Jeugdzorg als aanvullende voogd in co-ouderschapsmodellen – Vereisten voor de juridische kwalificatie inzake alimentatie
In de context van geschillen binnen het familierecht komt de rol van de jeugdzorg als aanvullende voogd steeds weer onder de aandacht. Met name wanneer de ouderlijke zorg met betrekking tot bepaalde deelgebieden – zoals het afdwingen of berekenen van kinderalimentatie – wordt opgeschort of ouders het niet eens kunnen worden, kan de familierechter een aanvullende voogd aanstellen. De vraag welke eisen aan de deskundigheid van deze voogd – hier specifiek de jeugdzorg – gesteld moeten worden met betrekking tot de complexe materie van kinderalimentatie bij een echt co-ouderschapsmodel, werd recent verduidelijkt door een beslissing van het Oberlandesgericht Zweibrücken (Az.: 2 UF 28/21).
Het co-ouderschapsmodel en de daaruit voortvloeiende juridische uitdagingen inzake alimentatie
Terwijl bij het klassieke hoofdverblijfmodel de zorg en de alimentatieplicht duidelijk verdeeld zijn, vereist het zogenaamde ‘echte co-ouderschapsmodel’ – waarbij het kind ongeveer de helft van de tijd door beide ouders wordt verzorgd – een genuanceerde benadering van de alimentatieplicht. Omdat alimentatiebedragen aan de respectieve inkomens van de ouders gekoppeld moeten worden, blijkt de berekening van kinderalimentatie in deze situaties bijzonder complex te zijn.
De aanstelling van de jeugdzorg als aanvullende voogd
De familierechter kan volgens § 1909 BGB een aanvullende voogd aanstellen wanneer iemand nodig is om het kind in bepaalde aangelegenheden te vertegenwoordigen. Jeugdzorg wordt in de praktijk regelmatig als geschikte instantie gezien, omdat zij tal van diensten aanbiedt op het gebied van kinder- en jeugdhulp. Tegelijkertijd staat zij echter voor de uitdaging om specifieke juridische en financiële vraagstukken op vakkundige wijze op te lossen.
Ontbrekende expertise in de alimentatieberekening – betekenis en grenzen
In de zaak bij het OLG Zweibrücken beklaagde een betrokken partij zich erover dat de jeugdzorg op het gebied van kinderalimentatie en vooral bij de complexe berekening in co-ouderschapsmodellen niet over de vereiste kennis zou beschikken. De rechter bevestigde echter de geschiktheid van de jeugdzorg als aanvullende voogd – zelfs wanneer er slechts beperkte ervaring met de materie is. Doorslaggevend voor deze beoordeling was het argument dat de latere toetsing door de familierechter voldoende waarborg biedt. Een voorlopige mate van deskundigheid, maar geen uitgebreide diepgaande kennis van individuele gevallen, volstaat dus volgens de wettelijke eisen.
Juridische implicaties en gevolgen voor de praktijk
De uitspraak benadrukt dat de hoofdtaak van de aanvullende voogd, namelijk in het belang van het kind handelen, niet vereist dat men over diepgaande detailkennis van het alimentatierecht beschikt. Van een aanvullende voogd, en vooral van jeugdzorg als instantie, mag echter worden verwacht dat deze binnen zijn mogelijkheden een passende oplossing biedt en in geval van specifieke vragen externe hulp inschakelt. De uiteindelijke controle en beoordeling van alle relevante aangelegenheden blijft bij de familierechter.
Beoordeling van het vonnis en de betekenis voor getroffen families
Door de uitspraak wordt duidelijk dat het Duitse familierecht inzet op institutionele flexibiliteit zonder daarbij het belang van het kind uit het oog te verliezen. De aanstelling van jeugdzorg – ondanks erkende tekorten op het gebied van alimentatieberekening – toont aan dat de wetgever en de rechtspraak de bescherming en het welzijn van het kind boven alles stellen. Tegelijkertijd wordt daarmee de verantwoordelijkheid van de familierechter versterkt om het werk van de aanvullende voogd grondig te controleren en zo nodig te corrigeren.
Vooruitblik: behoefte aan verduidelijking en ondersteuningsmogelijkheden
De rol van jeugdzorg als aanvullende voogd bij alimentatie-gerelateerde kwesties in co-ouderschapsmodellen blijft onderwerp van juridische discussie en kan in individuele gevallen uitdagingen opleveren – bijvoorbeeld wat betreft de acceptatie door de betrokken ouders en de praktische uitvoering van de voogdtaken. Vooral in complexe feitelijke situaties is een continue evaluatie van de juridische kaders en de individuele omstandigheden aanbevolen.
Als landelijk opererend advocatenkantoor met een brede oriëntatie op het gebied van ondernemingsrecht, fiscaal recht en civiel recht, begeleiden de advocaten van MTR Legal bedrijven, families en particulieren bij alle vraagstukken rondom voogdij, ouderlijk gezag en alimentatie. Indien verdere advisering gewenst is, kan een vrijblijvende uitwisseling met de contactpersonen van MTR Legal zorgen voor duidelijkheid in de persoonlijke situatie.
Bron: OLG Zweibrücken, 2 UF 28/21 – uitspraak van 20.04.2021. Voor een volledige beoordeling is het raadzaam om rekening te houden met actuele ontwikkelingen en jurisprudentie.
