Het belang van tijdige melding van kaartmisbruik in het licht van de recente uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie
Op 12 augustus 2025 hield het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) zich bezig met de vraag binnen welk tijdsbestek houders van betaalkaarten een ongeautoriseerde betalingstransactie aan hun bank moeten melden. Het vonnis (C-665/23) geeft aanleiding om de rechten en plichten van de betrokkenen nader te belichten met inachtneming van de Unierechtelijke voorschriften.
Uitgangssituatie: Herkennen en melden van ongeautoriseerde transacties
Volgens het in de gehele Unie geldende betalingsdienstenrecht zijn houders van betaalkaarten verplicht een niet-geautoriseerde betalingstransactie te melden aan hun bank zodra zij hiervan kennis krijgen. Het begrip ‘schuldige vertraging’ vormt hierbij een centrale drempel. Het HvJ-EU heeft nu verduidelijkt dat een kaarthouder pas aan zijn verplichting voldoet als hij de melding aan het kredietinstituut daadwerkelijk onverwijld na kennisneming doet en er geen vermijdbare of verwijtbare vertraging vast te stellen is.
Begrenzing van de meldingsplicht: Onverwijldheid en redelijkheid
Inhoud van de meldingsplicht
Volgens het HvJ-EU omvat de meldingsplicht niet alleen de formele kennisgeving aan de bank, maar ook het feit dat de kaarthouder actief en zonder eigen verwijtbare vertraging moet handelen. Hieruit volgt dat louter passiviteit of afwachten na kennisname van mogelijk ongeautoriseerde betalingen aanzienlijke juridische nadelen met zich mee kan brengen.
Normen voor verwijtbare vertraging
Het schuldcriterium is hierbij van centraal belang. Of een melding ‘zonder verwijtbare vertraging’ is gedaan, hangt steeds af van de omstandigheden van het geval. Met name moet worden beoordeeld of de kaarthouder het redelijke heeft bijgedragen aan het verduidelijken en melden van het incident. Bij verwijtbare vertraging kunnen in bepaalde gevallen aanspraken op vergoeding jegens de betalingsdienstverlener worden uitgesloten.
Rechten van de bank bij late melding
Kredietinstellingen zijn bij een te late melding van ongeautoriseerde transacties niet verplicht om de klant verliesbedragen of foutieve boekingen te vergoeden, indien er sprake is van eigen schuld van de klant. Voorwaarde is dat de bank kan aantonen dat de termijn zonder voldoende reden is overschreden en dat er voor haar herkenbaar sprake is van verwijtbaar gedrag door de kaarthouder.
Gevolgen van de HvJ-EU-uitspraak voor de praktijk
De uitspraak van het HvJ-EU zorgt voor meer rechtszekerheid omtrent termijnen en onderstreept de zorgvuldigheidsverplichtingen verbonden aan het gebruik van betaalkaarten. Kredietinstellingen kunnen hun controleprocedures en de inrichting van contractvoorwaarden aanscherpen om te voldoen aan de HvJ-EU-richtlijnen.
Voor bedrijven, investeerders en vermogende particulieren wordt het nauwlettend volgen van de eigen betalingsverkeer en de volledige documentatie van betalingstransacties steeds belangrijker. De verdeling van de bewijslast kan bij een geschil doorslaggevend zijn voor de afdwingbaarheid van verhaalsvorderingen.
Bijzonderheden en nog openstaande vragen
Ondanks de verduidelijking door het HvJ-EU blijven er detailvragen open, bijvoorbeeld over de mate van eigen initiatief die van kaarthouders mag worden verlangd, of over de omgang met technische en organisatorische obstakels bij de melding van kaartmisbruik. Ook de samenloop met nationale verjaringstermijnen en civielrechtelijke verplichtingen kunnen in de toekomst onderwerp worden van verdere rechterlijke uitleg.
Bronnen en juridische verwijzingen
De besproken uitspraak is te vinden op: <a href="https://urteile.news/EuGHC-66523Kartenmissbrauch-muss-ohne-schuldhaftes-Zoegern-der-Bank-gemeldet-werden~N35293″>https://urteile.news/EuGHC-66523Kartenmissbrauch-muss-ohne-schuldhaftes-Zoegern-der-Bank-gemeldet-werden~N35293.
Het betreft een afgesloten procedure. De onschuldpresumptie blijft gelden voor alle nog te verduidelijken feiten in het kader van verdere procedures.
Discreet advies voor geïnteresseerden
Bij specifieke juridische vragen met betrekking tot de melding van kaartmisbruik of de hieronder toegelichte verplichtingen kan een gedegen, op het individuele geval afgestemd advies raadzaam zijn. De advocaten van MTR Legal met uitgebreide ervaring in het bank-, handels- en kapitaalmarktrecht staan hiervoor als discrete gesprekspartner voor u klaar.
