Opheffing van de beslissing tot beëindiging door het Oberlandesgericht Frankfurt am Main in het kader van het zogenaamde Sommermärchen
Het Oberlandesgericht Frankfurt am Main heeft bij besluit van 25 mei 2023 (zaaknr.: 7 Ws 294/22) de door een economische strafkamer van de rechtbank Frankfurt am Main genomen beslissing tot beëindiging van de procedure in verband met het strafrechtelijke onderzoek naar het zogenaamde ‘Sommermärchen’ opgeheven. Centraal staat de beoordeling van mogelijk strafbare handelingen in verband met de toewijzing van het FIFA-wereldkampioenschap voetbal 2006 aan Duitsland. De volgende uiteenzettingen belichten de belangrijkste juridische overwegingen en de praktische reikwijdte van de beslissing op het gebied van economische strafprocedures.
Achtergrond van de procedure
De uitgangssituatie
De toewijzing van het FIFA-wereldkampioenschap voetbal 2006 en de bijbehorende financiële transacties door het organisatiecomité stonden centraal in de publieke en mediabelangstelling. Opsporingsautoriteiten van de deelstaat Hessen hebben gedurende een langere periode onderzoeken uitgevoerd met het oog op een mogelijke overtreding van belastingwetten. Het onderzoek richtte zich op de vraag of betalingen van meerdere miljoenen euro’s aan de FIFA correct waren gedeclareerd, of dat er bij de afwikkeling onjuiste fiscale gegevens waren verstrekt. Bij de strafrechtelijke toetsing stonden met name § 370 AO (belastingontduiking) en overeenkomstige bepalingen uit de Abgabenordnung centraal.
Eerdere beslissing van de rechtbank
De rechtbank Frankfurt am Main had de procedure voorlopig beëindigd wegens een procedureel beletsel conform § 206a StPO. Volgens het oordeel van de eerste instantie was doorslaggevend dat de onderzochte strafbare feiten op het relevante moment reeds verjaard waren, waardoor verdere inhoudelijke behandeling van de zaak achterwege bleef.
Juridische beoordeling door het Oberlandesgericht
Toetsing van de verjaringskwestie
Het Oberlandesgericht Frankfurt am Main heeft een grondige toetsing verricht van de strafprocesrechtelijke voorwaarden voor het beëindigen van de procedure. Volgens het OLG was de rechtbank verplicht alle omstandigheden van de – complexe en internationale – betalingsstromen te onderzoeken en de daarvoor relevante rechtsgronden in hun geheel te beoordelen. Het OLG kwam tot de conclusie dat de verjaring van de eventuele feiten op het moment van de beslissing tot beëindiging nog niet was ingetreden. Er moest namelijk rekening worden gehouden met verlengingen van de termijn, onderbrekingen en bijzonderheden bij grensoverschrijdende kwesties, en deze moesten overeenkomstig de Duitse strafprocesrechtelijke voorschriften worden beoordeeld.
Betekenis voor de uitleg van procedurele belemmeringen
Het OLG benadrukte het grote belang van zorgvuldig onderzoek in het kader van fiscale procedures met internationale aspecten. Met name het bestaan en de duur van opschortende feiten en onderbrekingen van de verjaring volgens § 78c StGB dienen in economische strafprocedures met grensoverschrijdende situaties gedetailleerd te worden nagegaan. Volgens het OLG is deze gedifferentieerde toetsing in het concrete geval nagelaten. Dit leidde tot de noodzaak van verder administratief-juridisch feitenonderzoek.
Praktische relevantie en vooruitblik
Gevolgen van de beslissing
De opheffing van de beslissing tot beëindiging leidt tot het voortzetten van de strafrechtelijke toetsing op het niveau van de rechtbank Frankfurt am Main. Voor verdachten in procedures met internationale aspecten onderstreept de beslissing het belang van een volledige toetsing van alle strafprocesrechtelijke voorwaarden door de opsporingsautoriteiten en rechtbanken – in het bijzonder met betrekking tot verdenkingen, verjaring en het bestaan van eventuele procedurele belemmeringen. De beslissing maakt bovendien de uitdagingen duidelijk bij de strafrechtelijke beoordeling van complexe economische processen en stelt maatstaven aan een gedetailleerde juridische motivering van procedurele beslissingen.
Aanwijzingen over de actuele stand
Er dient op te worden gewezen dat het strafrechtelijk onderzoek nog steeds voortduurt en dat er geen definitieve rechterlijke uitspraak is over de schuld of onschuld van de betrokken personen. De onschuldpresumptie blijft van kracht tot er sprake is van een onherroepelijke beslissing. De voortzetting van de procedure is vooral gebaseerd op de juridische noodzaak van een diepgaande toetsing van zowel het materiële als het procesrecht.
Bronvermelding
Nadere details over het besluit en het volledige persbericht zijn te vinden op: OLG Frankfurt am Main, 7 Ws 294/22.
Voor ondernemingen, investeerders en particulieren kunnen vragen rondom fiscale en economisch-strafrechtelijke procedures op nationaal en internationaal niveau bijzonder complex zijn. Mochten er bij de beoordeling van verjaringstermijnen, internationale aangelegenheden of andere economisch-juridische procedures adviezen nodig zijn, dan staan de Rechtsanwälte van MTR Legal landelijk en internationaal ter beschikking.
