Η φορολογική έρευνα στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία εντείνει τη δράση της ενάντια σε επιφανείς προσωπικότητες του διαδικτύου: οι δημιουργοί περιεχομένου, οι influencers και οι ψηφιακοί επιχειρηματίες βρίσκονται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο των αρχών. Η κατηγορία είναι σοβαρή – μια εκτεταμένη φοροδιαφυγή με εκτιμώμενη ζημία εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Ιδιαίτερα ανησυχητικό: πολλοί από τους εμπλεκόμενους φέρονται να μετέφεραν συνειδητά τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό, κυρίως στο Ντουμπάι. Ο σκοπός; Προφανώς, για να αποφύγουν τον έλεγχο των γερμανικών αρχών. Όμως αυτό πλέον τελειώνει – η φορολογική διοίκηση της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας ενεργεί πλέον συστηματικά εναντίον αυτού του επιχειρηματικού μοντέλου. Με μια ειδικά συσταθείσα ομάδα φοροελεγκτών, η οποία επικεντρώνεται αποκλειστικά σε ψηφιακές πηγές εισοδήματος, επιδιώκεται η αποκάλυψη και διάλυση αυτών των δομών.
Μια νέα αρχή στοχεύει την ψηφιακή φοροδιαφυγή
Τον Ιανουάριο του 2025 η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία ίδρυσε την Υπηρεσία Καταπολέμησης του Οικονομικού Εγκλήματος (LBF NRW) – έναν μοναδικό σε εθνικό επίπεδο θεσμό, που έχει ως στόχο να καταπολεμά τα φορολογικά αδικήματα με την πιο πρόσφατη τεχνολογία και εξειδικευμένες ομάδες. Αυτή η κεντρική αρχή έρευνας συνδυάζει διάφορους τομείς εμπειρογνωμοσύνης, όπως την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος, την κυβερνοεγκληματικότητα και φυσικά τη φοροδιαφυγή. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε μια ειδική ομάδα ερευνητών, που ασχολείται αποκλειστικά με τον κόσμο των influencers, των streamers και άλλων διαδικτυακών επιχειρηματικών μοντέλων. Η αποκαλούμενη “Ομάδα Influencer” έχει ως καθήκον να αναλύει και να επιθεωρεί φορολογικά ύποπτες κινήσεις λογαριασμών, συνεργασίες διαφήμισης και ανεξήγητες πηγές εσόδων στον κλάδο των social media.
Αυτή η εστίαση δεν είναι καθόλου αυθαίρετη. Αντίθετα, η πολιτεία αντιδρά σε έναν τομέα που αναπτύσσεται ραγδαία, όπου κυκλοφορούν υψηλά έσοδα, αλλά οι φορολογικές υποχρεώσεις συχνά παραμελούνται ή αγνοούνται συνειδητά. Οι υπεύθυνοι κάνουν λόγο για ένα συστηματικό πρόβλημα με σημαντικές οικονομικές διαστάσεις: μόνο στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία η εκτιμώμενη φορολογική ζημία ανέρχεται ήδη περίπου σε 300 εκατομμύρια ευρώ. Και είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν παρόμοιες δομές και σε άλλα ομοσπονδιακά κρατίδια.
Οι διαστάσεις των φορολογικών παραβάσεων – χιλιάδες αρχεία δεδομένων και εκατοντάδες υποθέσεις
Η έρευνα της Ομάδας Influencer βασίζεται σε ένα ευρύτατο υπόβαθρο δεδομένων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της αρχής, αναλύθηκαν περίπου 6.000 σύνολα δεδομένων – μεταξύ αυτών προφίλ κοινωνικών δικτύων, διαφημιστικές συνεργασίες, ροές πληρωμών και δημόσιο περιεχόμενο που παρέχει ενδείξεις εμπορικής δραστηριότητας. Σε πολλές περιπτώσεις οι ερευνητές μπόρεσαν, μέσα από διασταυρώσεις μεταξύ διαφημίσεων και συναλλαγών, να διαπιστώσουν εάν και σε ποιο βαθμό αποκόμισαν έσοδα – και αν αυτά δηλώθηκαν σωστά στη φορολογία.
