Belang van de auteursrechtcontrole voor starters bij uitbesteding van creatieve diensten
De bescherming van intellectueel eigendom speelt in de huidige, digitale zakenwereld een centrale rol. Vooral voor oprichters die hun zakelijke ideeën willen realiseren, is een zorgvuldige omgang met andermans auteursrechtelijk beschermde werken essentieel. Een recent besluit van het Oberlandesgericht Frankfurt am Main uit 2023 (Az. 4 W 13/23) onderstreept dat de verantwoordelijkheid voor het naleven van de auteursrechtelijke voorschriften niet aan externe dienstverleners kan worden gedelegeerd.
Feitencomplex: Rechtencontrole bij het inschakelen van een webdesigner
In de onderliggende zaak schakelde een startende ondernemer een webdesigner in voor het maken van een website, waarbij door derden beschermde beeld- en textelementen op de website terechtkwamen. Vervolgens kreeg de starter een waarschuwing omdat de gebruikte werken – met name foto’s – zonder toestemming van de respectievelijke rechthebbenden waren gebruikt. De starter voerde aan dat ze ervan uitging dat de door haar ingehuurde dienstverlener alle vereiste rechten had verworven.
Het OLG Frankfurt maakte duidelijk dat het aan de opdrachtgever is om vóór publicatie en gebruik te waarborgen dat voor alle gebruikte inhoud de noodzakelijke gebruiksrechten aanwezig zijn. Zorgvuldig omgaan met andermans creatieve prestaties valt dus direct binnen de verantwoordelijkheid van iedere ondernemer – en dus ook bij starters.
Kernrechtsvragen en hun classificatie
Eigen verantwoordelijkheid van de opdrachtgever voor het verwerven van rechten
De rechtbank benadrukt dat de exploitant van de website er niet te goeder trouw van mocht uitgaan dat de dienstverlener alle gebruiksrechten had gecontroleerd en rechtsgeldig had verkregen. De bescherming van intellectueel eigendom wordt niet afgezwakt door het inschakelen van derden. Opdrachtgevers zijn juist vóór het gebruiken van andermans werken verplicht om óf zelf het rechtmatige verkrijgen van de vereiste rechten te documenteren, óf dit op zijn minst betrouwbaar te controleren.
Aansprakelijkheidsrisico: Geen voorkeursbehandeling voor starters
Ook bij nieuwe ondernemingen of bij gebrek aan kennis van het auteursrecht voorziet de rechtspraak niet in een aansprakelijkheidsverlichting. De eisen aan de ‘onderzoeksverplichting’ zijn onafhankelijk van de ervaring van de oprichter. Hiermee wordt duidelijk gesteld dat onervarenheid met auteursrechtelijke vereisten of de samenwerking met externe dienstverleners niet beschermt tegen aansprakelijkheid wegens inbreuken.
Zwijgen is geen garantie voor rechtmatigheid
Verder moet worden opgemerkt dat de betrokkenheid van derden bij het creëren van websites of ander reclamemateriaal geen stilzwijgende garantie biedt voor de rechtmatigheid daarvan. Vertrouwt de opdrachtgever op de dienstverlener zonder zelf onderzoek naar rechtenverwerving te doen, dan handelt hij of zij op eigen risico.
Praktijkrelevantie voor ondernemingen en starters
Voorkomen van aansprakelijkheidsgevallen
Het besluit van het OLG Frankfurt bevestigt de noodzaak om alle auteursrechtelijke kaders te controleren voordat materiaal wordt gepubliceerd of voor commerciële doeleinden wordt gebruikt. Dit geldt voor alle extern verkregen creatieve inhoud, ongeacht of deze door fotografen, grafisch ontwerpers, programmeurs of webdesigners wordt geleverd.
Contractuele vormgeving en documentatie
Hierbij horen ook duidelijk gedefinieerde contractuele afspraken met externe dienstverleners en betrouwbare documentatie van de rechtenoverdracht. Het is raadzaam om contractueel te laten bevestigen dat alle benodigde gebruiksrechten worden overgedragen – dit ontslaat echter niet van de plicht tot controle en navraag indien er twijfel bestaat.
Gevolgen bij waarschuwing of juridisch geschil
Bij een waarschuwing of wanneer gerechtelijke stappen worden aangekondigd wegens vermeende auteursrechtinbreuk, gelden er geen bijzondere regels ten gunste van starters. De rechtspraak maakt met name duidelijk dat in het zakelijk verkeer een verhoogde zorgvuldigheid wordt verwacht en dat gehandeld moet worden naar de maatstaven van behoorlijk ondernemerschap.
Afsluitende beschouwing
De actuele beslissing van het OLG Frankfurt maakt duidelijk dat alle marktdeelnemers, inclusief starters, de wettelijke kaders van het auteursrecht bij het gebruik van andermans werken moeten naleven en eigenverantwoordelijk moeten controleren. Het uitbesteden aan een derde ontslaat niet van zorgvuldigheids- en controleverplichtingen. Ondernemerschap vereist gestructureerde procedures om aansprakelijkheidsrisico’s te minimaliseren.
Voor aanvullende vragen over rechten op intellectueel eigendom en de contractuele waarborging daarvan, staan de Rechtsanwälte van MTR Legal Rechtsanwälte als deskundige contactpersonen ter beschikking.
