Platformexploitanten verplicht tot verwijdering na uitspraak van het OLG Frankfurt
Worden onrechtmatige inhoud via sociale media gepubliceerd, dan zijn de exploitanten van de platforms daarvoor verantwoordelijk. Dat heeft het OLG Frankfurt met uitspraak van 25 januari 2024 beslist (Az.: 16 U 65/22). Volgens deze uitspraak moeten de hostproviders dergelijke berichten verwijderen als ze hiervan op de hoogte zijn.
Beledigende, discriminerende en valse berichten op sociale media zijn een veelbesproken onderwerp. Getroffenen zijn hier echter niet volledig machteloos aan overgeleverd, aldus het advocatenkantoor MTR Legal Rechtsanwälte, dat o.a. adviseert in IT-recht. Getroffenen hebben de mogelijkheid om zich te verzetten tegen onrechtmatige inhoud, zoals de uitspraak van het OLG Frankfurt van 25 januari 2024 aantoont.
Meme met fout citaat
Aanleiding voor de procedure was een zogenoemde meme die over een politica op een sociaal platform werd gepost. Er werd een afbeelding van de politica getoond met haar naam en een vermeend citaat van haar. Het citaat was echter verzonnen.
De politica ging hiertegen in en had succes met haar vordering tot achterwege laten. Al in eerste instantie had de rechtbank van Frankfurt de beklaagde exploitante van het platform verplicht de meme te verwijderen en het openbaar toegankelijk maken van identieke of vergelijkbare inhoud op het platform achterwege te laten. Bovendien had de rechtbank de beklaagde veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 10.000 euro.
Het internetbedrijf ging in beroep tegen de uitspraak, maar had daarmee nauwelijks succes. Het OLG Frankfurt vernietigde alleen de financiële compensatie, maar bevestigde de verplichting tot achterwege laten.
Schending van persoonlijkheidsrecht
Het Oberlandesgericht Frankfurt maakte duidelijk dat het valse citaat een onrechtmatige inbreuk vormde op het algemene persoonlijkheidsrecht van de eiseres en haar recht op eigen woorden schond. Echter, de vraag wat de exploitant van het platform moet doen om de publicatie van dergelijke onrechtmatige inhoud te voorkomen, was omstreden. Het OLG maakte duidelijk dat de specifieke kennis van een onrechtmatige post de aanbieder ook verplicht om de publicatie van woordelijke of inhoudelijk gelijke posts te verhinderen.
Hostproviders als indirect verantwoordelijke storers in aansprakelijkheid
Als zogenoemde indirect verantwoordelijke storer zou de beklaagde exploitante van het platform aansprakelijk zijn voor het verwijderen van alle verdere identieke of inhoudelijk gelijkwaardige publicaties van de post, maakte het OLG Frankfurt duidelijk. In het onderhavige geval had de beklaagde de eerste meme na kennisname weliswaar binnen de gestelde termijn verwijderd. Toen deze echter vervolgens meerdere keren opnieuw op het platform verscheen, reageerde de beklaagde pas na hernieuwde melding. Dat was te laat, want al de eerste bekendwording van de onrechtmatige post maakte naast de verwijderingsplicht ook verdere onderzoeksverplichtingen los. Vooral omdat de eiseres ook duidelijk had gemaakt wat zij onder inhoudelijk gelijkwaardige posts verstond. Deze kennis had bij de beklaagde een onderzoeks- en gedragsverplichting met betrekking tot het bestaan van inhoudelijk gelijkwaardige posts moeten oproepen, die eveneens hadden moeten worden verwijderd, zo voerde het OLG verder aan.
Volgens de e-commerce-richtlijn treft de beklaagde weliswaar geen algemene toezichtsplicht of een actieve onderzoeksverplichting met betrekking tot onrechtmatige inhoud. In het concrete geval was er echter sprake van specifieke kennis van de rechtsinbreuk. Daardoor was de beklaagde verplicht dergelijke storingen in de toekomst te voorkomen, maakte de rechtbank verder duidelijk. Daarbij was het niet vereist dat het ging om publicaties met woordelijk gelijke inhoud. Veeleer is het al voldoende als de mededelingen inhoudelijk volledig of zelfs slechts gedeeltelijk gelijke inhoud zijn.
Onderzoek moet redelijk zijn
Het onderzoek naar dergelijke inhoudelijk gelijke uitingen mag echter niet onredelijk zijn, beperkte het OLG Frankfurt. Volgens de rechtspraak van het HvJ-EU moet het mogelijk zijn met geautomatiseerde technieken en middelen. Praktisch betekent dit dat de herkenning van de posts door algoritmen mogelijk moet zijn. In principe is dit echter het geval, aldus de rechtbank. Dat staat er niet aan in de weg dat ook een interpretatie van de posts door mensen noodzakelijk kan zijn. Een menselijke handmatige individuele beoordeling is redelijk in combinatie met technische methoden, maakte het OLG Frankfurt duidelijk. Zeker omdat door het gebruik van AI-systemen een automatische voorafgaande filtering kan plaatsvinden.
De uitspraak is nog niet definitief, het OLG Frankfurt heeft beroep bij het Federal Court toegestaan.
Bij vragen over verwijderingsplicht en andere onderwerpen van IT-recht staat MTR Legal Rechtsanwälte graag ter beschikking.
Neem contact met ons op!
