Οι εργοδότες έχουν υποχρεώσεις ενημέρωσης και συνδρομής
Στο τέλος του έτους, οι εργαζόμενοι αναρωτιούνται τακτικά τι θα συμβεί με τις υπόλοιπες μέρες άδειας αν δεν τις έχουν πάρει μέσα στο ημερολογιακό έτος. Τα καλά νέα για τους εργαζομένους είναι ότι οι υπόλοιπες μέρες άδειας δεν χάνονται απλώς. Αυτό συμβαίνει σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και του Ανώτατου Εργατικού Δικαστηρίου (BAG) μόνο όταν ο εργοδότης έχει κινήσει τις διαδικασίες ώστε ο εργαζόμενος να πάρει την άδειά του και του έχει δώσει τη δυνατότητα να ξεκινήσει την άδεια. Αν ο εργαζόμενος δεν πάρει την άδεια, η αξίωσή του μπορεί να χαθεί.
Η αξίωση των εργαζομένων για ετήσια άδεια ορίζεται με τον Ομοσπονδιακό Νόμο περί Αδειών (BurlG). Σύμφωνα με αυτόν, υπάρχει νόμιμη ελάχιστη αξίωση για 24 ημέρες άδειας τον χρόνο. Αυτή η αξίωση είναι ωστόσο παραπλανητική, καθώς βασίζεται σε έξι εργάσιμες ημέρες την εβδομάδα. Στην περίπτωση συνήθους πενθήμερης εβδομάδας, η ελάχιστη αξίωση μειώνεται σε 20 ημέρες άδειας τον χρόνο, όπως εξηγεί η δικηγορική εταιρεία MTR Legal Rechtsanwälte, που παρέχει επίσης συμβουλές για το εργατικό δίκαιο.
Υπόλοιπο άδειας στο τέλος του έτους
Συμβαίνει όμως συχνά ο εργαζόμενος να μην έχει εξαντλήσει τις ημέρες άδειας στο τέλος του έτους. Αιτίες γι’ αυτό μπορεί να είναι, για παράδειγμα, ότι ο εργοδότης δεν μπορούσε να εγκρίνει την άδεια για λειτουργικούς λόγους ή ότι ο εργαζόμενος αρρώστησε. Στην περίπτωση αυτή, η άδεια μπορεί κατά κανόνα να μεταφερθεί στο επόμενο έτος και πρέπει να ληφθεί μέχρι τις 31 Μαρτίου.
Ωστόσο, ακόμη και αν δεν υπήρχαν επείγοντες λόγοι που να εξηγούν ότι ο εργαζόμενος δεν μπορούσε να πάρει πλήρη την άδεια, αυτή δεν χάνεται αυτόματα σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ. Όπως αποφάσισε το ΔΕΕ με αποφάσεις της 6ης Νοεμβρίου 2018 (Υπόθεση: C-619/16 και C-684/16), η αξίωση για άδεια δεν χάνεται αυτόματα αν ο εργαζόμενος δεν την έχει ζητήσει. Η αξίωση χάνεται μόνο όταν ο εργοδότης έχει ενημερώσει ρητά τον εργαζόμενο για τις εκκρεμείς ημέρες άδειας και του έχει δώσει τη δυνατότητα να την πάρει.
Ο εργαζόμενος δεν παίρνει άδεια
Αντίθετα, η αξίωση για άδεια μπορεί να χαθεί αν ο εργαζόμενος, παρότι έχει πληροφορηθεί επαρκώς κι έχει πλήρη γνώση των περιστάσεων, δεν την έχει πάρει οικειοθελώς, όπως επισημαίνει το ΔΕΕ. Το βάρος της απόδειξης όμως βαραίνει τον εργοδότη. Αν η εργασιακή σχέση έχει πλέον λήξει, μπορεί επίσης να μην υπάρξει οικονομική αποζημίωση για τις αχρησιμοποιήτητες ημέρες άδειας, διευκρίνισε το ΔΕΕ.
BAG για τη λήξη της αξίωσης για άδεια
Το Ανώτατο Εργατικό Δικαστήριο, με απόφαση της 19ης Φεβρουαρίου 2019 (Υπόθεση: 9 AZR 541/15), ακολούθησε τη νομολογία του ΔΕΕ. Το BAG καθόρισε ότι η αξίωση του εργαζομένου για πληρωμένη ετήσια άδεια κατά κανόνα λήγει μόνο στο τέλος του έτους αν ο εργοδότης τον έχει ενημερώσει νωρίτερα για την συγκεκριμένη αξίωσή του για άδεια και τις προθεσμίες λήξης, και παρόλα αυτά ο εργαζόμενος δεν πήρε την άδεια από μόνος του.
Το BAG διευκρίνισε επίσης ότι η ευθύνη του εργοδότη είναι να καθορίσει χρονικά την άδεια και να λάβει υπόψη τις επιθυμίες του εργαζομένου. Αυτό δεν υποχρεώνει τον εργοδότη να παρέχει άδεια από μόνος του. Παρόλα αυτά, έχει το καθήκον να κινήσει τις διαδικασίες για την πραγμάτωση της αξίωσης για άδεια του εργαζομένου. Πρέπει σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΕ να φροντίσει ώστε ο εργαζόμενος να είναι πραγματικά σε θέση να πάρει την πληρωμένη ετήσια άδειά του. Αν χρειαστεί, πρέπει να προτρέψει επίσημα τον εργαζόμενο να πάρει την άδεια, αναφέρει το BAG. Ο εργοδότης πρέπει επίσης να ειδοποιήσει αδιαμφισβήτητα ότι η άδεια λήγει στο τέλος της περιόδου αναφοράς ή της μεταφερόμενης περιόδου, αν ο εργαζόμενος δεν την πάρει.
Η λήξη της άδειας μπορεί κατά κανόνα να συμβεί μόνο αν ο εργοδότης έχει δραστικά προτρέψει τον εργαζόμενο να πάρει την άδεια, καθώς διαφορετικά η αξίωση λήγει με την ολοκλήρωση του έτους άδειας ή της μεταφερόμενης περιόδου, διευκρίνισε το BAG.
ΔΕΕ: Η αξίωση για άδεια δεν παραγράφεται
Το ΔΕΕ προχώρησε με αποφάσεις της 22ης Σεπτεμβρίου 2022 ακόμη περισσότερο (Υποθέσεις: C-120/21, C-518/20, C-727/20). Αποφάσισε ότι η αξίωση για άδεια δεν υπόκειται σε παραγραφή, αν ο εργοδότης δεν ενέργησε ώστε ο εργαζόμενος να πάρει την άδειά του. Στη συνέχεια, οι αξιώσεις για άδεια που υπερβαίνουν τα τρία χρόνια δεν παραγράφονται.
Οι αποφάσεις καταδεικνύουν ότι οι εργοδότες πρέπει οπωσδήποτε να τηρούν τις υποχρεώσεις ενημέρωσης και συνδρομής τους.
Η MTR Legal Rechtsanwälte παρέχουν συμβουλές για αξιώσεις άδειας και άλλων θεμάτων του εργατικού δικαίου.
Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας!
