Sparkasse verliest na vonnis van het OLG Stuttgart aanspraak op vergoeding
Omdat een Sparkasse niet voldoende heeft uitgelegd over de berekening van een boeterente bij de vervroegde aflossing van een lening, hoeven twee kredietnemers geen boeterente te betalen of krijgen ze deze terug van de Sparkasse. Dit heeft het Oberlandesgericht Stuttgart op 7 februari 2024 beslist (Az.: 9 U 124/23).
Wordt een lening vervroegd afgelost, loopt het kredietinstituut rente mis. Om dit verlies te compenseren kan ze van de kredietnemer de betaling van een boeterente eisen. De bank of Sparkasse kan haar aanspraak op betaling van een boeterente volgens § 502 Abs. 2 BGB echter ook verliezen, indien zij haar klanten niet voldoende heeft geïnformeerd over de looptijd van het kredietcontract, het opzeggingsrecht van de kredietnemer en over de berekening van de boeterente, aldus het advocatenkantoor MTR Legal, dat over veel ervaring in het bankrecht beschikt.
Boeterente overeengekomen
In de procedure voor het OLG Stuttgart had de Sparkasse haar informatieplicht geschonden. De eisers in de zaak hadden in oktober 2016 een leningsovereenkomst voor 263.000 euro afgesloten met de gedaagde Sparkasse. De lening diende ter financiering van een onroerend goed. De partijen hadden een rentepercentage van 1,45 procent per jaar afgesproken, dat tot augustus 2036 vaststond. De kredietnemers werd het recht op jaarlijkse extra aflossingen van 13.150 euro toegekend.
Bovendien werd contractueel afgesproken dat de Sparkasse bij een vervroegde aflossing van de lening tijdens de rentevaste periode een redelijke boeterente kan eisen. De berekening van de vergoeding geschiedt volgens de zogenaamde actief/passief-methode. De Sparkasse zou daardoor zo worden gesteld alsof de kredietovereenkomst tot het einde van de rentevaste periode zou zijn voortgezet, stond verder in de leningsovereenkomst.
Hypotheeklening vervroegd afgelost
Aangezien de kredietnemers het gefinancierde onroerend goed al in 2020 verkochten, wilden zij ook hun hypotheeklening vervroegd aflossen. Met de Sparkasse spraken zij daarom de vervroegde aflossing van de resterende lening tegen betaling van een boeterente van ongeveer 12.500 euro af. De kredietnemers betaalden eerst de boeterente, maar eisten deze toen terug van de Sparkasse. Ze motiveerden dit door te stellen dat ze niet voldoende waren geïnformeerd over de berekening van de boeterente. Zo zou de Sparkasse geen onderscheid hebben gemaakt tussen het einde van de rentevaste periode en de gerechtvaardigde renteverwachting. Bovendien was de afgesloten terugbetalingsregeling al ongeldig wegens schending van § 512 BGB, omdat het een ontoelaatbare ontwijkingsconstructie betrof.
OLG Stuttgart: Kredietnemer heeft recht op terugbetaling
Het OLG Stuttgart volgde de argumentatie van de eiserende kredietnemers. Het oordeelde dat zij recht hebben op terugbetaling van de boeterente.
Ter motivering voerde het Oberlandesgericht aan dat de betaling van de boeterente door de eisers gebaseerd was op de afgesloten terugbetalingsregeling. Bij deze regeling handelde het, zoals door de eisers aangevoerd, om een volgens § 512 BGB ontoelaatbare en daarmee nietige regeling ter omzeiling van § 502 Abs. 2 BGB. Want volgens deze regel was de aanspraak van de Sparkasse op betaling van een boeterente uitgesloten wegens onvoldoende contractuele informatie over de berekening van de vergoeding.
Berekening van de boeterente niet duidelijk en begrijpelijk
Vanwege de verkoop van het onroerend goed hadden de eisers een gerechtvaardigd belang bij de vervroegde aflossing van de lening tijdens de tot 2036 lopende rentevaste periode, stelde het OLG vast. De Sparkasse had daarom weliswaar aanspraak op de betaling van een boeterente, maar deze aanspraak was vervallen. Want de Sparkasse had de informatie over de berekening van de boeterente in strijd met de door het BGH opgestelde principes niet duidelijk en begrijpelijk gepresenteerd, zodat de kredietnemer de berekening van de vergoeding niet kon volgen en zijn financiële belasting niet betrouwbaar kon inschatten, aldus het OLG Stuttgart. De eisers hebben daarom recht op terugbetaling van de betaalde boeterente, oordeelde de rechter.
Banken en spaarbanken maken keer op keer fouten die ertoe leiden dat ze hun aanspraken op betaling van een boeterente verliezen. Vooral de uitleg over de berekening van de vergoeding is vaak een knelpunt. Voor de kredietnemers kan het daarom lonend zijn om hun leningsovereenkomst te laten controleren. Vooral bij een hypotheeklening komen vaak boeterentes in de vijf cijfers voor.
MTR Legal Rechtsanwälte adviseert over boeterentes en andere thema’s van het bankrecht.
Neem gerust contact met ons op!
