia z warunkowym roszczeniem o zapłatę ceny zakupu. W momencie zbycia nie jest ustalone, czy te roszczenia o zapłatę ceny zakupu w ogóle powstaną w ciągu następnych lat, ani w jakiej wysokości przypadną. Podobnie jest w przypadku klauzul earn-out, gdzie powstanie zmiennych składników ceny zakupu wynikających z nich jest niepewne zarówno, co do zasad jak i wysokości, podkreślił BFH.
Jeśli przy transakcjach M&A są uzgadniane klauzule earn-out, należy zwrócić szczególną uwagę na konsekwencje podatkowe.
Jako Kancelaria Gospodarcza, MTR Legal Rechtsanwälte posiada duże doświadczenie w prawie spółek i jest przy Transakcje M&A kompetentnym partnerem.
Zapraszamy do Kontakt z nami!
