Grensoverschrijdende erfzaak en de EU-Erfrechtverordening
Steeds meer erfzaken hebben een internationale dimensie, bijvoorbeeld omdat de erflater de Duitse nationaliteit heeft, maar zijn woonplaats na zijn pensioen naar Spanje heeft verplaatst. Dergelijke situaties hebben gevolgen voor het erfrecht, dat in EU-landen verschillend is geregeld. Bij erfzaken met een buitenlandse dimensie rijst daarom de vraag welk erfrecht van toepassing is.
De winter liever in het zonnige Spanje doorbrengen dan in het natte en koude Duitsland of het voorjaar genieten in Toscane in plaats van reikhalzend te wachten op de eerste warme zonnestralen in Duitsland – veel Duitsers hebben dergelijke dromen waargemaakt. Vooral tijdens hun pensioen verblijven ze enkele weken of maanden in het buitenland en hebben ze eventueel zelfs een eigendom in een ander EU-land aangekocht. Hierbij wordt echter vaak niet nagedacht over de gevolgen die dit kan hebben voor de erfzaak en dat het Duitse erfrecht mogelijk niet van toepassing is. Binnen de Europese Unie regelt de EU-Erfrechtverordening bij grensoverschrijdende erfzaken welk nationaal erfrecht van toepassing is, aldus het advocatenkantoor MTR Legal, dat ook in erfrecht adviseert.
Grensoverschrijdende erfzaken nemen toe
Grensoverschrijdende erfgevallen zijn binnen de EU toegenomen. Redenen hiervoor zijn onder andere dat erfgenamen en erflaters in verschillende landen wonen of de erflater naast zijn woonplaats in zijn thuisland ook een woning in een ander EU-land heeft. Volgens de EU-Erfrechtverordening moet in dergelijke gevallen het nationale erfrecht worden toegepast waar de erflater zijn laatste gewone verblijfplaats had. Als de verblijfplaats in Duitsland was, is het Duitse erfrecht van toepassing. Heeft de erflater echter bijvoorbeeld ook een woning in Spanje en besloot hij daar de wintermaanden door te brengen, dan kan het Spaanse erfrecht van toepassing zijn als de erflater daar overlijdt.
Wanneer een ander erfrecht van toepassing is, kan dat gevolgen hebben voor erfgenamen en erflaters. Zelfs binnen Spanje kunnen verschillende bepalingen gelden. Het populaire Berlijnse Testament tussen echtgenoten is bijvoorbeeld in sommige gebieden toegestaan en in andere niet. Ook in Italië kent men niet het concept van het Berlijnse Testament. Dit betekent dat de getroffen regelingen ongeldig worden en de echtgenoot niet de enige erfgenaam van de overleden echtgenoot wordt. Dit heeft aanzienlijke gevolgen, want in plaats daarvan geldt de wettelijke erfopvolging, en die is in sommige landen anders geregeld dan in Duitsland.
Afwijkende wettelijke erfopvolging
Terwijl in Duitsland eerst de echtgenoot en de kinderen elk de helft erven, wordt de echtgenoot in andere landen zoals Italië of Spanje anders behandeld bij een nalatenschap en krijgt deze een aanzienlijk kleiner erfdeel, terwijl de positie van de kinderen als erfgenamen aanzienlijk wordt versterkt.
Afgezien daarvan kunnen de nationale erfrechtelijke regelingen nog andere aanzienlijke verschillen vertonen. Naast de wettelijke erfopvolging en de erfquote kunnen er ook bij legitieme aanspraken, schenkingen of vruchtgebruik grote afwijkingen zijn.
Deze en andere gevolgen moeten door de erflater tijdig worden overwogen, want hij kan ook invloed uitoefenen op welk nationaal erfrecht van toepassing moet zijn. Hij kan bepalen dat het erfrecht van het land waarvan hij staatsburger is, van toepassing moet zijn. Zo kan bijvoorbeeld een Duitse staatsburger met een gewone verblijfplaats in een ander EU-land in zijn testament bepalen dat het Duitse erfrecht van toepassing moet zijn.
Dubbele belastingheffing vermijden
Er zou ook rekening mee moeten worden gehouden dat de EU-Erfrechtverordening en de toepassing van het erfrecht van een ander land ook speelruimte bieden voor planning, die kan worden benut. Zo kunnen er bijvoorbeeld verschillen zijn in de erfbelasting.
In principe moet men bij een gewone verblijfplaats in het buitenland ervoor zorgen dat er geen dubbele belastingheffing plaatsvindt. Als de erflater als Duitse staatsburger nog niet langer dan vijf jaar in het buitenland heeft gewoond, is zijn gehele nalatenschap in Duitsland onderworpen aan belasting en er bestaan niet met alle landen overeenkomsten om dubbele belastingheffing te vermijden.
MTR Legal beschikt over grote ervaring in het internationaal erfrecht en adviseert ook in alle andere onderwerpen van het erfrecht.
Neem gerust contact met ons op!
