De Hoge Raad heeft met het vonnis van 9 mei 2023 een verplichting van de kredietgever tot betaling van zgn. negatieve rente bij leningen met variabele rente uitgesloten (Az.: XI ZR 544/21).
Bij tegoeden ontvangen bankklanten rente van de bank, nemen zij een lening op, betalen zij rente aan de bank. Zo ziet het bankrecht er in het kort uit. Door de langdurige periode van lage rente is echter veel aan het wankelen geraakt en banken eisten van hun klanten negatieve rente voor het bewaren van hun tegoeden en variabele rentetarieven bij leningsovereenkomsten daalden tot in het negatieve. Leners kunnen in dergelijke gevallen echter geen rente van de bank eisen, heeft de Hoge Raad nu geoordeeld. In omgekeerde zin zou dit ook betekenen dat banken geen negatieve rente van hun klanten, zgn. bewaarloon, kunnen eisen, aldus het advocatenkantoor MTR Legal, dat zich richt op het bankrecht.
In de zaak voor de Hoge Raad had de staat NRW in 2007 leningen met de bank gesloten. Na uitbetaling van de lening stelde de staat vijf gelijkluidende schuldbekentenissen van elk 20 miljoen euro op. Als variabele rentevoet werd de 3-maands Euribor plus een rentemarge van 0,1175 procent p.a. overeengekomen. Als renteplafond werd 5 procent overeengekomen, een rentebodem werd niet vastgelegd.
De 3-maands Euribor daalde in het negatieve, vanaf maart 2016 ontwikkelde zich een negatieve rente, wat tot het einde van de looptijd een bedrag van bijna 160.000 euro opleverde. De staat NRW eiste van de bank de betaling van dit bedrag als negatieve rente, omdat in de leningsovereenkomst geen rentebodem was afgesproken.
De Hoge Raad wees een aanspraak op betaling van negatieve rente af. Ook zonder een regeling van een rentebodem ontstaat er bij een daling van de referentierente onder nul geen verplichting van de kredietgever tot betaling van negatieve rente. Een rente kan niet negatief worden, een rentebodem van nul procent is inherent. Wordt deze bereikt, vervalt de betalingsplicht van de lener, maar er ontstaat geen aanspraak op negatieve rente, aldus de Hoge Raad.
Met het vonnis heeft de Hoge Raad duidelijk gemaakt dat het leningrecht geen negatieve rente kent. Dit geldt waarschijnlijk ook voor de zgn. bewaarloon.
Ervaren advocaten op het gebied van bankrecht geven advies bij MTR Legal.
