Verwijderingsplicht van sociale netwerken bij haat-accounts – Belangrijke uitspraak van het OLG Frankfurt
Het Oberlandesgericht Frankfurt am Main heeft met een uitspraak van 30-06-2025 (zaaknr.: 16 U 5/24, nog niet onherroepelijk) een praktijkrelevante beslissing genomen voor sociale netwerken. De rechters bevestigden onder bepaalde voorwaarden de plicht van een exploitant om beledigende gebruikersaccounts volledig te verwijderen en niet slechts afzonderlijke gewraakte berichten te wissen.
Feiten: Confrontatie met omvangrijke schending van persoonlijke rechten
In het onderliggende geval was de eiseres het doelwit van herhaalde en ernstige beledigingen, vernederingen en laster via het platform Facebook. De opmerkingen werden geplaatst door één enkele gebruiker, wiens profiel speciaal was aangemaakt om de eiseres te kleineren en aan te vallen. Ondanks klachten van de betrokkene verwijderde de netwerkbeheerder aanvankelijk alleen de betreffende berichten. Het gewraakte gebruikersprofiel – een zogenaamd ‘haat-account’ – bleef echter online.
Daarop eiste de eiseres de volledige verwijdering van het gehele gebruikersaccount. Zij voerde aan dat uitsluitend het wissen van de beledigende berichten onvoldoende recht deed aan de bescherming van haar rechten, daar het account uitsluitend gericht was op de schending van haar persoonlijke levenssfeer.
Kernoverwegingen van het Oberlandesgericht
Het OLG Frankfurt stelde vast dat een situationele benadering geboden is. Het louter wissen van afzonderlijke inhoud kan in sommige gevallen niet voldoende zijn, indien het gebruikersprofiel vrijwel uitsluitend met het doel tot belediging en vernedering wordt beheerd. In zulke situaties wordt het persoonlijkheidsrecht van de betrokkene dusdanig ernstig en herhaaldelijk geschonden, dat de platformbeheerder ruimere verplichtingen kan worden opgelegd.
Afweging van grondwettelijk beschermde belangen
De rechtbank stelde bovendien dat vooral een grondwettelijk vereiste afweging moet plaatsvinden tussen de vrijheid van communicatie en de bescherming van persoonlijke rechten. Terwijl exploitanten van sociale netwerken in beginsel het proportionaliteitsbeginsel bij inmenging in de vrijheid van meningsuiting en informatiebeschikking moeten respecteren, moet dit beginsel wijken wanneer het profiel enkel is bedoeld voor schade en laster jegens derden. In zulke gevallen weegt het belang van effectieve bescherming tegen aanhoudende schendingen van persoonlijke rechten zwaarder.
De uitspraak benadrukt dat een platformbeheerder wettelijk verplicht kan zijn de toegang van een account definitief te beëindigen, indien het gebruik uitsluitend is gericht op onrechtmatige aanvallen en niet op andere communicatiebelangen.
Technische en feitelijke controlemogelijkheden als maatstaf
De rechtbank benadrukte tevens dat de verplichting tot het wissen van accounts binnen de technische en feitelijke controlemogelijkheden van de exploitant moet blijven. In het bijzonder is identificatie van dergelijke haat-accounts mogelijk wanneer het gedrag van het account een denigrerend en beledigend totaalbeeld vormt, dat niet door het wissen van afzonderlijke berichten kan worden opgeheven.
Gevolgen voor platformbeheerders en getroffenen
Met deze uitspraak maakt het OLG Frankfurt duidelijk dat de verantwoordelijkheid voor de bescherming van persoonlijke rechten op digitale platforms niet ophoudt bij de eenvoudige verwijdering van afzonderlijke berichten. Exploitanten moeten in concrete gevallen beoordelen of bepaalde accounts als instrument van herhaalde rechtsinbreuken fungeren en zo nodig overgaan tot volledige deactivering.
Relevantie voor bedrijven en particulieren
De uitspraak is, naast getroffenen die door zogeheten haat-accounts worden aangevallen, ook van belang voor bedrijven, influencers en publieke personen die regelmatig slachtoffer kunnen worden van dergelijke aanvallen. Juist bij bedrijfsmatige beoordelingen en commentaren op platforms als Facebook kan zich uit de jurisprudentie een nieuwe dimensie van platformaansprakelijkheid en preventieplichten ontwikkelen.
Aandachtspunten voor rechtszekerheid en procespositie
Het is van belang te realiseren dat dit soort uitspraken met name een individueel karakter hebben en beïnvloed kunnen worden door verdere ontwikkelingen in de rechtspraak van lagere instanties en in het licht van Europese regelgeving – bijvoorbeeld door de herziening van de Digital Services Act (DSA). De procedure betrof een concreet geschil; definitieve duidelijkheid, met name over de omvang van de onderzoek- en verwijderingsplichten van grote platforms, zal waarschijnlijk pas tijdens de verdere beroepsprocedures komen.
Bronvermelding
De uitspraak van het Oberlandesgericht Frankfurt am Main (zaaknr.: 16 U 5/24) van 30-06-2025 is gedocumenteerd op urteile.news: <a href="https://urteile.news/OLG-Frankfurt-am-Main16-U-5824Im-Einzelfall-muss-Facebook-beleidigende-Nutzerprofile-sog-Hass-Accounts-komplett-loeschen-und-nicht-nur-die-beleidigenden-Posts~N35175″>https://urteile.news/OLG-Frankfurt-am-Main16-U-5824Im-Einzelfall-muss-Facebook-beleidigende-Nutzerprofile-sog-Hass-Accounts-komplett-loeschen-und-nicht-nur-die-beleidigenden-Posts~N35175.
Subtiele overgang
Juist bij vragen over de handhaving of afweer van aanspraken in verband met schending van persoonlijke rechten op sociale netwerken, kan de verduidelijking van juridische kaders en mogelijkheden van groot belang zijn. Voor een individuele beoordeling van dergelijke kwesties staan de Rechtsanwalt van MTR Legal voor u klaar.
