OLG Oldenburg: Contant geld omvat ook geld op de rekeningIn het testament moeten altijd duidelijke formuleringen worden gekozen, zodat er geen ruimte voor interpretatie is en de laatste wilsbeschikkingen in de geest van de erflater kunnen worden uitgevoerd. Een formulering die tegenwoordig steeds weer aanleiding geeft tot conflicten tussen de erfgenamen, is de term contante vermogens. Het OLG Oldenburg heeft bij de uitleg van testamenten geoordeeld met het vonnis van 20 december 2023 dat met contante vermogens het geld bedoeld is dat onmiddellijk beschikbaar is, dus niet alleen bankbiljetten en munten, maar ook geld dat in het giraal betalingsverkeer via kaartbetalingen onmiddellijk beschikbaar is. Daarentegen vallen effecten niet onder contante vermogens, maar worden volgens het vonnis van het OLG Oldenburg tot het kapitaal gerekend (Zaaknr.: 3 U 8/23).
Als uit de bewoordingen van het testament de wil van de erflater niet duidelijk is, is het aan de rechtbank om de werkelijke wil van de erflater door middel van testamentuitleg te onderzoeken. Daarbij beperkt de rechtbank zich niet tot de exacte bewoordingen, maar onderzoekt zij wat de erflater met de gekozen formulering daadwerkelijk tot uitdrukking wilde brengen, aldus het advocatenkantoor MTR Legal, dat o.a. in het erfrecht adviseert.
Kies duidelijke formuleringen in het testament
Om testamentuitleg te vermijden, moeten termen en formuleringen in het testament altijd zeer zorgvuldig worden gekozen. Dat lukt niet altijd, temeer daar de betekenis van begrippen zoals contante vermogens in de loop der tijd kan veranderen, zoals het geval voor het OLG Oldenburg aantoont.
De erflater in de onderliggende zaak had aan een dochter bij voorbaat door opvolging en verrekening met latere erf- en legitieme aanspraken reeds een onroerend goed overgedragen. De andere twee kinderen had hij in het testament als erfgenamen aangesteld. Zijn testament bevatte echter ook een legaat ten behoeve van de andere dochter, die bij het intreden van het erfgeval een derde van de contante vermogens moest krijgen. Letterlijk stond er in het legaat:„Het bij het intreden van het erfgeval aanwezige contante vermogens moet voor een 1/3 deel aan mijn dochter (…) worden uitgekeerd.“Daarop vorderde de dochter van haar broers en zussen langs gerechtelijke weg informatie over de omvang van het kapitaalvermogen. Volgens de broers en zussen bedroegen de depotwaarden en banksaldi van de erflater in totaal ongeveer 192.000 euro. Het vermogen op de rekening bedroeg daarbij bijna 153.000 euro. Verder was er het depotvermogen ter hoogte van ongeveer 34.000 euro, coöperatieve aandelen ter waarde van 3.000 euro en contant geld ter hoogte van bijna 2.000 euro.
Conflict onder erfgenamen
De dochter was van mening dat haar vader in zijn legaat met de term contante vermogens al zijn liquide middelen, met name banktegoeden, effecten en contant geld in enge zin, had bedoeld. Daarom eiste zij van haar broers en zussen een derde van dit vermogen – ongeveer 64.000 euro. De broers en zussen waren daarentegen van mening dat de erflater met contante vermogens alleen het aanwezige contant geld had bedoeld.
Uiteindelijk moest het OLG Oldenburg de daadwerkelijke wil van de erflater via testamentuitleg onderzoeken. Het betalingsverkeer vindt tegenwoordig hoofdzakelijk giraal plaats, verklaarde de rechtbank. Daarom is het te beperkt als onder contante vermogens alleen contant geld in enge zin wordt verstaan. Eerder worden onder contante vermogens ook alle bij de banken aanwezige onmiddellijk beschikbare gelden verstaan, aldus het OLG Oldenburg.
Term contant geld omvat onmiddellijk beschikbaar geld
Door de toename van kaartbetalingen is de betekenis van ‘contant’ verschoven. De term contant geld omvat daarom inmiddels al het geld dat meteen, dus ook via kaartbetalingen, beschikbaar is, aldus het OLG Oldenburg in zijn verdere motivering. Daarentegen zijn effecten geen contante vermogens. Ze vallen onder de uitgebreide term kapitaalvermogens.
Daarom moeten bij de vordering van de dochter uit het legaat niet alleen het contant geld, maar ook de tegoeden op de rekeningen van de erflater in aanmerking worden genomen. In totaal bijna 155.000 euro. Een derde daarvan komt toe aan de eisende dochter. De effecten en coöperatieve aandelen moeten echter niet in aanmerking worden genomen. De eiseres heeft niet bewezen dat de erflater ook deze onder contante vermogens verstond, oordeelde het OLG Oldenburg.
Om conflicten en erfgenamen te vermijden, moeten formuleringen en termen altijd zo duidelijk mogelijk zijn. MTR Legal Rechtsanwälte adviseert over testament, erfcontract en andere onderwerpen van het erfrecht.
Neem gerust contact met ons op!
