Ο περιορισμός του δικαιώματος κατοίκησης μπορεί να επηρεάσει τη διεκδίκηση συμπλήρωσης της νόμιμης μοίρας ακόμη και περισσότερο από δέκα χρόνια μετά από δωρεά ακινήτου. Αυτό δείχνει μια απόφαση του Εφετείου του Μονάχου.
Οι δωρεές είναι ένα καλό μέσο για την αποφυγή του φόρου κληρονομιάς ή και για τη μείωση των απαιτήσεων νόμιμης μοίρας. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας, π.χ. των παιδιών του κληρονομούμενου, αφορά και αντικείμενα που ο κληρονομούμενος δώρισε τα τελευταία δέκα χρόνια πριν από το θάνατό του, εξηγεί η δικηγορική εταιρεία MTR Rechtsanwälte. Αυτή η αποκαλούμενη απαίτηση συμπλήρωσης νόμιμης μοίρας μπορεί να υπάρχει ακόμα κι αν η δωρεά έγινε πριν από περισσότερα από δέκα χρόνια, όπως δείχνει μια απόφαση του Εφετείου Μονάχου στις 8 Ιουλίου 2022 (Αρ. υπόθεσης. 33 U 5525/21).
Στην υπόθεση αυτή, ο κληρονομούμενος είχε δωρίσει μια κατοικία σε ένα από τα παιδιά του, κρατώντας το αποκλειστικό δικαίωμα κατοίκησης σε όλους τους χώρους του σπιτιού. Η δωρεά έγινε πριν από περισσότερα από δέκα χρόνια όταν ο πατέρας πέθανε. Ένας γιος ισχυρίστηκε παρ’ όλα αυτά, ότι το ακίνητο έπρεπε να ληφθεί υπόψη στη διεκδίκηση της συμπλήρωσης της νόμιμης μοίρας του. Επέμεινε ότι λόγω της διατήρησης του αποκλειστικού δικαιώματος κατοίκησης από τον πατέρα, η δεκαετής προθεσμία δεν έπρεπε να εφαρμοστεί.
Με την αγωγή του ενώπιον του Εφετείου Μονάχου είχε επιτυχία. Ένας δικαιούχος νόμιμης μοίρας δικαιούται επίσης το μέρος του σε δωρεές που ο κληρονομούμενος έκανε τα τελευταία δέκα χρόνια πριν από τον θάνατό του. Στο πλαίσιο της αποκαλούμενης απομείωσης, η αξία αυτή μειώνεται κατά δέκα τοις εκατό κάθε χρόνο και τελικά πέφτει εκτός της αναπλήρωσης της νόμιμης μοίρας μετά από δέκα χρόνια, σύμφωνα με το Εφετείο. Ωστόσο, σύμφωνα με τη νομολογία του BGH, αυτό δεν ισχύει όταν ο κληρονομούμενος έχει διατηρήσει πλήρη επικαρπία στο ακίνητο.
Αν και ένα χορηγηθέν δικαίωμα κατοίκησης δεν ισούται αναγκαστικά με τη διατήρηση της επικαρπίας, εδώ ο πατέρας διατήρησε την αποκλειστική χρήση ολόκληρης της κατοικήσιμης επιφάνειας, έτσι ώστε η διαφορά να είναι τόσο μικρή, που ο περιορισμός του δικαιώματος κατοίκησης να θεωρείται ίσος με την διατηρημένη επικαρπία, επισήμανε το Εφετείο. Επομένως, ο ενάγων είχε αξίωση για συμπλήρωση της νόμιμης μοίρας.
Εμπειρογνώμονες δικηγόροι στο κληρονομικό δίκαιο παρέχουν συμβουλές.
