Principiële beslissing van het FG Münster over duurzame waardevermindering van aandelen in het bedrijfsvermogen
Het Finanzgericht Münster heeft met uitspraak van 3 november 2010 (zaaknr. 9 K 3466/09 KG) uitgebreid stelling genomen over de fiscale vereisten waaronder sprake is van een blijvende waardevermindering van aandelen in het bedrijfsvermogen. Gezien het grote belang voor kapitaalvennootschappen, institutionele beleggers en vermogende particulieren benadrukt de uitspraak de strikte voorwaarden voor de fiscale erkenning van dergelijke waardeverliezen.
Uitgangssituatie en relevantie voor beleggers
De fiscale behandeling van koersverliezen bij aandelenbeleggingen in het bedrijfsvermogen is van groot belang. Terwijl tijdelijke waardeschommelingen doorgaans niet leiden tot een waardevermindering voor fiscale doeleinden, kan een erkende, duurzame waardevermindering wel degelijk fiscale gevolgen hebben.
In het voorliggende geval verzocht een commanditaire vennootschap om fiscale erkenning van buitengewone waardeverliezen voortvloeiend uit deelnemingen in beursgenoteerde ondernemingen. Zij stelde dat de koersdaling van de gehouden aandelen een blijvende waardevermindering inhield die een fiscale afwaardering rechtvaardigde.
Maatstaf voor de duurzame waardevermindering volgens het gerecht
Het Finanzgericht Münster heeft de vereisten voor het bestaan van een blijvende waardevermindering bij effecten bijzonder nauwkeurig gespecificeerd.
Essentiële criteria voor erkenning
Cruciaal is volgens het gerecht dat de op de balansdatum vastgestelde beurskoers niet enkel te wijten is aan marktvolatiliteit of conjuncturele factoren, maar een vermindering van de reële waarde van de onderneming weerspiegelt. Het gerecht benadrukt dat voor het aannemen van duurzaamheid een zogeheten ‘argumentatieve doorlichting van het individuele geval’ vereist is:
* Een loutere daling van de beurskoers is niet voldoende om te spreken van een blijvende vermindering van de marktwaarde in de zin van § 6 lid 1 nr. 2 zin 2 EStG.
* Doorslaggevend is juist of er objectief waarneembare omstandigheden zijn die wijzen op een langdurige verslechtering van de economische situatie van de vennootschap.
Periode van waardevermindering
De rechters leggen uit dat een waardevermindering ‘blijvend’ is wanneer ook bij objectieve beschouwing in de voorzienbare toekomst geen waardestijging te verwachten is. Kortstondige koersschommelingen of een negatieve stemming op de kapitaalmarkt vormen geen voldoende grondslag voor een fiscale afwaardering.
Benodigde onderbouwing
Volgens het FG Münster dient de belastingplichtige volledig aan zijn bewijslast te voldoen. Hiertoe behoort in het bijzonder:
* Het overleggen van bedrijfsanalyses, jaarverslagen en relevante bedrijfseconomische evaluaties.
* Het toelichten van bijzondere, de vennootschapswaarde betreffend omstandigheden zoals bijvoorbeeld insolventie, aanzienlijke balansverliezen of voortdurende herstructureringsproblemen.
Beoordeling door het gerecht in het voorliggende geval
In het concrete vonnis kwam het gerecht tot de conclusie dat de commanditaire vennootschap niet aan deze strenge eisen had voldaan. Het enkel verwijzen naar een lagere beurskoers op de balansdatum is niet voldoende als bewijs voor een blijvende waardevermindering.
Betekenis voor fiscale planning en jaarrekeningpraktijk
De uitspraak onderstreept de noodzaak van zorgvuldige documentatie en analyse bij het claimen van afwaarderingen op beursgenoteerde aandelen in het bedrijfsvermogen.
Gevolgen voor ondernemingen en investeerders
De door het Finanzgericht Münster geformuleerde principes leiden tot een verhoogde onderzoek- en documentatieplicht voor belastingplichtigen die aandelenverliezen uit ondernemingsactiviteiten fiscaal willen laten gelden. De beslissing zorgt voor duidelijkheid wat betreft het onderscheid tussen tijdelijke en blijvende waardevermindering en vermindert onzekerheid omtrent de fiscale behandeling.
Verdere rechtsgang en actuele ontwikkelingen
Ten slotte zij opgemerkt dat de rechtspraak omtrent de afwaardering van aandelen voortdurend in ontwikkeling is. De vraag naar de erkenning van duurzame waardeverliezen blijft relevant, ook tegen de achtergrond van steeds veranderende markten en wetgeving. Belastingplichtigen dienen lopende procedures en toekomstige jurisprudentie van hogere rechters nauwgezet te volgen.
Bron: FG Münster, uitspraak van 03.11.2010, 9 K 3466/09 KG
Voor nadere informatie of bij specifieke juridische vragen over de balansmatige verwerking en fiscale waardering van effecten staan de in het kapitaalmarkt- en belastingrecht ervaren Rechtsanwalt van MTR Legal landelijk tot uw beschikking.
