Juridische mogelijkheden voor belastingplichtigen
Een bedrijfscontrole of externe controle is voor ondernemingen en zelfstandigen niet alleen tijdrovend. Bij onduidelijke of onvolledige boekhoudbescheiden kan de belastingdienst aanvullingen schatten en tot nabetalingen verplichten. Voor belastingplichtigen is het belangrijk om te weten dat niet elke bijschatting toegestaan is.
Een bedrijfscontrole wordt meestal van tevoren aangekondigd. Ondernemingen en zelfstandigen moeten zich hierop goed voorbereiden, de benodigde boekhoudbescheiden zorgvuldig samenstellen en controleren op volledigheid. Komt het uiteindelijk toch tot een bijschatting, kan worden nagegaan of de belastingraming gerechtvaardigd is, aldus het economisch advocatenkantoor MTR Legal Rechtsanwalt, dat onder andere in het belastingrecht adviseert.
Medewerkingsplicht bij bedrijfscontrole
Belastingplichtigen hebben bij een bedrijfscontrole in principe een medewerkingsplicht, d.w.z. zij moeten de controleur inzage geven in de stukken en informatie verstrekken. Er bestaat echter geen verplichting tot zelfincriminatie.
Ook bij kritische vragen van de controleur moeten belastingplichtigen coöperatief, rustig en zakelijk blijven. Bij onduidelijkheden kan om een schriftelijke toelichting worden gevraagd. Het is aan te raden alle gesprekken en bevindingen tijdens de bedrijfscontrole vast te leggen om deze in geval van geschil te kunnen overleggen. Het kan ook verstandig zijn om vanaf het begin een belastingadviseur bij de controle te betrekken.
Belastingraming na controle
Als de controleur tot de conclusie komt dat de boekhouding of administratie gebrekkig, onvolledig of niet plausibel is, kan hij de belastinggrondslag volgens § 162 van de Abgabenordnung (AO) schatten. Dit betekent dat de belastingdienst op basis van eigen berekeningen of ervaringscijfers de grondslagen bepaalt – meestal in het nadeel van de belastingplichtige.
Typische redenen voor een belastingraming zijn een niet juiste boekhouding, ontbrekende of onvolledige bewijzen, aanzienlijke afwijkingen tussen aangegeven en geschatte waarden, of contante transacties zonder voldoende documentatie, zoals die bijvoorbeeld voorkomen in de horeca of detailhandel.
Juridische mogelijkheden bij belastingraming
Als na de bedrijfscontrole een belastingraming wordt uitgevoerd, heeft de belastingplichtige verschillende juridische mogelijkheden: Zo kan hij eerst reageren op het controlerapport. Meestal ontvangt hij dit rapport voor het opleggen van de gewijzigde belastingaanslag. Het rapport moet grondig worden gecontroleerd. Er bestaat de mogelijkheid om schriftelijk op specifieke bevindingen te reageren en bezwaar te maken. Een goed onderbouwd tegenargument, eventueel ondersteund met nader ingediende documenten of deskundige verklaringen, kan de belastingdienst ertoe brengen om af te wijken van de schatting of deze te matigen.
Daarnaast kan bezwaar worden aangetekend tegen de belastingaanslag. De bezwaartermijn bedraagt één maand na bekendmaking van het besluit. In de bezwarenprocedure wordt de zaak opnieuw onderzocht. Nieuwe stukken kunnen worden ingediend en argumenten kunnen worden aangedragen. De belastingdienst moet alle bezwaren behandelen.
Als het bezwaar niet het gewenste resultaat oplevert, blijft de gang naar de belastingrechter over. De procedure moet worden aangespannen binnen een maand na afwijzing van het bezwaar. Voor de rechter kan een onafhankelijke toetsing van de schatting en de handelwijze van de belastingdienst plaatsvinden.
Ongerechtvaardigde bijschattingen
Is de belastingraming ongerechtvaardigd, methodisch onjuist of buitenproportioneel, dan zijn er goede kansen om daartegen op te treden. Het Bundesfinanzhof heeft reeds met het arrest van 26 februari 2018 bepaald dat de resultaten van een belastingraming logisch, economisch mogelijk en redelijk moeten zijn (Az. X B 53/17). De schatting moet zich daarom baseren op feitelijke aanwijzingen om de belastinggrondslag vast te stellen. In een procedure moet de belastingdienst aantonen dat de raming te begrijpen is.
Zoals ook uit andere uitspraken blijkt, mag een belastingraming geen willekeurige maatregel van de belastingdienst zijn, maar is deze gebonden aan strikte juridische voorschriften. Zo is bijvoorbeeld een raming zonder een concreet boekhoudkundig gebrek niet toegestaan. De belastingdienst moet ook de gekozen schattingsmethode kunnen motiveren, en bovendien de belastingplichtige het recht op inzage en verweer toestaan.
Mogelijkheden voor belastingplichtigen
Belastingplichtigen die met een raming worden geconfronteerd, dienen te controleren of aan de voorwaarden werd voldaan en of de gebruikte ramingmethode passend is. Er staan hem juridische wegen open van het geven van een reactie op het controlerapport tot bezwaar maken en zelfs het instellen van beroep. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk fiscaal advies in te winnen. Alleen zo kan worden voorkomen dat een te hoge raming definitief wordt en tot een aanzienlijke extra belastingdruk leidt.
MTR Legal Rechtsanwalt adviseert bij een bedrijfscontrole en andere vragen op het gebied van belastingrecht.
Neemt u gerust contact met ons op!
