Achtergrond: De juridische beoordeling van cheat-software voor spelconsoles
De recente uitspraak van het Bundesgerichtshof (BGH, arrest van 01.08.2025, Az. I ZR 157/21) biedt aanleiding om de auteursrechtelijke grenzen van zogenaamde “cheat-software” voor spelconsoles vanuit een praktijkrelevant perspectief uitgebreid te belichten. In deze uitspraak heeft het BGH verduidelijkt dat het louter aanbieden en verspreiden van cheat-software voor consolespellen niet per se een auteursrechtinbreuk vormt, zolang er geen directe wijziging plaatsvindt aan de object- of broncode van de betreffende spelsoftware. Deze verduidelijking is van belang voor ontwikkelaars, uitgevers, aanbieders en gebruikers, met name met het oog op auteursrechtelijke en mededingingsrechtelijke vraagstukken.
Technische en juridische classificatie van cheat-software
Werking en doelstelling van cheat-tools
“Cheat-software” verwijst naar programma’s of codefragmenten die erop gericht zijn processen in videogames te beïnvloeden – bijvoorbeeld door het mogelijk maken van bijzondere spelvoordelen. In tegenstelling tot hacks, die via directe manipulatie van code structurele veranderingen aan de software teweegbrengen, maken veel cheat-programma’s gebruik van interfaces of RAM-manipulatie om waarden tijdens het spel tijdelijk aan te passen, zonder de essentiële programmatuur structureel te wijzigen.
Auteursrechtelijk beschermde gebieden
Het auteursrecht beschermt computerprogramma’s als werken in de zin van § 2 lid 1 nr. 1 UrhG, waarbij zowel de broncode als de objectcode worden beschermd. Doorslaggevend voor een inbreuk is of sprake is van een bewerking (§ 23 UrhG) of herstructurering en daarmee inbreuk wordt gemaakt op de exclusieve rechten van de rechthebbende. Wijzigingen die zich uitsluitend richten op tijdelijke gegevens in het werkgeheugen kunnen afhankelijk van de uitwerking buiten het beschermingsbereik vallen.
Essentiële overwegingen van het BGH
Het BGH benadrukte in de genoemde uitspraak dat het auteursrecht enkel beschermt tegen ingrijpen in de eigenlijke programmatuurcode. Als cheat-tools niet direct ingrijpen in de bron- of objectcode, ontbreekt het vereiste juridische belang voor een inbreuk. Volgens het Hof is voor een auteursrechtinbreuk vereist dat daadwerkelijk een bewerking of herstructurering van de spelsoftware zelf plaatsvindt. Aan deze voorwaarde is bij cheat-software die uitsluitend via geheugenwaardemanipulatie werkt, doorgaans niet voldaan.
Gevolgen voor rechthebbenden en aanbieders
Handelingsmogelijkheden voor rechthebbenden
Ondanks de verduidelijkende rechtspraak op het gebied van het auteursrecht blijven er aanvullende beschermingsmogelijkheden bestaan voor rechthebbenden. Zo kunnen schendingen van licentievoorwaarden, oneerlijke handelspraktijken (§ 3a UWG) of inbreuken op technische beschermingsmaatregelen volgens de UrhG nog steeds leiden tot vorderingen tot staking en schadevergoeding. Daarnaast kan het gebruik van cheat-software leiden tot het blokkeren van gebruikers op basis van de algemene voorwaarden van het desbetreffende platform.
Risico’s voor aanbieders van cheat-software
Hoewel het arrest van het BGH een beperkte ruimte schept voor auteursrechtelijke aanspraken jegens aanbieders van dergelijke programma’s, is de ontwikkeling, verspreiding of het gebruik van cheat-software niet in alle gevallen zonder juridische risico’s. Met name kunnen mededingingsrechtelijke of contractuele aanspraken – bijvoorbeeld bij het omzeilen van technische beschermingsmaatregelen (§ 95a UrhG) – relevant blijven. Daarnaast bestaan er compliance-risico’s, vooral in internationale context, bijvoorbeeld bij uiteenlopende nationale regelgevingen.
Beoordeling en belang voor het Duitse bedrijfsleven
De uitspraak van het BGH biedt een belangrijke verduidelijking met betrekking tot de grenzen van de auteursrechtelijke bescherming bij manipulatie van spelgegevens. Daarbij wordt duidelijk dat de wetgever het belang van auteurs bij een verregaande bescherming van hun software zorgvuldig heeft afgewogen tegen de gerechtvaardigde belangen van gebruikers en derden om de toegang tot digitale producten niet onnodig te beperken. Voor de zakelijke praktijk – met name voor ontwikkelaars, platformbeheerders en marketeers – betekent dit een verbeterde rechtszekerheid, alhoewel aanvullende civielrechtelijke regelingen van groot belang blijven.
Internationale context en vooruitblik
Aangezien videogames in vrijwel alle jurisdicties auteursrechtelijk beschermd zijn, is internationale harmonisatie van het beschermingskader van belang. Verschillende nationale wetgevingen – met name in de VS, de Aziatisch-Pacifische regio of andere EU-lidstaten – kunnen de juridische beoordeling van cheat-software anders benaderen. Ondernemingen dienen daarom de ontwikkelingen en rechtspraak op dit gebied voortdurend te volgen om risico’s in het internationale rechtsverkeer tijdig in te kunnen schatten.
Voor eventuele vragen over de juridische kaders met betrekking tot computerspellen, softwareontwikkeling of digitale producten staan de Rechtsanwälte van MTR Legal Rechtsanwälte als aanspreekpunt ter beschikking.
