De belastingdienst in Noordrijn-Westfalen pakt harder op tegen invloedrijke personen uit het internet: content creators, influencers en digitale ondernemers staan steeds meer in het vizier van de rechercheurs. De beschuldiging is ernstig – grootschalige belastingontduiking met een geschatte schade van enkele honderden miljoenen euro. Vooral opvallend: veel van de betrokkenen zouden hun activiteiten bewust naar het buitenland hebben verplaatst, met name naar Dubai. Het doel? Blijkbaar om zich te onttrekken aan de greep van de Duitse autoriteiten. Maar daar komt nu een einde aan – de financiële administratie van Noordrijn-Westfalen pakt dit bedrijfsmodel nu systematisch aan. Met een speciaal opgericht team van belastingrechercheurs dat zich uitsluitend richt op digitale inkomstenbronnen, moeten deze structuren worden opgespoord en doorbroken.
Een nieuwe autoriteit richt zich op digitale belastingfraude
In januari 2025 heeft Noordrijn-Westfalen het Landesamt zur Bekämpfung der Finanzkriminalität (LBF NRW) opgericht – een in Duitsland unieke instelling, die belastingdelicten met de nieuwste technologieën en gespecialiseerde teams doelgericht moet bestrijden. Dit centrale recherchebureau bundelt verschillende expertisegebieden zoals het bestrijden van witwaspraktijken, cybercriminaliteit en uiteraard ook belastingontduiking. In dit kader is er een bijzonder rechercheteam opgezet, dat zich exclusief bezighoudt met de wereld van influencers, streamers en andere onlineverdienmodellen. Het zogenaamde “influencer-team” heeft als taak opvallende rekeningbewegingen, reclamepartnerschappen en onduidelijke inkomstenbronnen binnen de socialmediabranche te analyseren en fiscaal te toetsen.
Deze focus is allerminst willekeurig. Het land reageert hiermee op een sterk groeiende branche, waarin grote omzetten worden behaald, maar belastingverplichtingen vaak worden verwaarloosd of bewust genegeerd. De verantwoordelijken spreken van een systematisch probleem met aanzienlijke financiële gevolgen: alleen in Noordrijn-Westfalen zou de opgelopen belastingderving al ongeveer 300 miljoen euro bedragen. En men mag verwachten dat soortgelijke structuren ook in andere deelstaten bestaan.
De omvang van de belastingdelicten – duizenden datasets en honderden procedures
Het onderzoek van het influencer-team is gebaseerd op een omvangrijke databasis. Volgens de autoriteit zijn ongeveer 6.000 datasets geanalyseerd – waaronder socialmedia-profielen, reclamecoöperaties, geldstromen en openbare inhoud die op commerciële activiteiten kan wijzen. In veel gevallen konden de onderzoekers door middel van kruiscontroles tussen reclame en transacties achterhalen of, en in welke omvang, inkomsten zijn gegenereerd – en of deze correct zijn aangegeven.
Er lopen nu al meer dan 200 strafprocedures tegen influencers woonachtig in Noordrijn-Westfalen. Het gaat hierbij vaak om bedragen van vijf cijfers, in bijzonder ernstige gevallen zelfs om miljoenen. De trend is stijgend, want het gegevensmateriaal is nog lang niet volledig geanalyseerd. De onderzoekers verwachten de komende maanden een verdere toename van het aantal zaken. Opvallend is vooral de professionalisering binnen de scene – veel van de verdachten runnen hun socialmediakanalen niet als hobby, maar als onderneming met duidelijke winstdoelstelling, echter zonder fiscale registratie.
Belastingparadijzen in het vizier – Waarom zoveel influencers naar Dubai emigreren
Een terugkerend patroon in de onderzoeken is het plotselinge vertrek van vele influencers naar Dubai. De metropool in de Verenigde Arabische Emiraten geldt als een bijzondere fiscale locatie: er zijn geen inkomstenbelasting, geen vermogenswinstbelasting – een schijnbaar paradijs voor mensen die hoge bedragen op het internet verdienen. In talrijke gevallen blijkt dat de verhuizing niet om privé-, maar uitsluitend om fiscale redenen is gebeurd. Het probleem daarbij: vaak blijven er nauwe economische en persoonlijke banden met Duitsland bestaan, wat fiscaal gezien kan worden aangemerkt als een ‘gewoon verblijf’.
Daarbij werkt de Duitse belastingdienst bij duidelijke ontwijkingshandelingen steeds vaker internationaal samen. Door afspraken over informatie-uitwisseling en geautomatiseerde data-aanvragen trachten de onderzoekers ook in schijnbaar veilige havens als Dubai relevante gegevens binnen te halen. De simpele vlucht naar het buitenland om de Duitse fiscus te ontwijken, werkt dus niet meer probleemloos – en betekent in de toekomst zelfs een verhoogd risico, omdat internationale onderzoekscoöperaties verder worden uitgebreid.
Hoe inkomsten worden verborgen – verdwenen reclame en kortstondige content
Een bijzonder slimme methode om reclame-inkomsten te verbergen, is het gebruik van Instagram- en TikTok-verhalen. Deze content verdwijnt na 24 uur automatisch en laat op het eerste gezicht geen blijvend spoor na. Maar ook hier hebben de onderzoekers zich aangepast: door digitale archivering en geautomatiseerde zoekmethoden worden zelfs vluchtige reclamecoöperaties vastgelegd en geëvalueerd. Ook samenwerkingen met merken en affiliateprogramma’s kunnen op basis van trackingcodes en linkgegevens worden gereconstrueerd. De oprichting van het influencer-team laat hiermee zien hoe doelgericht de belastingdienst inmiddels met digitale methodes te werk gaat.
