Voortzetting van de socialemedia-activiteiten van de Bondsregering: Administratief Rechtbank Keulen wijst vordering af
De Administratief Rechtbank Keulen heeft bij uitspraak van 24 juli 2025 (zaaknr.: 13 K 1419/23) geoordeeld dat de Bondsregering haar informatiesite op het sociale netwerk Facebook mag blijven exploiteren. De beslissing is van groot belang voor de praktijk van overheidscommunicatie en raakt tegelijkertijd aan centrale aspecten van het privacyrecht, alsmede aan het spanningsveld tussen de informatieplicht van de overheid en de individuele rechten van gebruikers. Hieronder analyseert MTR Legal Rechtsanwalt de achtergrond, de uitspraak en de verdere implicaties van dit vonnis.
Achtergrond: Social media als instrument voor overheidscommunicatie
Diverse doelgroepen en communicatief bereik
Digitale communicatiekanalen zijn uitgegroeid tot een onmisbaar instrument voor overheidscommunicatie. Via profielen op sociale netwerken bereiken autoriteiten doelgroepen die door klassieke media niet meer in dezelfde mate worden aangesproken. De Bondsregering onderhoudt al jaren een eigen zogenoemde “fanpagina” op Facebook, waarop actuele informatie, standpunten en toelichtingen op wetsinitiatieven evenals aanwijzingen voor dienstverleningen worden gepubliceerd.
Uitdagingen op het gebied van gegevensbescherming
Het exploiteren van dergelijke fanpagina’s is niet onomstreden. Vooral privacy-deskundigen geven aan dat interactie met sociale netwerken doorgaans gepaard gaat met de verwerking van persoonsgegevens in derde landen. De gegevensverwerking door platformbeheerder Meta (Facebook) en de daaruit mogelijk voortvloeiende doorgifte van persoonsgegevens aan ontvangers buiten de Europese Economische Ruimte (EER), zijn veelvuldig onderwerp van juridische en politieke discussies.
Vordering tegen het beheer van de fanpagina: geschil over toelaatbaarheid
Initiatief van de privacytoezichthouder
In het onderhavige geval had de federale commissaris voor de gegevensbescherming en de vrijheid van informatie (BfDI) de Bondsregering verzocht het beheer van de fanpagina te beëindigen. De achtergrond hiervan was het standpunt dat de Bondsregering als zogenoemde “gezamenlijke verantwoordelijke” volgens art. 26 lid 1 Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) met Meta samenwerkt en daardoor medeverantwoordelijk is voor de naleving van de privacyvoorschriften. Centraal stond daarbij de vraag of bij bezoekers van de fanpagina een gegevensbeschermingsconforme verwerking van de persoonsgegevens kan worden gewaarborgd.
Argumentatie van de rechtbank
De Administratief Rechtbank Keulen heeft de vordering tegen het verdere beheer van de Facebookpagina afgewezen. Zij stelde dat het beheren van een fanpagina door overheidsinstellingen in principe is toegestaan, zolang het doel van overheidscommunicatie wordt nagestreefd en de gegevensverwerking binnen de wettelijke kaders plaatsvindt. De enkele mogelijkheid dat door het gebruik van Facebook gegevens aan derden of naar derde landen worden doorgestuurd, acht de rechtbank niet voldoende om een algemene schending van de AVG aan te nemen.
De rechtbank heeft met name de verplichtingen van de Bondsregering met betrekking tot haar rol als “gezamenlijke verantwoordelijke” onderzocht. De enkele omstandigheid dat Meta als technische beheerder van het platform een doorslaggevende beheersbevoegdheid over de gegevensverwerking heeft, ontslaat overheidsinstanties niet van hun medeverantwoordelijkheid – echter bestaat volgens de rechtbank momenteel geen juridische verplichting om de pagina offline te halen.
Verdere overwegingen en gevolgen van de beslissing
Afweging van informatiebelang en gegevensbescherming
De rechtbank erkende het aanzienlijke informatiebelang van het publiek bij laagdrempelige toegang tot officiële informatie. Het uitschakelen van de Facebook-aanwezigheid zou betekenen dat bepaalde doelgroepen staatsmededelingen slechts beperkt zouden kunnen waarnemen. Deze belangen dienen te worden afgewogen tegen bestaande bezwaren betreffende gegevensbescherming.
Gevolgen voor de praktijk van overheidscommunicatie
De beslissing versterkt de handelingsvrijheid van overheidsinstellingen bij de keuze van hun communicatiekanalen, zolang kan worden aangetoond dat de gegevensverwerking proportioneel en rechtmatig is. Toch blijft onduidelijk in hoeverre en met welke technische maatregelen de overheid haar medeverantwoordelijkheid voor gegevensbescherming op gedeelde platforms adequaat kan waarmaken. Een volledige rechtszekerheid bestaat in zoverre niet, met name zolang er geen hogere of hoogste rechterlijke uitspraken zijn over kernproblemen – bijvoorbeeld over de werking van standaardcontractbepalingen bij internationale gegevensoverdracht.
Verwijzing naar lopende procedures
Het blijft afwachten hoe andere, met name privacyrechtelijke rechtbanken op nationaal of Europees niveau vergelijkbare situaties zullen beoordelen. De uitspraak van de Administratief Rechtbank Keulen is momenteel nog niet definitief. In die zin moet rekening worden gehouden met verdere ontwikkelingen in de beroepsprocedure.
Uitdagingen voor bedrijven en organisaties
De actuele uitspraak betreft vooral overheidsinstanties, maar biedt ook waardevolle aanwijzingen voor de uitleg en toepassing van privacyverplichtingen aan bedrijven en andere organisaties die een socialmedia-fanpagina beheren. Vooral de eisen betreffende de informatie aan gebruikers en de vormgeving van overeenkomsten over gezamenlijke verantwoordelijkheid met platformbeheerders zullen naar verwachting steeds belangrijker worden. Privacytoezichthouders kunnen zich in toekomstige procedures richten naar de nu gemaakte rechterlijke afweging, waarbij individuele beoordeling per geval essentieel blijft.
Bronvermelding
De in dit artikel gepresenteerde informatie is gebaseerd op de motivering van het oordeel van de Administratief Rechtbank Keulen, gepubliceerd op urteile.news: https://urteile.news/VG-Koeln13-K-141923Bundesregierung-darf-Facebook-Fanpage-zur-Oeffentlichkeitsarbeit-weiterbetreiben~N35250.
Voor verdere vragen met betrekking tot de privacyrechtelijke kaders bij online communicatie of voor ondersteuning bij het vormgeven van rechtsconforme overheidscommunicatie staan de Rechtsanwälte van MTR Legal graag tot uw beschikking.