Ήδη εκκρεμούν πάνω από 200 ποινικές διαδικασίες κατά influencers με τόπο κατοικίας στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Συχνά πρόκειται για ποσά πέντε ψηφίων, ενώ σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις, φτάνουν τα εκατομμύρια. Η τάση είναι αυξητική, διότι το υλικό δεδομένων δεν έχει ακόμη αναλυθεί πλήρως. Οι ερευνητές αναμένουν περαιτέρω αύξηση υποθέσεων τους προσεχείς μήνες. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η επαγγελματοποίηση του κλάδου – πολλοί από τους κατηγορουμένους δεν ασχολούνται με τα social media ως χόμπι, αλλά ως επιχειρηματική δραστηριότητα με σαφή πρόθεση κέρδους, χωρίς όμως φορολογική εγγραφή.
Οι φορολογικοί παράδεισοι στο στόχαστρο – Γιατί πολλοί influencers μεταναστεύουν στο Ντουμπάι
Ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στις έρευνες είναι η ξαφνική μετακίνηση πολλών influencers στο Ντουμπάι. Η μητρόπολη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρείται ιδιαίτερη φορολογική ζώνη: εκεί δεν υπάρχει φόρος εισοδήματος, ούτε φόρος κεφαλαιουχικών κερδών – ένας φαινομενικός παράδεισος για όσους κερδίζουν μεγάλα ποσά μέσω διαδικτύου. Σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται ότι η μετακόμιση δεν γίνεται για προσωπικούς, αλλά αποκλειστικά για φορολογικούς λόγους. Το πρόβλημα είναι ότι συχνά διατηρούνται στενοί οικονομικοί και προσωπικοί δεσμοί με τη Γερμανία, κάτι που φορολογικά μπορεί να θεωρηθεί ως «συνήθης διαμονή».
Επιπλέον, η γερμανική φορολογική αρχή, απέναντι σε προφανείς προσπάθειες παράκαμψης, συνεργάζεται πλέον διεθνώς όλο και περισσότερο. Μέσω συμφωνιών ανταλλαγής πληροφοριών και αυτοματοποιημένων ερωτημάτων δεδομένων προσπαθούν οι ερευνητές να αποκτήσουν πρόσβαση σε σχετικές πληροφορίες ακόμη και σε φαινομενικά ασφαλή καταφύγια όπως το Ντουμπάι. Έτσι, η απλή διαφυγή στο εξωτερικό για αποφυγή της γερμανικής εφορίας δεν λειτουργεί πια απρόσκοπτα – και στο μέλλον θα ενέχει ακόμη μεγαλύτερο ρίσκο, καθώς η διεθνής συνεργασία των διωκτικών αρχών ενισχύεται διαρκώς.
Πώς αποκρύπτονται τα έσοδα – εξαφανισμένες διαφημίσεις και βραχύβια περιεχόμενα
Ένα ιδιαίτερα ευφάνταστο μέσο για την απόκρυψη διαφημιστικών εσόδων είναι η χρήση Instagram και TikTok Stories. Το περιεχόμενο αυτό εξαφανίζεται αυτόματα μετά από 24 ώρες και με μια πρώτη ματιά δεν αφήνει διαρκή ίχνη. Ωστόσο, και εδώ οι ερευνητές προσαρμόστηκαν: Μέσω της ψηφιακής αρχειοθέτησης και αυτοματοποιημένων διαδικασιών αναζήτησης, ακόμη και οι φευγαλέες διαφημιστικές συνεργασίες τεκμηριώνονται και αξιολογούνται. Συνεργασίες με μάρκες και affiliate προγράμματα μπορούν να ανασυνταχθούν χάρη σε tracking-codes και δεδομένα συνδέσμων. Η δημιουργία της Ομάδας Influencer δείχνει πώς η φορολογική έρευνα λειτουργεί πλέον στοχευμένα με ψηφιακές μεθόδους.