Wie wordt getroffen? – De onderzoekers richten zich op grote accounts
In tegenstelling tot wat vaak wordt gevreesd, richt deze aanpak zich niet op gelegenheidsgebruikers of kleine accounts met sporadische productaanbevelingen. Het zijn vooral professionele spelers met soms zes-cijferige maandelijkse omzetten, die regelmatig commerciële content plaatsen en toch geen geldig btw-nummer hebben, die in het vizier komen. In deze gevallen nemen de onderzoekers aan dat de belastingontduiking niet uit onwetendheid, maar met opzet plaatsvindt. Volgens de autoriteit gaat het om georganiseerde, systematische belastingontwijking, waarbij alle inkomsten – of het nu geld, reizen of materiële goederen betreft – bewust verborgen worden.
Onderzoeksdruk neemt toe – met welke gevolgen moeten betrokkenen rekening houden?
Wie in het vizier van de belastingdienst komt, moet rekenen op zware consequenties. In veel lopende zaken zijn al huiszoekingen uitgevoerd, IT-apparatuur en bankgegevens in beslag genomen. Sommige verdachten hebben hun belastingschulden achteraf alsnog betaald – niet zelden voor zes-cijferige bedragen. Maar dat beschermt hen niet tegen strafrechtelijke gevolgen. Belastingontduiking geldt in Duitsland als een misdrijf en kan worden bestraft met geldboetes of zelfs gevangenisstraf. Vooral zwaar weegt het wanneer sprake is van herhaling of wanneer er miljoenenbedragen in het geding zijn.
Ook de methoden van de rechercheurs zijn veranderd: met behulp van algoritmen, buitenlandse data en door AI ondersteunde analysetools verloopt de digitale spoorzoeker veel efficiënter. Online reclame, transactiedata en socialmedia-interacties worden systematisch met elkaar verbonden om verborgen inkomsten op te sporen. De autoriteiten beschikken zo over instrumenten om zelfs in complexe structuren bewijsmateriaal veilig te stellen.
Signaalwerking en toekomstperspectief – Wat betekent deze stap voor de branche?
Het consequente optreden van de Noordrijn-Westfaalse autoriteiten heeft een signaalwerking die ver buiten de grenzen van de deelstaat reikt. De boodschap is duidelijk: ook digitale verdienmodellen zijn belastingplichtig. Influencers en content creators kunnen zich niet langer verschuilen achter de vluchtigheid van hun content of buitenlandse adressen. Deze ontwikkeling markeert een keerpunt, waarbij digitale zichtbaarheid steeds meer ook fiscale verantwoordelijkheid betekent.
Voor andere deelstaten zal de aanpak in NRW als voorbeeld dienen. Het succes van het influencer-team spreekt boekdelen en het is slechts een kwestie van tijd voordat soortgelijke structuren elders worden opgezet. In een tijd waarin digitale verdienmodellen steeds belangrijker worden, is deze aanpassing van de belastingdienst een logische en noodzakelijke stap. Het publiek verwelkomt deze ontwikkeling vaak als een rechtvaardige maatregel tegen fiscale ongelijkheid.
Wat moeten betrokkenen nu doen? – Professionele hulp inschakelen
Wie vreest dat zijn inkomsten uit social media de aandacht van de belastingdienst trekken, moet niet aarzelen om in actie te komen. Want passiviteit kan duur uitpakken – niet alleen financieel, maar ook strafrechtelijk. Het is verstandig de eigen zakelijke activiteiten transparant op te werken en volledig te documenteren. Daartoe behoren inkomsten uit reclame, platformvergoedingen, productcoöperaties en ontvangen materiële vergoedingen zoals reizen, technologie of modeartikelen.
In veel gevallen kan het raadzaam zijn om tijdig een juridisch deskundig aanspreekpunt met diepgaande kennis van het belastingrecht te raadplegen. Die kan helpen bestaande risico’s realistisch in te schatten, de nodige stappen voor een aanvullende aangifte of vrijwillige inkeer in gang te zetten en mogelijke gevolgen te minimaliseren.
Een gekwalificeerd advies biedt niet alleen zekerheid bij de lopende onderzoeken, maar zorgt ook voor een solide, juridisch correcte basis voor de toekomst. Wie transparant werkt en zich aan de geldende fiscale regels houdt, verkleint het risico op boetes, terugvorderingen of zelfs strafrechtelijke gevolgen aanzienlijk.
Conclusie – De fiscus is waakzaam: belastingplicht eindigt niet met de upload
De wereld van online marketing is de afgelopen jaren razendsnel veranderd – er worden miljoenen verdiend met likes, views en clicks. Maar met het groeiende succes groeit ook de verantwoordelijkheid. De oprichting van het influencer-team in Noordrijn-Westfalen laat op indrukwekkende wijze zien dat de belastingdienst deze ontwikkeling heeft onderkend en daarop reageert. De huidige onderzoeken zijn nog maar het begin. Ze markeren een nieuwe fase in de belastingcontrole, waarbij digitale verdienmodellen niet langer als een wetteloze ruimte worden behandeld.
Influencers, streamers en digitale ondernemers moeten dit aangrijpen om hun fiscale verplichtingen serieus te nemen. Want één ding is duidelijk: digitaal succes kan snel komen – maar ook de belastingdienst is allang digitaal actief.
