Patent hukukunda yapay zekanın etkisi – BGH, Az. X ZB 5/22
Yapay zekanın – kısaca YZ – kullanımı herkesin dilinde. Bu durum aynı zamanda yasal sorunları da beraberinde getiriyor. Federal Adalet Mahkemesi şimdi patent hukuku açısından önemli bir karar verdi. 11 Haziran 2024 tarihli kararıyla BGH, bir YZ’nin Patent Yasası çerçevesinde mucit olarak kabul edilemeyeceğini açıkça belirtmiştir (Az.: X ZB 5/22).
Yapay zeka hayatımızın giderek daha fazla alanına nüfuz ediyor. Ancak YZ’nin girişi, aynı zamanda telif hakkı ve patent hukuku gibi konuları da ilgilendiren yasal soruları beraberinde getiriyor, diyor ekonomi hukuku firması MTR Legal Rechtsanwälte, ki bu firma aynı zamanda endüstriyel mülkiyet hakları konusunda da danışmanlık veriyor.
BGH önündeki davanın temelinde, tamamen YZ tarafından üretilen bir buluş için patent başvurusu yapılması yatıyordu. Buluş, yiyecek ve içecekler için bir kap hakkındaydı. Bu kapın mucidi olarak YZ’nin kaydedilmesi isteniyordu.
Patent dairesi YZ’nin mucit olarak kaydedilmesini reddediyor
Alman Patent ve Marka Dairesi (DPMA) başvuruyu reddetti. Bu kararı, sadece doğal bir kişinin mucit olarak kaydedilebileceği gerekçesiyle açıkladı. Bu karara karşı Federal Patent Mahkemesi nezdinde itiraz edildi. İlk tali taleple başvuran, mucidin belirtilmesinin gerekip gerekmediği hususunun tespiti talebinde bulunmuş fakat başarılı olamamıştır. Ancak ikinci bir tali taleple başvuran S. başarı elde etti. Böylece, S.’nin yapay zekayı buluşu üretmek üzere zorladığı yönündeki ifadeye izin verilmeliydi.
Federal Patent Mahkemesi bu ifadeyi, mucidin adının belirtilmesi için § 7 Abs. 2 Patent yönetmeliğine uygun olduğundan izin verdi. Bu nedenle DPMA, mucidin adının belirtilmesinin şekil ve süre bakımından doğru olarak sunulduğunu kabul etmelidir. Bu karara ise Alman Patent ve Marka Dairesi başkanı itiraz etti.
Sadece doğal kişiler mucit olabilir
Dava nihayet BGH’ye taşındı ve Karlsruhe hakimleri Patent Mahkemesi’nin kararını onayladı. Bu sırada BGH, mevcut yasal düzenlemeye göre sadece doğal kişilerin mucit olarak atanabileceğini ve makinelerin atanmaması gerektiğini net bir şekilde belirtti. Mucidin adının belirtilme hakkı ile yasama organı mucidin yaratıcılığını veya onurunu tanımıştır. Ancak buradan da çıkan sonuç, bir Yapay Zekanın mucit veya yardımcı mucit olarak atanamayacağıdır. Benzer kararlar başka ülkelerde de zaten alınmıştır.
Patent Mahkemesi’nin, başvuranın adının belirtilmesi talebini tanıması kararı ise kınanamaz. Burada gerekli olduğu gibi doğal bir kişi belirtilmiş ve mucidin aynı zamanda başvuru sahibi olduğu kaydedilmiştir, diyor BGH. YZ hakkında ek bir açıklamanın Patent Yönetmeliği’ne aykırı olmadığı belirtilmiştir.
Mucit olarak statü aynı zamanda hukuki ilişkileri de kapsar
BGH, mucit statüsünün sadece yeni bir teknik öğretinin bulunmasını kapsamadığını, aynı zamanda hukuki ilişkileri de içerdiğini belirtti. Bu nedenle bir mucit patent hakkına sahip olabilir. Bunun yanında mucit kişiliği hakkı da vardır. Bir yapay zekayı kullandığında bile doğal bir kişi mucit olarak atanabilir.
BGH’nin sürekli içtihatına göre, bir yaratıcı katkının varlığını değerlendirmek, bu katkının bağımsız bir yaratıcı içerik içermesini gerektirmez. Önemli olan, insan katkısının genel başarı üzerinde önemli bir etkisi olmasıdır. Ancak insan katkısının türü ve yoğunluğu belirleyici değildir.
İnsan olmadan buluş mümkün değildir
Yapay zeka, buluşa önemli bir katkı sağlamış olsa da, en az bir doğal kişinin katkısı nedeniyle mucit olarak kabul edilmesi gerektiği varsayımıyla çelişmez. Şu anki bilimsel bilgiler ışığında, tamamen insan etkisi olmadan teknik öğretiler arayan bir sistem bulunmamaktadır, diyor BGH. Bu nedenle her zaman bir doğal kişinin mucit olarak belirtilmesi mümkündür.
BGH, aldığı kararla insanların, YZ kullansalar bile, her buluşun merkezinde olduklarını açıkça belirtti. Bu, yapay zeka kullanımıyla ilgili olarak patent hukuku veya telif hakkı konularında gelecekteki kararları da etikileyebilir.
MTR Legal Rechtsanwälte Endüstriyel Mülkiyet Hakları.
Bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin!
