Einde van een tijdelijk dienstverband ondanks ondernemingsraadsverkiezing
De vraag of de verkiezing van een werknemer in de ondernemingsraad gevolgen heeft voor het einde van een tijdelijk arbeidscontract, houdt de arbeidsrechtelijke praktijk steeds weer bezig. Een recente uitspraak van het Bundesarbeitsgericht (BAG, arrest van 19 juni 2024 – 7 AZR 50/24) heeft hierover nu duidelijkheid gebracht en de rechtspositie van zowel werkgever als werknemer opnieuw bevestigd.
Fundamentele rechtspositie rond tijdelijke arbeidscontracten
Tijdelijke arbeidscontracten zijn conform §§ 14 e.v. Teilzeit- und Befristungsgesetz (TzBfG) inhoudelijk toegestaan en eindigen automatisch met het verstrijken van de overeengekomen termijn, zonder dat hiervoor een aparte opzegging vereist is. Dit onderscheidt ze fundamenteel van onbepaalde arbeidsverhoudingen, waarbij het einde meestal door een opzegging tot stand komt. Tijdelijkheid als instrument biedt ondernemingen flexibiliteit, maar zorgt bij werknemers voor meer onzekerheid.
Bescherming van leden van de ondernemingsraad en einde van de tijdelijke arbeidsovereenkomst
Ondernemingsraadslidmaatschap en bijzondere beschermingsregels
Personen die in een ondernemingsraad worden gekozen, genieten krachtens § 15 Kündigungsschutzgesetz (KSchG) en andere arbeidsrechtelijke normen een verhoogde ontslagbescherming. Deze bijzondere bescherming heeft echter volgens de geldende wetgeving uitsluitend betrekking op reguliere en – onder bepaalde voorwaarden – buitengewone ontslagen, maar niet op het contractueel overeengekomen einde van een tijdelijke arbeidsovereenkomst.
Kernpunten van de actuele rechtspraak
Het BAG heeft in de huidige uitspraak benadrukt dat enkel het lidmaatschap van de ondernemingsraad er niet toe leidt dat de tijdelijke aard van het contract ongeldig wordt of dat het contract automatisch wordt verlengd. De tijdelijk met de werkgever gesloten overeenkomst blijft tot het einde van de termijn onverkort geldig. Dit geldt ook wanneer de werknemer tijdens de looptijd van het contract een functie in de ondernemingsraad op zich neemt.
Motivering en juridische beoordeling door het BAG
Geen automatische verlenging van het contract
De rechtbank maakt duidelijk dat de wetgever ter bescherming van ondernemingsraadsleden geen voorschriften heeft opgesteld die verder gaan dan de reguliere ontslagbescherming en een automatische verlenging van een tijdelijk arbeidscontract voorzien. Hierdoor wordt de rechtspositie van de werkgever met het oog op planningszekerheid en flexibiliteit aanzienlijk versterkt. Tegelijkertijd blijft het beschermingsgedachte van minderheden behouden, doordat de uitoefening van het mandaat en de medezeggenschapsrechten tijdens de contractduur volledig blijven bestaan.
Gevolgen voor het mandaat in de ondernemingsraad
Met het overeengekomen einde van het dienstverband eindigt volgens § 24 Betriebsverfassungsgesetz (BetrVG) ook het lidmaatschap in de ondernemingsraad automatisch, omdat alleen bestaande dienstverbanden recht geven op verkiesbaarheid en mandaatuitoefening. De uitoefening van het ereambt vindt daarmee haar natuurlijke grens in het voortbestaan van de onderliggende arbeidsrelatie.
Belangenafweging en mogelijke implicaties
Ondernemingsbelangen en compliance
Voor ondernemingen betekent deze rechtspositie een duidelijke handelingsbasis ten aanzien van het toepassen van tijdelijke contracten, ook wanneer een medewerker in de ondernemingsraad wordt gekozen. Het is aan te raden tijdelijke contractafspraken transparant en controleerbaar vast te leggen om mogelijke discriminatiebeschuldigingen in verband met ondernemingsraadactiviteit uit te sluiten.
Werknemersbelangen en perspectieven
Voor betrokkenen blijft de mogelijkheid bestaan om bij het niet verlengen of bij een hernieuwde tijdelijke aanstelling, rechterlijke toetsing aan te vragen, mits er concrete aanwijzingen zijn voor ongeoorloofde benadeling. De strikte scheiding tussen ontslag en het automatische contracteinde wordt door de actuele jurisprudentie nog eens bevestigd.
Geen invloed op de rechtsgeldigheid van de ondernemingsraad
Het vertrek van een ondernemingsraadslid wegens het beëindigen van het tijdelijke dienstverband leidt niet noodzakelijkerwijs tot ongeldigheid van de ondernemingsraad. Het BetrVG voorziet juist in opvolgingsregelingen voor dergelijke gevallen, zodat de continuïteit van het ondernemingsraadswerk steeds gewaarborgd blijft.
Vooruitblik
Of de nu bevestigde rechtspositie ook in de toekomst standhoudt, moet worden afgewacht in het licht van mogelijke politieke initiatieven om de bescherming van ondernemingsraadsleden uit te breiden. Momenteel mag echter worden aangenomen dat de getroffen regelingen zorgen voor rechts- en planningszekerheid binnen de bedrijfspraktijk.
Voor verdere vragen over tijdelijke arbeidscontracten in verband met ondernemingsraadmandaten en hun mogelijke arbeidsrechtelijke gevolgen staan de Rechtsanwalt van MTR Legal u graag als contactpersoon ter beschikking.
