Actuele ontwikkelingen bij het indienen van een vordering door belastingadviseurs: Elektronische indiening verplicht
De overgang naar digitalisering heeft in het Duitse belastingprocesrecht tot ingrijpende veranderingen geleid. Met name voor vertegenwoordiging bij de belastingrechters geldt sinds 2023 een striktere vormvereiste voor het indienen van vorderingen. Belastingadviseurs en andere tot vertegenwoordiging bevoegde personen zijn nu verplicht om stukken elektronisch te verzenden. Het Finanzgericht Hamburg heeft met besluit van 9 januari 2025 (zaaknr.: 6 K 148/23) verduidelijkt dat sinds de inwerkingtreding van de nieuwe bepalingen een geldige indiening per e-mail of per post niet langer mogelijk is, als deze door een belastingadviseur wordt verricht.
Achtergrond van de invoering van de bijzondere elektronische postbus voor belastingadviseurs (beSt)
De basis voor deze ontwikkeling is de verplichting tot het gebruik van de bijzondere elektronische postbus voor belastingadviseurs (beSt) volgens § 52d FGO jo. § 52a FGO. Met ingang van 01-01-2023 is de beSt als centraal communicatiemiddel voor belastingadviseurs in belastingprocedures ingevoerd. Daarbij hoort de verplichting dat alle stukken – inclusief het indienen van vorderingen – uitsluitend op elektronische wijze aan de bevoegde rechtbank moeten worden overgedragen. Het doel van de wetgever was een efficiëntere, transparantere en beter te traceren communicatie tussen fiscale vertegenwoordiging en justitie.
Juridische verduidelijking: Gevolgen van onjuiste indiening
In het concreet behandelde geval had een belastingadviseur de vordering namens zijn cliënt zowel per e-mail als per post ingediend. Het Finanzgericht Hamburg wees erop dat deze wijze van indiening sinds 2023 niet meer aan de wettelijke eisen voldoet. Met name geldt dat verzending per e-mail niet als elektronische indiening in de zin van de procedurevoorschriften wordt beschouwd, omdat dit niet voldoet aan de beveiligings- en authenticiteitseisen die voor het gebruik van de beSt zijn voorgeschreven. Ook een klassiek per post verstuurd stuk, zelfs indien formeel ondertekend, voldoet niet meer aan de eisen.
Deze aanscherping geldt uitsluitend voor tot vertegenwoordiging bevoegde personen zoals belastingadviseurs. Voor niet-vertegenwoordigde partijen, die hun vorderingen nog steeds handgeschreven op papier mogen indienen, blijft de toegang tot de rechtbank ongewijzigd.
Juridische gevolgen van een niet-correct ingediende vordering
Een niet-vormconform ingediende vordering wordt als ongeldig beschouwd. Dit heeft zware gevolgen voor het begin van de termijn voor het indienen van de vordering en kan tot verlies van rechtsposities leiden. De rechtbank is in principe verplicht een niet-correct ingediende vordering als niet-ontvankelijk te weigeren, tenzij binnen een gestelde hersteltermijn alsnog wordt voldaan aan de eisen. In individuele gevallen kan weliswaar een verzoek tot herstel van termijn gedaan worden als de belastingadviseur buiten eigen schuld niet aan de nieuwe eisen kon voldoen. Echter rust de stel- en bewijslast bij de verzoeker en is de drempel voor dergelijke herstelverzoeken hoog, vooral omdat de rechtspositie sinds 2023 ondubbelzinnig is en de toegang tot de beSt voor de doelgroep redelijk en mogelijk is.
Praktische tips voor belastingadviseurs en cliënten
Van belastingadviseurs wordt verwacht dat zij de technische voorwaarden voor het gebruik van de beSt realiseren en ervoor zorgen dat zij bij elke correspondentie met het Finanzgericht de juiste verzendmethode toepassen. Verloren termijnen door onjuist ingediende vorderingen kunnen alleen in uitzonderlijke gevallen worden hersteld, bijvoorbeeld bij bewezen, niet-zelf veroorzaakte technische storingen.
Voor de betreffende cliënten kunnen formele fouten aanzienlijke rechtsnadelen tot gevolg hebben. Het is daarom aan te raden vooraf te controleren of de gemachtigde vertegenwoordiging over de benodigde technische infrastructuur beschikt en de actuele procedurele regels naleeft.
Internationale context en vooruitblik
Met de verplichte invoering van de elektronische postbus voor belastingadviseurs sluit Duitsland aan bij de Europese ontwikkeling naar digitalisering van gerechtelijke procedures. Het op elkaar afstemmen van technische standaarden en het uitbouwen van veilige communicatiekanalen moet niet in de laatste plaats ook de traceerbaarheid en efficiëntie van de rechtsbescherming versterken.
In hoeverre in de toekomst verdere digitale hindernissen of versoepelingen zullen worden ingevoerd, blijft afwachten. Belastingadviseurs, bedrijven en particulieren dienen de actuele ontwikkelingen continu te volgen en indien nodig tijdig juridische ondersteuning in te schakelen, om hun rechtsbescherming niet in gevaar te brengen.
Conclusie
De beslissing van het Finanzgericht Hamburg onderstreept het centrale belang van de formele vereisten bij het indienen van vorderingen in het belastingprocesrecht. Belastingadviseurs zijn sinds 2023 verplicht vorderingen elektronisch en uitsluitend via de bijzondere elektronische postbus in te dienen. Verzuimen op dit gebied kunnen tot onherstelbaar verlies van recht leiden.
Bij concrete vragen omtrent het correct indienen van vorderingen, vormvoorschriften of het gebruik van elektronische communicatiemiddelen in belastingprocedures staan de Rechtsanwälte van MTR Legal als juridisch zekere contactpersonen tot uw beschikking.