Ποιοι επηρεάζονται; – Οι ερευνητές επικεντρώνονται σε μεγάλους λογαριασμούς
Σε αντίθεση με ό,τι πολλοί φοβούνται, η δράση δεν στρέφεται κατά περιστασιακών χρηστών ή μικρών λογαριασμών με σποραδικές προτάσεις προϊόντων. Αντιθέτως, το επίκεντρο είναι επαγγελματίες χρήστες με συχνά εξαψήφια μηνιαία έσοδα, που δημοσιεύουν συστηματικά εμπορικό περιεχόμενο, χωρίς να διαθέτουν έγκυρο φορολογικό αριθμό. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ερευνητές θεωρούν ότι η φοροδιαφυγή δεν οφείλεται σε άγνοια, αλλά σε πρόθεση. Σύμφωνα με την Αρχή, πρόκειται για οργανωμένη, συστηματική φοροαποφυγή, όπου όλα τα έσοδα – είτε σε χρήμα, είτε σε ταξίδια ή υλικά αγαθά – αποκρύπτονται συνειδητά.
Η πίεση των ερευνών αυξάνεται – με ποιες συνέπειες πρέπει να υπολογίζουν οι εμπλεκόμενοι;
Όποιος βρεθεί στο στόχαστρο της φορολογικής έρευνας πρέπει να αναμένει σκληρές συνέπειες. Σε πολλές από τις τρέχουσες υποθέσεις έχουν ήδη γίνει έρευνες κατοικιών, κατασχέσεις πληροφοριακού εξοπλισμού και λογιστικών στοιχείων. Μερικοί κατηγορούμενοι τακτοποίησαν εκ των υστέρων τις οφειλές τους – συχνά σε εξαψήφια ποσά. Όμως αυτό δεν τους προστατεύει από ποινικές συνέπειες. Η φοροδιαφυγή θεωρείται ποινικό αδίκημα στη Γερμανία και μπορεί να τιμωρηθεί με χρηματική ποινή ή ακόμα και ποινή φυλάκισης. Ιδιαίτερα βαρύ είναι το κατηγορητήριο όταν διαπιστωθεί επανάληψη ή όταν τα ποσά φτάνουν τα εκατομμύρια.
Έχουν αλλάξει και οι μέθοδοι των ερευνητών: Με τη χρήση αλγορίθμων, στοιχείων από το εξωτερικό και εργαλείων ανάλυσης με βάση την Τεχνητή Νοημοσύνη, οι ψηφιακές έρευνες αποδίδουν πολύ πιο αποτελεσματικά. Διαδικτυακή διαφήμιση, στοιχεία συναλλαγών και αλληλεπιδράσεις στα social media συνδυάζονται συστηματικά για να αποκαλυφθούν κρυφά έσοδα. Οι αρμόδιες αρχές διαθέτουν μέσα που τους επιτρέπουν να τεκμηριώνουν αποδείξεις ακόμη και σε σύνθετες δομές.
Αποτρεπτική σημασία και μελλοντικές προοπτικές – Τι σημαίνει αυτό το βήμα για τον κλάδο;
Η συνεπής δράση των αρχών της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας έχει αποτρεπτική σημασία, που ξεπερνά τα όρια του κρατιδίου. Το μήνυμα είναι σαφές: και τα ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα υπάγονται στη φορολογία. Influencers και δημιουργοί περιεχομένου δεν μπορούν πλέον να κρύβονται πίσω από τη βραχύβια φύση του περιεχομένου τους ή πίσω από ξένες διευθύνσεις. Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί σημείο καμπής, όπου η ψηφιακή προβολή συνεπάγεται ολοένα και περισσότερο φορολογική ευθύνη.
