Vonnis tegen beurspublicist: Achtergrond en juridische kaders
De Landgericht Berlin heeft op 15 april 2011 in een spraakmakende economische strafzaak een publicist, die in de publieke perceptie vooral bekend stond als beursadviseur en als uitgever van relevante publicaties, wegens marktmanipulatie tot een meerjarige voorwaardelijke gevangenisstraf veroordeeld. Daarnaast werd het bedrag van de strafrechtelijke vermogensafname – concreet een bedrag van 42,6 miljoen euro – door de rechtbank vastgesteld en verbeurd verklaard.
De beginsituatie: Beursadvies en communicatie op de kapitaalmarkt
De betrokkene had gedurende meerdere jaren een breed beleggerspubliek bereikt door mediagenieke aanbevelingen en adviezen met betrekking tot effectenhandel. Via verschillende mediakanalen, waaronder printmedia, internetplatformen en nieuwsbrieven, werden specifieke aandelen aanbevolen om te kopen. Deze publieke aanbevelingen leidden vervolgens vaak tot significante koersbewegingen van de bedoelde aandelen.
Kern van het strafrechtelijk verwijt: Marktmanipulatie en oneerlijke praktijken
Kern van het door de strafkamer beoordeelde gedrag was het verwijt dat niet alleen zogenaamde ‘push-aanbevelingen’ werden gedaan, maar dat gelijktijdig ook voor eigen gewin effecten werden verhandeld. Volgens de rechtbank werd een strategie gevolgd waarbij eerst door gerichte mediacampagnes kunstmatig beleggersinteresse voor bepaalde aandelen op de zogeheten open markt werd opgewekt, om vervolgens de voordien opgebouwde eigen aandelenposities ter winstneming te verkopen.
Met deze handelingen achtte de rechtbank bewezen dat er in strijd was gehandeld met het Strafwetboek in samenhang met het verbod op marktmanipulatie overeenkomstig § 38 lid 2 Wertpapierhandelsgesetz (WpHG) in combinatie met § 263 StGB (fraude). De strafrechtelijke beoordeling omvatte ook mogelijke misleidende handelingen en het bewust uitbuiten van asymmetrische informatieposities ten nadele van particuliere beleggers.
Gerechtelijke sancties: Gevangenisstraf en vermogensafname
Veroordeling en strafmaat
De Landgericht Berlin legde een totale gevangenisstraf op van één jaar en tien maanden. De tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf werd voorwaardelijk geschorst. Volgens de rechtbank moest bij de strafoplegging in het bijzonder worden meegewogen dat door het planmatige handelen van de beklaagde het vertrouwen van vele particuliere beleggers in de werking en integriteit van de financiële markten aanzienlijk was geschaad. De rechtbank erkende strafverminderende omstandigheden, zoals de uitgebreide bekentenis van de beklaagde tijdens de hoofdzaak.
Vermogensafname en verbeurdverklaring: Omvang van de vermogensafname
In het kader van de strafrechtelijke vermogensafname werd een bedrag van circa 42,6 miljoen euro verbeurd verklaard. Dit bedrag correspondeert met de waarde van de door marktmanipulatie verkregen vermogensvoordelen en betreft een ingrijpen van justitie in de zin van het ontnemen van criminele opbrengsten volgens § 73 StGB. Ook het signaal dat van een dergelijke vermogensafname uitgaat met betrekking tot algemene en speciale preventie werd in de mondelinge motivering van het vonnis benadrukt.
Relevantie voor het kapitaalmarktrecht en het vertrouwen van beleggers
De zaak laat de reikwijdte zien van onrechtmatige beïnvloeding van het marktgebeuren en de betekenis van de integriteit van de kapitaalmarkten. Door de strafrechtelijke sanctie worden marktdeelnemers gewezen op de risico’s en grenzen van manipulatieve communicatie op de kapitaalmarkt. Daarnaast wordt zichtbaar welke maatregelen dienen ter bescherming van beleggersbelangen en de integriteit van het financiële systeem.
Juridische beoordeling, gevolgen en aanwijzingen met betrekking tot de procedure
Betekenis voor particulieren en ondernemingen
De gerechtelijke beslissing illustreert het grote belang van de wettelijke transparantie- en gedragsverplichtingen in het kapitaalmarktrecht en de gevolgen die kunnen voortvloeien uit het niet naleven van deze voorschriften voor alle marktdeelnemers. Met name voor ondernemingen, emittenten en dienstverleners op de financiële markt is deze zaak aanleiding om compliance-structuren regelmatig te controleren en bestaande gedragscodes aan de wettelijke eisen aan te passen.
Aspecten van verdenkingsberichtgeving en vermelding van lopende rechtsmiddelen
In de context van strafrechtelijke procedures dient te worden benadrukt dat tot de rechtskracht van een uitspraak de onschuldpresumptie geldt. Het recht op een eerlijk proces en op rechtsmiddelen blijft gewaarborgd (vgl. Bron: Landgericht Berlin, Urteil vom 15.04.2011, 519-3 WiJs 166/07, opvraagbaar via urteile.news, peildatum: 15.04.2011).
Vooruitblik en contactpersonen voor verdere juridische vragen
Mocht u verdere vragen hebben over de omgang met regelgevend kader op de kapitaalmarkten, over compliance-verplichtingen of over de inschatting van potentiële risico’s op het gebied van marktcommunicatie, dan staan de advocaten van MTR Legal landelijk en internationaal tot uw beschikking.
