Achtergrond van de beslissing van de Rechtbank Frankfurt am Main
Met het vonnis van 31 juli 2025 (zaaknr.: 4 O 114/24) heeft de Rechtbank Frankfurt am Main zich uitgesproken over de wettelijke vereisten voor de herroepingsinstructie bij overeenkomsten op afstand voor de online verkoop van motorvoertuigen. In het bijzonder werd beslist dat het opnemen van een telefoonnummer noch gedetailleerde informatie over de retourkosten van het voertuig in de herroepingsinstructie verplicht zijn.
Deze beslissing raakt essentiële aspecten van de vormgeving van consumenteninformatie op het gebied van digitale voertuighandel. Ondernemingen die auto’s online verkopen, worden vaak geconfronteerd met complexe voorschriften die voortvloeien uit nationale en Europese regelgeving.
Wettelijk kader van de herroepingsinstructie
Grondslagen van de informatieplichten
Volgens de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek (BGB) en de Europese consumentenrechtenrichtlijn moeten ondernemers consumenten essentiële informatie verstrekken bij het sluiten van een overeenkomst op afstand. Hieronder valt in de regel een herroepingsinstructie die de consument duidelijk informeert over de aard, de procedure en de rechtsgevolgen van het herroepingsrecht.
De wet schrijft in het bijzonder voor dat de ondernemer de consument “zijn naam, het adres waar klachten kunnen worden ingediend, en zo nodig een telefoonnummer, faxnummer en e-mailadres” ter beschikking moet stellen. Volgens de rechtbank Frankfurt am Main is het vermelden van het telefoonnummer in de herroepingsinstructie zelf echter geen strikte voorwaarde voor de geldigheid ervan.
Kosten van retournering bij ontbinding van een voertuigkoop
Een veelbesproken punt zijn de mogelijke kosten die voor consumenten kunnen ontstaan bij het retourneren van een voertuig. Volgens § 357 lid 6 BGB draagt de consument in principe de directe kosten van de retourzending, mits hierover correct is geïnformeerd. Terwijl bij standaard verzendartikelen informatie over de retourkosten deel uitmaakt van de herroepingsinstructie, is dit bij de verkoop van motorvoertuigen op afstand niet vanzelfsprekend vereist. Dit hangt onder meer samen met de bijzondere modaliteiten van het retourneren van voertuigen, bijvoorbeeld vanwege het gewicht, de omvang en de organisatorische uitdagingen bij een plaatsgebonden product.
De rechtbank verduidelijkte dat de wetgever voor motorvoertuigen geen dwingende verplichting tot het vermelden van een concreet retourbedrag heeft voorgeschreven. Voldoende is dat de consument wordt geïnformeerd dat hij in het algemeen de kosten van de retourzending dient te dragen, tenzij anders is overeengekomen.
Gevolgen voor de praktijk van de autohandel en de consumentenbescherming
Afweging van de informatiebelangen
Ondernemingen in de voertuighandel profiteren van de verduidelijking van de rechtbank dat binnen de herroepingsinstructie geen verdergaande informatie dan wettelijk vereist opgenomen hoeft te worden. Dit leidt tot een vereenvoudiging van de verplichte informatie, vermindert het risico op waarschuwingen en voorkomt een mogelijke overbelasting van de instructie, die tot onbegrijpelijkheid kan leiden.
Tegelijkertijd blijft het beschermingsniveau van de consument gewaarborgd, omdat de kernaanduidingen met betrekking tot de uitoefening van het herroepingsrecht en de verplichting tot het dragen van de retourkosten duidelijk opgenomen moeten blijven. De uitspraak laat echter open in hoeverre ondernemers uit oogpunt van transparantie vrijwillig aanvullende contactopties of informatie over de retourmodaliteiten kunnen verstrekken. Vooral bij grensoverschrijdende contracten of het gebruik van digitale communicatiekanalen kunnen meer uitgebreide gegevens bijdragen aan een klantgerichte benadering.
Rechtspraak in Europese context
De uitspraak van de rechtbank Frankfurt am Main moet worden gezien in de context van jurisprudentie inzake consumentenbeschermingsrechten bij overeenkomsten op afstand. Ook op Europees niveau is erkend dat de informatieplichten in de online handel economisch evenwichtig moeten zijn vormgegeven. Een overmatige belasting van de ondernemer met gedetailleerde en voor het betreffende product niet passende informatie wordt voorkomen, maar er wordt wel gestreefd naar een eerlijke afweging van belangen.
Juist in de automobielsector ontstaat hierdoor een specifieke behoefte aan regelgeving, omdat het retourneren van voertuigen organisatorisch gezien een aanzienlijke uitdaging vormt. Vanwege de hoge kosten van retourzending is inzicht in de kostendracht bij geschillen vaak een centraal punt. Toch zijn gedetailleerde kostenramingen op het moment van het sluiten van het contract – bijvoorbeeld door schommelende transportprijzen – in de regel niet vereist.
Betekenis voor ondernemers en consumenten
Met het oog op eventuele aansprakelijkheidskwesties en mogelijke waarschuwingen is het voor de ondernemer van belang zich te houden aan de wettelijk voorgeschreven minimumeisen. Voor consumenten betekent de uitspraak dat zij kunnen vertrouwen op de wezenlijke informatie in de herroepingsinstructie en niet in verwarring worden gebracht door talrijke optionele vermeldingen. In de voertuighandel moet bij onzekerheid echter altijd zorgvuldig worden nagegaan of de individuele inrichting van de herroepingsinstructie voldoet aan de wettelijke eisen.
Opmerking over lopende procedures en bronvermelding
Het vonnis van de Rechtbank Frankfurt am Main is het belangrijkste onderwerp van dit artikel. Rechtsmiddelen of een uitspraak van een hogere rechterlijke instantie zijn uitdrukkelijk voorbehouden. De toelichting is gebaseerd op de uitspraak (zaaknr.: 4 O 114/24) en de openbaar toegankelijke berichtgeving, met name op urteile.news.
Contactmogelijkheid bij juridische vragen
Gezien de complexe eisen aan de opstelling van herroepingsinstructies in de online voertuighandel kan in individuele gevallen toetsing van afwijkende gevallen noodzakelijk zijn. Ondernemingen en particulieren die diepgaandere vragen hebben over de naleving van informatieplichten of de uitvoering van terugbetalingsprocessen, vinden bij MTR Legal Rechtsanwalt een gekwalificeerd aanspreekpunt voor ondernemingsrechtelijke aangelegenheden.