Για άλλα ομόσπονδα κρατίδια, η προσέγγιση στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία μάλλον αποτελεί πρότυπο. Τα αποτελέσματα της Ομάδας Influencer είναι χαρακτηριστικά, και είναι απλώς θέμα χρόνου έως ότου παρόμοιες δομές θεσμοθετηθούν και αλλού. Σε μια εποχή που τα ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα κερδίζουν διαρκώς έδαφος, αυτή η προσαρμογή των φορολογικών αρχών είναι ένα λογικό και αναγκαίο βήμα. Η κοινωνία χαιρετίζει αυτή την πρωτοβουλία ως δίκαιο μέτρο κατά της φορολογικής ανισότητας.
Τι πρέπει να κάνουν όσοι επηρεάζονται – Να ζητήσουν επαγγελματική υποστήριξη
Όποιος φοβάται ότι τα έσοδά του από τα social media θα βρεθούν στο μικροσκόπιο των φορολογικών αρχών, δεν πρέπει να καθυστερεί να αναλάβει δράση. Η απραξία μπορεί να αποβεί κοστοβόρα – όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ποινικά. Συνιστάται να διευκρινιστούν και να τεκμηριωθούν με διαφάνεια οι επαγγελματικές δραστηριότητες. Σε αυτές περιλαμβάνονται έσοδα από διαφήμιση, αμοιβές από πλατφόρμες, συνεργασίες προϊόντων, καθώς και παροχές σε είδος όπως ταξίδια, τεχνολογικός εξοπλισμός ή είδη μόδας.
Σε πολλές περιπτώσεις είναι σκόπιμο να απευθυνθεί κανείς εγκαίρως σε πρόσωπο με εξειδίκευση και εμπειρία στο δίκαιο της φορολογίας. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να εκτιμηθούν ρεαλιστικά οι υφιστάμενοι κίνδυνοι, να ξεκινήσουν τα απαραίτητα βήματα για εκ των υστέρων δήλωση ή αυτοκαταγγελία και να ελαχιστοποιηθούν οι δυνητικές συνέπειες.
Μια ποιοτική νομική συμβουλή προσφέρει ασφάλεια, τόσο στη διαχείριση των ερευνών όσο και ως στέρεη και σύννομη βάση για το μέλλον. Όποιος λειτουργεί με διαφάνεια και τηρεί τη φορολογική νομοθεσία, μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο προστίμων, αναδρομικών απαιτήσεων ή ακόμα και ποινικών συνεπειών.
Συμπέρασμα – Το Δημόσιο είναι σε εγρήγορση: Η φορολογική υποχρέωση δεν τελειώνει με το ανέβασμα περιεχομένου
Ο κόσμος του online marketing εξελίχθηκε με ραγδαίους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια – κερδίζονται εκατομμύρια μέσω likes, views και κλικ. Όμως, όσο αυξάνεται η επιτυχία, τόσο αυξάνεται και η ευθύνη. Η δημιουργία της Ομάδας Influencer στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία δείχνει με εντυπωσιακό τρόπο ότι οι φορολογικές αρχές έχουν αντιληφθεί αυτή την αλλαγή και αντιδρούν αναλόγως. Οι μέχρι τώρα έρευνες αποτελούν μόνο την αρχή. Σηματοδοτούν μια νέα εποχή φορολογικών ελέγχων, όπου τα ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα δεν θεωρούνται πλέον άτυπα.
Influencers, streamers και ψηφιακοί επιχειρηματίες θα πρέπει να λάβουν υπόψη ότι οι φορολογικές τους υποχρεώσεις είναι σοβαρές. Είναι σαφές: η ψηφιακή επιτυχία έρχεται γρήγορα – όμως και η φορολογική έρευνα έχει πλέον μπει για τα καλά στο διαδίκτυο.
