Beslissing van het Hof van Beroep Oldenburg van 14.01.2025 – zaaknummer: 13 WF 93/24
Wie is de vader? Deze vraag houdt kinderen, ouders en rechtbanken bezig. In de regel kan de vraag door een vaderschapstest worden beantwoord. Echter, als identieke tweelingen als vader in aanmerking komen, wordt het gecompliceerder. Het Hof van Beroep Oldenburg heeft op 14 januari 2025 duidelijk gemaakt dat voor de duidelijke vaststelling van het vaderschap de sequencing van het gehele genoom kan worden bevolen en dat dit voor de tweelingbroers ook acceptabel is (zaaknummer: 13 WF 93/24).
De vaststelling van het vaderschap is niet alleen emotioneel belangrijk voor het kind en de mogelijke vader, maar heeft ook juridische gevolgen, bijvoorbeeld met betrekking tot het ouderlijk gezag, onderhoudsverplichtingen of erfelijke aanspraken evenals fiscale gevolgen. Volgens het wetboek is degene de vader die ten tijde van de geboorte van het kind met de moeder was getrouwd, het vaderschap heeft erkend of wiens vaderschap gerechtelijk is vastgesteld. De gerechtelijke vaststelling kan noodzakelijk zijn als de moeder niet getrouwd was, de erkenning van het vaderschap is geweigerd of niemand het vaderschap heeft erkend. Zowel het kind als de moeder en de mogelijke vader kunnen de vaststelling van de afstamming aanvragen bij de bevoegde familierechtbank.
Toestemming voor vaderschapstest
De rechtbank beveelt dan meestal een DNA-test aan om het vaderschap vast te stellen. Voorwaarde is in principe dat alle betrokkenen het daarmee eens zijn. Maar ook als er geen overeenstemming is, kunnen het kind, de moeder of de potentiële vader volgens § 1598a BGB aanspraak maken op toestemming voor een genetisch onderzoek om de biologische afstamming vast te stellen, aldus het advocatenkantoor MTR Legal Rechtsanwälte, dat onder andere gespecialiseerd is in familierecht.
Sequencing van het gehele DNA
In de zaak voor het Hof van Beroep Oldenburg was de vaststelling van het vaderschap iets gecompliceerder, omdat twee identieke tweelingbroers als vader in aanmerking kwamen. Uit een eenvoudige speekseltest bleek dat een van de tweelingen de vader is. Onduidelijk bleef echter wie werkelijk de vader was. Dit kon niet worden vastgesteld door het DNA-rapport.
Om het vaderschap vast te stellen, moet de gehele DNA worden gesekveneerd. Hierdoor kunnen zelfs minimale veranderingen in het DNA worden ontdekt en kunnen de tweelingen onderscheiden worden. Zo kan de vader worden geïdentificeerd. De tweelingbroers weigerden echter hun toestemming voor de test. Daarmee hadden ze bij het Hof van Beroep Oldenburg echter geen succes.
Verplichtingen om onderzoeken ter vaststelling van de afstamming te dulden
Het Hof maakte duidelijk dat iedere persoon onderzoeken ter vaststelling van de afstamming moet dulden, voor zover het onderzoek voor hem of haar accepteerbaar is. Deze plicht tot dulden geldt zowel voor betrokkenen als voor getuigen en dus ook voor beide tweelingbroers.
De verdere bewijsgaring is ook noodzakelijk, omdat het vaderschap tot nu toe niet is vastgesteld en er twijfels bestaan over de verklaringen van de moeder. Het beoogde rapport is een geschikt bewijsmiddel om het vaderschap vast te stellen, want het richt zich precies op het vaststellen van de genetische verschillen tussen de tweelingen, die genetisch aan het kind geërfd zouden kunnen zijn.
Recht van het kind op kennis van zijn afstamming weegt zwaarder
Het Hof van Beroep Oldenburg gaf weliswaar te bedenken dat het zogenaamde “whole genome sequencing” de volledige DNA van de betrokkenen omvat en anders dan een “genetische vingerafdruk” ook conclusies kan trekken over psychische, karakter- of ziektegerelateerde persoonlijkheidskenmerken en daarom het recht op informele zelfbeschikking van de betrokkenen zou kunnen schenden. Dit recht omvat ook het niet openbaren van zijn erfelijke eigenschappen. Daartegenover staat echter het recht van het kind op kennis van zijn afstamming. De kennis van zijn eigen afstamming kan van groot belang zijn voor de ontwikkeling van de persoonlijkheid.
Ook al is er door het sequencen van het gehele genoom geen garantie dat de vader wordt vastgesteld, moet in de totale afweging het recht van het kind voorrang krijgen, aldus het Hof van Beroep Oldenburg. Daarbij moet worden overwogen dat alleen de twee tweelingbroers als vader in aanmerking komen. Het verdere onderzoek is voor hen ook acceptabel.
Het Hof heeft beroep bij het Duitse Federale Hof van Justitie toegestaan.
MTR Legal Rechtsanwälte adviseert inzake vragen over vaderschap en afstamming alsmede andere onderwerpen van familierecht landelijk.
Neem gerust contact met ons op!
