Wyrok BFH dotyczący wymogu woli przekazania przy ukrytej dystrybucji zysków – sygn. akt: I R 9/20
Federalny Trybunał Finansowy (BFH) wyrokiem z dnia 22 listopada 2023 r. zdecydował, że ukryta dystrybucja zysków (vGA) wymaga istnienia woli przekazania. Taka wola przekazania jednak nie istnieje w przypadku błędnego działania (sygn. akt: I R 9/20).
Gdy udziałowcy otrzymują świadczenia od spółki, dla których nie ma oczywistego powodu, właściwy urząd skarbowy szybko staje się zainteresowany i sprawdza, czy transakcja powinna być oceniana jako ukryta dystrybucja zysków (vGA). Pod pojęciem vGA rozumie się środek prawny mający na celu zapobieganie uzyskaniu przez udziałowca korzyści podatkowych na skutek takich transakcji. Jeżeli wGA występuje, może to mieć konsekwencje podatkowe zarówno dla udziałowca, jak i dla spółki, twierdzi firma prawnicza MTR Legal Rechtsanwälte, która doradza m.in. w zakresie prawa podatkowego.
Przywilej na skutek błędu
Federalny Trybunał Finansowy musiał w omawianej sprawie podjąć decyzję w sprawie pozwu złożonego przez spółkę z o.o. Kapitał zakładowy spółki został wniesiony przez jedyną udziałowczynię-zarządczynię poprzez wniesienie stu procent udziałów w innej spółce z o.o. Wiązało się z tym podwyższenie kapitału w spółce wniesionej, co w efekcie końcowym przyczyniło się do przywileju dla udziałowczyni-zarządczyni. Urząd skarbowy uznał to za ukrytą dystrybucję zysków składającej skargę spółki z o.o. na rzecz jej udziałowczyni-zarządczyni.
Przeciwko temu zdecydowanie sprzeciwiała się spółka z o.o. Argumentowała, że przekazanie dla udziałowczyni-zarządczyni nastąpiło błędnie na skutek pomyłki przy notarialnym uwierzytelnieniu. Po nieskutecznym sprzeciwie wniosła pozew do sądu finansowego w Szlezwiku-Holsztynie (FG). Skarga również zakończyła się niepowodzeniem. FG oddalił ją, argumentując, że taki błąd nie powinien się zdarzyć rzetelnemu i sumiennemu zarządzającemu.
BFH: Ukryta dystrybucja zysków tylko przy istnieniu woli przekazania
Przeciwko tej decyzji spółka z o.o. wniosła rewizję do Federalnego Trybunału Finansowego i odniosła sukces. BFH wyjaśnił, że przesunięcie majątkowe wywołane relacją spółkową ze spółki kapitałowej na rzecz udziałowca wymaga istnienia woli przekazania. W przypadku błędu zarządcy-udzialowca może brakować takiej woli przekazania. Dlatego BFH uchylił decyzję Sądu Finansowego w Szlezwiku-Holsztynie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia FG. Kluczowe jest bowiem nie to, czy rzetelny i sumienny zarządzający również popełniłby taki błąd. Decydujące było, czy konkretna udziałowczyni-zarządczyni uległa odpowiedniemu błędowi, wyjaśnił BFH. Ta kwestia musi zostać wyjaśniona przez FG.
Przesunięcie majątkowe spowodowane relacją spółkową występowałoby wówczas, gdy spółka kapitałowa przyznaje korzyść majątkową swojemu udziałowcy lub blisko związanemu z nim podmiotowi, którego przy zachowaniu staranności rzetelnego i sumiennego zarządzającego nie przyznałaby osobie spoza udziałowców, dodał BFH. W takim przypadku zazwyczaj nie musi występować ani intencja ukrytej dystrybucji zysków. Nie jest również konieczne, aby udziałowiec znał stan faktyczny vGA i potrafił właściwie zaklasyfikować transakcje. Wystarczające jest zazwyczaj, jeśli istnieje działanie przypisane osobiście, twierdził BFH.
Przesunięcie musi być dokonane z powodów korporacyjnych
Jednakże i tutaj są wyjątki. Ponieważ warunkiem przyjęcia vGA jest istnienie woli przekazania. Jeśli przesunięcie ze strony spółki kapitałowej na rzecz udziałowca nie nastąpiło z powodów korporacyjnych, nie ma vGA, ponieważ brakuje konkretnej przyczyny w związku korporacyjnym. Może to mieć miejsce w przypadku subiektywnych powodów usprawiedliwiających, takich jak np. nieodpowiednia znajomość tematu, wyjaśnili sędziowie finansowi w Monachium. Dlatego też nie jest istotne, czy nawet rzetelny i sumienny zarządzający nie rozpoznałby zniekształcenia majątkowego z powodu błędu.
Rzetelny i sumienny zarządzający jest zresztą tylko idealnym przedstawieniem, które zna wszystkie zasady i okoliczności i dlatego już z definicji nie może być w błędzie, dodał BFH. Jeżeli brakuje jakiejkolwiek woli przekazania na szkodę spółki i na korzyść udziałowca oraz jest jasne, że przesunięcie korzyści nie zostało dokonane z powodów korporacyjnych, vGA może być wykluczone, stwierdził BFH końcowo.
MTR Legal Rechtsanwälte doradza w sporach prawnych z organami finansowymi i innych kwestiach dotyczących prawa podatkowego.
Prosimy o kontakt z nami.
